خاموشی؛ راهکاری همیشگی برای حل یک چالش بزرگ. قطعی برق در تابستان قصه‌ای تلخ و تکراری است که سال‌هاست با آن دست‌و پنجه نرم می‌کنیم و دولت تنها راهکار خاموشی برنامه‌ریزی‌شده را اجرایی کرده است و در ساعاتی از روز، برق اصناف، ادارات و شرکت‌ها قطع می‌شود. این در حالی است که بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد تداوم روند قطع برق بر نرخ ارز، بورس و تولید کالاهای واسطه‌ای اثر منفی خواهد گذاشت. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد قطع برق فقط روی صنایع و شرکت‌ها تاثیر نمی‌گذارد و می‌تواند امنیت شغلی کارگران را هم به‌خطر بیندازد. موارد فوق در حالی بیان می‌شود که در روزهای ابتدایی سال ۱۴۰۳ خبرهایی از وعده مسئولان برای خداحافظی با قطعی برق در تابستان رسید. حال بازارهای سوت و کور در این وضعیت «مگس‌پرانی»، ساعات بسیاری را در خاموشی به‌سر می‌برند که همین موضوع آسیب زیادی به اقتصاد آنها وارد می‌کند و گویی بلای جان اصناف شده است. صمت در این گزارش به بررسی ابعاد گوناگون قطعی برق اصناف پرداخته است.

لزوم بهینه‌سازی سامانه‌های سرمایشی اصناف و مراکز تجاری

مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق ضمن تشکر از اصنافی که در شهرستان‌های مختلف با صنعت برق همکاری کرده‌اند و به‌ویژه در ساعات اوج مصرف برق که مشتریان به‌دلیل گرمای هوا مراجعه کمتری به مراکز خرید دارند، با کاهش مصرف خود از طریق تعطیل کردن واحدهای صنفی یا خاموش کردن سامانه‌های سرمایشی اقدام می‌کنند، گفت: در این شرایط ۶۰ درصد از برق مصرفی یک مرکز تجاری کاهش می‌یابد.

وی بااشاره به وجود ظرفیت ۴۰ درصدی بهینه‌سازی مصرف برق از طریق تنظیم دمای سامانه‌های سرمایشی مراکز تجاری (پاساژها) گفت: با این اقدام کمک بزرگی به بهینه‌سازی مصرف برق این مراکز و تامین برق پایدار خواهد شد.

مدیرعامل شرکت توانیر با تاکید بر اینکه شرکت‌های توزیع نیروی برق از طریق نصب کنتورهای هوشمند و پایش میدانی مصرف برق نامتعارف این مراکز را شناسایی می‌کنند، گفت: امسال تا این لحظه سال بسیار گرمی را پشت‌سر گذاشته‌ایم، اما خوشبختانه مردم همکاری خوبی با صنعت برق داشته‌اند.

به‌گزارش مهر، سخنگوی صنعت برق افزود: در فصل تابستان بیشترین میزان مصرف را وسایل سرمایشی و کولرها دارند و اگر مردم کولرهای گازی را روی ۲۴ درجه و بالاتر قرار دهند و از دور کند کولر آبی استفاده کنند، به‌میزان بسیار زیادی از مصرف برق کشور کاسته می‌شود.

به‌گفته رجبی‌مشهدی، اگر مشترکان از دور کند کولر آبی استفاده کنند تا ۴۰ درصد و در صورتی که دمای وسایل سرمایشی را روی ۲۴ و ۲۵ درجه تنظیم کنند تا ۲۰ درصد از مصرف برق‌شان کاسته می‌شود.

همچنین در تازه‌ترین تلاش برای پیشگیری از استخراج غیرمجاز رمزارز با کمک برق، مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق اعلام کرد: اقدام به استفاده غیرمجاز از برق برای استخراج رمزارز جریمه‌های سنگین معادل ۱۰۰ برابر نرخ برق در پی خواهد داشت و در صورت تکرار تخلف انشعاب جمع‌آوری خواهد شد.

وی درباره نقش ماینرهای غیرمجاز در سنگین کردن بار شبکه برق کشور ادامه داد: هر دستگاه ماینر معادل یک کولر گازی برق مصرف می‌کند.

قطع فارم ماینینگ‌ها، بهترین راهکار است

محمدرضا فرجی تهرانی، نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران با تاکید بر اینکه قطعی برق فاجعه‌ای بزرگ برای فعالان اقتصادی است، به صمت گفت: قطعی برق علاوه بر کاهش تولید و افزایش هزینه آن بار روانی بسیاری ایجاد می‌کند. برای نمونه از کار افتادن سیستم سرمایشی راندمان نیروی کار را به‌سرعت کاهش می‌دهد.

وی در ادامه بااشاره به صنوفی که برق نیاز حیاتی آنها است، افزود: از سوی دیگر برخی از صنوف به‌طورمستقیم با برق سروکار دارند، در نتیجه ممکن است در ادامه قطعی برق، یخچال یک واحد صنفی که مواد غذایی می‌فروشد، از کار بیفتد و در ادامه، فساد مواد غذایی را شاهد باشیم که ضرر مالی بسیاری برای واحد صنفی در بردارد، همچنین ممکن است افراد گمان را بر فاسد نبودن مواد غذایی بگذارند و ناخواسته موجب خسارت‌های جانی و غیر‌قابل‌جبران نیز بشوند.

نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران باتوجه به راهکار کاهش ساعات ادارات برای جبران کسری برق گفت: کاهش ساعات کار که دولت آن را به‌عنوان راهکار انجام می‌دهد، موفقیت‌آمیز نبوده و قرار نیست بابت اینکه برخی منفعت شخصی می‌برند، باقی افراد با چالش‌هایی چون خاموشی دست و پنجه نرم کنند.

علت اصلی چه بود؟

فرجی بااشاره به استفاده از برق برای استخراج رمزارز اظهار کرد: بهمن سال ۱۴۰۲ بود که رئیس اداره برق تهران اعلام کرد که با مدیریت توانیر در تابستان ۱۴۰۲ قطعی برق نداشتیم که این صحبت کاملا درست بود، اما این موضوع ارتباطی با مدیریت توانیر نداشت، چراکه طی سال هیچ‌گونه اقدامی در راستای افزایش تامین برق مانند افزایش نیروگاه‌های خورشیدی انجام نگرفته بود. علت اصلی عدم‌قطعی برق در تابستان ۱۴۰۲ نیز این بود که رمزارز در آن مدت در بدترین شرایط ممکن بود و استخراج آن به پرداخت هزینه انرژی نمی‌ارزید، در نتیجه با کاهش برداشت رمزارز مواجه بودیم.

وی با تاکید بر اینکه علت اصلی کمبود برق برای استفاده قانونی از برق مربوط به استخراج رمزارز است، افزود: حال جای سوال است که چرا باید مردم، مشاغل و ادارات دولتی به‌دلیل برداشت رمزارز، ضرر و زیان بسیاری را متحمل شوند.

راهکار چیست؟

نایب‌رئیس اتاق اصناف تهران با بیان راهکاری برای حل این چالش‌ بزرگ اظهار کرد: قلب تپنده کشور یعنی تهران اکنون دچار معضل بزرگی است که منجر به آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی بسیاری می‌شود. از سوی دیگر، ایران در حال ‌حاضر در بدترین شرایط تحریمی قرار دارد و شرکت توانیر نیز امکان بروزرسانی نیروگاه‌های خود را ندارد، در نتیجه بهترین راه قطع استخراج رمزارز است، چراکه کشور ما زیرساخت‌های لازم برای استخراج رمزارز را ندارد، در نتیجه فعلا چاره‌ای جز مدارا وجود ندارد. باز هم تاکید می‌کنیم که ما همسنگر با توانیر هستیم و معتقدیم بهترین راهکار، قطع فارم ماینینگ یا مزرعه استخراج ارز دیجیتال است.

سخن پایانی

با تحریم‌های شدیدی که کشور را احاطه کرده، امکان بروزرسانی نیروگاه‌ها وجود ندارد و ناچار به سازش با همین میزان تولید برق هستیم، اما در کنار این موضوع می‌توان موارد پرمصرف برق را که منفعت شخصی افراد را در بردارد، قطع کرد و مانع قطعی برق صنایع و اصناف شد؛ در نتیجه قطع استخراج رمزارز، بهترین روش برای کاهش هدررفت انرژی برق است.