رتبه نخست صرفه‌جویی ارزی به گل‌گهر رسید
شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد اولیه فولاد کشور، با تشکیل واحد مهندسی معکوس و ساخت داخل در ریسک ساخت بار اول با سازندگان توانمند کشور سهیم می‌شود.
پس از اینکه کشور ما تحت تحریم‌های یکجانبه توسط امریکا قرار گرفت و تامین تجهیزات و قطعات صنعتی برای تولیدکنندگان از خارج با دشواری‌هایی نظیر تامین ارز و تحریم مواجه شد، بسیاری از شرکت‌ها بومی‌سازی را سرعت بخشیدند. در این زمینه، نقش شرکت‌های بزرگ در تولید سنگ‌آهن پررنگ‌تر بود، زیرا از یک سو آنها نقش تامین‌کنندگان صنعت فولاد را بر عهده داشتند و از سوی دیگر، توقف یا خلل در تولید این شرکت‌ها به‌دلیل تامین نشدن به‌موقع یک قطعه یا تجهیز می‌توانست خط تولید را متوقف و کل صنعت فولاد کشور را با چالش جدی مواجه کند.
محمدحسین نخعی، معاون فنی و مهندسی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر اظهار کرد: شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد اولیه فولاد کشور، چشم‌انداز تولید ۲۴ میلیون تن کنسانتره، ۲۱ میلیون تن گندله و ۵ میلیون تن فولاد را برای خود تعریف کرده است. به‌منظور تحقق این چشم‌انداز به پیش‌نیاز‌های مختلفی اعم از برق، آب، زیرساخت حمل‌ونقل، نیروی انسانی و... نیاز است که به‌منظور تامین آنها پروژه‌های مختلفی مانند طرح انتقال آب خلیج‌فارس، احداث نیروگاه، خرید لکوموتیو و کامیون، احداث ریل و... تعریف شده است.
یکی از موارد ضروری به‌منظور تحقق این چشم‌انداز تامین تجهیزات و قطعات در زمان مناسب است، زیرا در صورت نبود حتی یک قطعه کوچک، امکان توقف فعالیت یک کارخانه بزرگ با سرمایه‌گذاری چندصد میلیون دلاری وجود دارد؛ از این رو به‌منظور تامین به‌موقع قطعات و باتوجه به تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی ابلاغی ازسوی رهبر معظم انقلاب شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر نسبت به ایجاد واحد مهندسی معکوس و ساخت داخل اقدام کرده و در ریسک ساخت بار اول قطعات با سازندگان داخلی سهیم می‌شود.
روند تامین تجهیزات
به گزارش گسترش‌نیوز معاون فنی و مهندسی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر در پاسخ به سوالی درباره روند تامین تجهیزات این واحد از داخل و خارج کشور گفت: از نظر تعدادی، در سال گذشته حدود ۷۵ درصد قطعات ساخت داخل و ۲۵ درصد وارداتی بوده‌اند. مهم‌ترین عامل موفقیت‌آمیز بودن بومی‌سازی یک قطعه، دانش ساخت آن قطعه و شرط لازم در رسیدن به دانش ساخت یک قطعه یا تجهیز، تقبل هزینه تحقیق و توسعه ( R&D ) است. در صورت وقوع این امر (کسب دانش ساخت)، شرکت قادر به تولید یک قطعه با هزینه و کیفیت قابل رقابت خواهد بود.
تشکیل واحد مهندسی معکوس
نخعی گفت: شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد اولیه فولاد کشور، با تشکیل واحد مهندسی معکوس و ساخت داخل در ریسک ساخت بار اول با سازندگان توانمند کشور سهیم می‌شود. نحوه سهیم شدن در ریسک نیز به این صورت است که شرکت گل‌گهر هزینه مواد اولیه و تست‌های آزمایشگاهی یک تجهیز یا قطعه وارداتی را قبول و سازنده شروع به ساخت می‌کند. در صورت موفقیت‌آمیز بودن کار، مابقی هزینه به سازنده پرداخت می‌شود و در صورت تایید نشدن نهایی قطعه، شرکت گل‌گهر هزینه متریال و سازنده نیز هزینه نیروی انسانی و ماشین‌آلات را ضرر کرده است. نتیجه این رویکرد، کسب رتبه یک صرفه‌جویی ارزی در سال گذشته توسط شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر بوده است. معاون فنی و مهندسی شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر گفت: در شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، تجهیزات و قطعاتی در اولویت بومی‌سازی قرار می‌گیرند که هم ضروری هستند و هم توجیه اقتصادی دارند و تجهیزی ضروری تلقی می‌شود که در صورت تامین نشدن آن خط تولید متوقف می‌شود. تجهیزات و قطعاتی که تامین آنها به‌راحتی صورت می‌گیرد در دستور کار بومی‌سازی قرار نخواهند گرفت.
ساخت داخلی قطعات مشابه خارجی
مهم‌ترین تفاوت قطعات ساخت داخل با مشابه خارجی، از بعد بهای تمام‌شده و کیفیت ساخت است. باتوجه به افزایش نرخ ارز چالش رقابت‌پذیری از نظر بهای تمام‌شده تا حدودی رفع شده، اما در زمینه تفاوت کیفیت ساخت داخل و مشابه خارجی به آزمون و خطا نیاز است تا سازنده داخلی بتواند کیفیت قطعه ساخت داخل را به سطح قابل‌قبولی برساند. وی در پاسخ به سوالی مبنی بر چشم‌انداز شرکت گل‌گهر برای بومی‌سازی گفت: چشم‌انداز تعریف شده در واحد بومی‌سازی گل‌گهر، کاهش ارزبری زنجیره فولاد از ۱۰۰ یورو به ۴۰ یورو به ازای هر تن بوده که جهت تحقق این امر رویکرد سهیم شدن در ریسک ساخت بار اول بر اساس آیین‌نامه بومی‌سازی مصوب هیات مدیره محترم اتخاذ شده است.
بومی‌سازی تجهیزات و قطعات
در پاسخ به این نکته که آیا می‌توان همه تجهیزات و قطعات را بومی‌سازی کرد، باید پاسخ داد خیر؛ زیرا ساخت برخی قطعات توجیه ندارد و برخی قطعات هم برای مهندسی معکوس به زمان زیادی نیاز دارند که ممکن است در فرآیند مهندسی معکوس فناوری آن تجهیز یا قطعه تغییر کند. از سوی دیگر، منافع هر کشوری در این است که کالایی را که از نظر نسبت قیمت ها در آن بهترین است، تولید کند و با مبادله مازاد آن با سایر کشورها، نیاز خود به دیگر کالا‌ها را رفع کند، به همین دلیل اقتصاددانان اعتقاد دارند تجارت میان کشورها، افزایش رفاه تمامی طرفین تجارت را به‌دنبال خواهد داشت. وقتی کشوری به تجارت بین‌الملل روی می‌آورد، می‌تواند تولید بیشتری از عوامل خود به‌دست آورد، چراکه منابع خود را برای تولید کالا‌هایی که دیگر کشورها می‌توانند با هزینه کمتر آن را تولید کنند به کار نگرفته است.
زمانی که کشوری مرز‌های خود را برای ورود و خروج کالا‌ها و خدمات باز می‌کند، وارد یک تقسیم کار جهانی می‌شود و با سوق دادن منابع کشور به سمت بهترین راه بهره‌برداری از آنها، بهره‌وری و بازده استفاده از آنها افزایش می‌یابد؛ در نتیجه، رشد اقتصادی روند رو به رشدی را طی می‌کند و روز به روز بر رفاه جامعه افزوده خواهد شد.
سخن پایانی...
حال که به اهمیت تجارت و ضرورت آن برای هر ملت و منطقه‌ای پی بردیم، باید متذکر شویم که هیچ منطقه و کشوری در جهان وجود ندارد که در تولید کالایی مزیت نداشته باشد. ایران نیز به‌دلیل نقاط قوت زیادی مانند منابع خدادادی فراوان، نیروی جوان، انرژی ارزان، سومین کشور از نظر تعداد همسایه‌های مجاور، موقعیت مکانی، تنوع اقلیمی و... دارای ظرفیت تولید کالا و محصولاتی با هزینه کمتر نسبت به سایر کشورها است که باید براساس این مزیت‌ها در زمینه بومی‌سازی یا عدم بومی‌سازی یک تجهیز یا قطعه تصمیم گرفت.
