... داغی تیغ آفتاب، چنان حالی از همه گرفته است که کمتر کسی را، یارای سخن گفتن و راه رفتن است؛ گویی نفس‌ها، به‌سادگی و آرامی بالا نمی‌آید: زبان‌ها خشک شده و لب‌ها، داغمه بسته است. بدن‌ها، داغ داغ است و عرق‌ریزان. گرد و غباری که به هرسویی می‌پیچد تا راهی برای رفتن پیدا کند، دایره دید را محدود کرده است. انسان‌ها که هیچ، پرنده‌ها از فرط تشنگی و گرما، در هر گوشه و کناری به زمین افتاده‌اند و سگ‌ها، همین‌طور که از فرط تشنگی، زبان از دهان بیرون آورده‌اند، در سایه دیواری، ولو شده‌اند و گاهی چشم باز می‌کنند شاید کسی، آب در دست به‌سراغ‌شان بیاید. ممکن است ترسیم این صحنه را، برخی « آخرالزمانی» توصیف کنند،اما با گرمای سال‌های اخیر در جای جای کره زمین، اگر چنین صحنه‌ای را تاکنون به‌چشم ندیده‌اید، یقین بدانید به‌زودی نه‌تنها در ایران، بلکه در بسیاری از نقاط جهان، به‌فراوانی خواهید دید.

ممکن است دمای برخی مناطق کشور ما، خیلی بالا نباشد و حتی، اختلاف دمای ۴۰درجه‌ای بین گرم‌ترین و سردترین شهرهای کشور هم مشاهده شود،اما در مقابل دمای ۱۰درجه‌ای شهری مانند اردبیل، به شهرهایی در جنوب کشور برمی‌خوریم که دمای ۵۰ درجه را پشت‌سر گذاشته‌اند و اگر، قطعی آب و برق و هجوم ریزگردها را هم، به این دمای بالای ۵۰ درجه اضافه کنیم، تصویری جهنمی را خواهیم دید. تازیانه گرم شدن چند سال اخیر هوا، بر تن بیشتر ساکنان کره زمین خورده و به‌عبارتی، از امریکا تا اروپا و آسیا و افریقا، همگی را مستفیض کرده است!

افزایش بی‌سابقه دما

سازمان جهانی هواشناسی، در گزارش اخیر خود پیش‌بینی کرده است به احتمال ۹۸ درصد، یکی از سال‌های تا سال ۲۰۲۷ گرم‌ترین سال ثبت‌شده در تاریخ خواهد بود و دلیل آن نیز، افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای و پدیده « ال نینو » ذکر شده است. پدیده جوی « ال نینو » که هر ۲ تا ۷ سال ظهور می‌کند، سبب می‌شود آب‌های منطقه حاره اقیانوس آرام، گرم‌تر شود و گرمایش هوای این منطقه، افزایش دمای جو زمین را به‌دنبال داشته باشد. به‌گفته دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، پدیده « ال نینو » افزون بر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های بشر، دمای کره زمین را به‌میزان بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد داد. این در حالی است که کشورهای جهان توافق کرده‌اند در روند فعالیت‌های صنعتی خود، به‌نحوی عمل کنند که سقف توافق‌شده برای حداکثر افزایش 5.1درصد گرمایش زمین رعایت شود؛ اما به‌گفته دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی، این میزان رعایت نمی‌شود و مرتبا، سقف تعیین‌شده شکسته می‌شود. این موضوع، در توافقنامه اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ به‌امضا رسید و جز تعیین اهدافی درازمدت در راستای کاهش میزان تولید گازهای گلخانه‌ای، توافق شد با همکاری همه کشورها، میزان افزایش گرمایش زمین به 5.1درصد، در مقایسه با دوران پیش از انقلاب صنعتی محدود شود.

بمب تغییرات اقلیمی

به‌دنبال گرمایش شدید کره زمین، زنگ خطر جدی برای بسیاری از کشورها به‌صدا درآمده و باتوجه به تغییرات اقلیمی پیش‌آمده در این مدت، کار به‌جایی رسیده که دبیرکل سازمان ملل متحد، با درک شرایط خاص آب‌وهوایی جهان می‌گوید: بمب تغییرات اقلیمی، در حال انفجار است.

هیات بین‌دولتی تغییرات اقلیمی سازمان ملل، به‌عنوان مسئول بررسی علمی تولید گازهای گلخانه‌ای و تاثیر آن بر دمای کره زمین، در جدیدترین گزارش خود درباره تغییرات اقلیمی، اقدام عملی و فوری همه کشورها را خواستار شده و در گزارش پایانی خود، که خلاصه 6 گزارشی است که هزاران دانشمند جهان، در طول بیش از ۸ سال گذشته، درباره تغییرات اقلیمی پژوهش کرده‌اند، هشدار داده است که زمانی برای هدر دادن، در اختیار نداریم. رئیس این هیات به رسانه‌ها گفت: اقدامات کنونی ما در برابر تغییرات اقلیمی، مانند این است که به‌جای اینکه بپریم، راه می‌رویم.براساس گزارش این نهاد، دمای کره زمین در اوایل دهه ۲۰۳۰، بیش از 5.1درجه دیگر افزایش خواهد داشت و رخدادهای جوی شدید، تاثیرهای مخربی بر طبیعت و زندگی انسان‌ها خواهد گذاشت. در گزارش نهایی این هیات آمده است؛ افراد و اکوسیستم‌های آسیب‌پذیر، بیشترین صدمه را از تغییرات اقلیمی خواهند دید. به‌اعتقاد نویسندگان این گزارش، این وضعیت نقض « عدالت اقلیمی»  است و کسانی که کمترین نقش را در پدیدار شدن تغییرات اقلیمی داشته‌اند در این شرایط، بیشترین آسیب را خواهند دید؛ اشاره مشخص تهیه‌کنندگان این گزارش، به کشورهای آلوده‌کننده هواست. براساس آخرین آمار در دسترس، چین با تولید سالانه ۱۰میلیون و۳۵۷ تن دی‌اکسیدکربن، بزرگ‌ترین کشور آلوده‌کننده هوا و امریکا با تولید سالانه ۵میلیون و۴۱۴ تن در ردیف دوم، هند با تولید سالانه ۲میلیون و۲۷۴ تن سوم، روسیه با تولید سالانه یک میلیون و 617تن چهارم،ژاپن با تولید سالانه یک میلیون و237 تن پنجم، آلمان با تولید سالانه ۷۹۸ میلیون تن ششم و ایران با تولید سالانه ۶۴۸ میلیون تن گاز دی‌اکسیدکربن، در ردیف هفتم کشورهای آلوده‌کننده هوا قرار دارند. یکی از توافق‌های به‌دست‌آمده در اجلاس 2 سال پیش «کاپ ۲۷ شرم‌الشیخ» این بود که باید تولید گازهای گلخانه‌ای، فورا و به‌صورت پایدار کاهش پیدا کند. تا سال ۲۰۳۰ تولید این گازها، در مقایسه با سال ۲۰۱۹ باید ۴۳ درصد کاهش پیدا کند و تا سال ۲۰۵۰ باید تولید گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان، به صفر برسد. همان‌گونه که می‌بینیم، باوجود حال نامساعد صنایع ایران و درصد پایین تولیدات آن، به‌دلیل استفاده فراوان از سوخت‌های نامناسب فسیلی در صنایع، تجهیزات و تکنولوژی فرسوده و... در کشور ما، پس از 6 کشور بزرگ صنعتی جهان، رده هفتم آلوده کردن هوای جهان را به خود اختصاص داده‌ایم. پس فقط می‌توان گفت: همین حالا هم دیر است. اگر می‌خواهیم در این جهان، باقی بمانیم و نسل‌های بعد از ما، بتوانند نفس بکشند، باید به سهم خود، دست از آلوده کردن هوای زمین برداریم.