تولید جهانی صنعت مس شیلی

بزرگ‌ترین ذخایر مس جهان در کشور شیلی قرار دارند. کشور شیلی با ذخیره ۱۵۰میلیون تن (ذخیره اقتصادی از نظر محتوا) رتبه اول در جهان را در صنعت مس داراست. همچنین شرکت کودلکو از بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین شرکت‌های تولید مس، در این کشور واقع شده است.

در صنعت مس شیلی، شرکت کودلکو حرف اول را می‌زند. این شرکت مستقل و متعلق به دولت شیلی است، همچنین دارای ۲۰ درصد از ذخایر کل مس جهان است. بیایید نگاهی به آمار و ارقام تولید مس شیلی بیندازیم. شرکت کودلکو کشور شیلی با تولید ۷۶.۱ میلیون تن مس تصفیه‌شده در سال ۲۰۱۱، تقریبا ۱۱درصد از تولید مس کل جهان را به خود اختصاص داد. حتی در سال ۲۰۱۲ باوجود کاهش میزان تولید همچنان در ردیف اول جهان قرار گرفت. دارایی این شرکت ارزشی بیش از ۲۰ میلیارد دلار دارد. البته تولیدات شرکت کودلکو در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۱.۹ درصد کاهش داشته است.

همچنین، چین را شاید بتوان به‌عنوان بزرگ‌ترین بازیگر اصلی بازار فلزات پایه، نام‌گذاری کرد. این کشور پرجمعیت در همه‌جای دنیا، حضور فعال دارد. این کشور نه‌تنها بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلزات پایه است، بلکه بزرگ‌ترین تولیدکننده فلزات پایه نیز هست. برای مثال بازار مس همواره شاهد نقش پررنگ چین بوده و هرگونه اختلالی در زمینه تولید در این کشور، بازار را با نوسانات قابل‌توجهی مواجه می‌کند.

فلز مس معمولا به‌شکل معدنی یافت می‌شود. کانی‌هایی مثل آزوریت، مالاکیت و برنیت همانند سولفیدهایی از جمله کالکوپیریت (CuFeS۲)، کوولین (CuS)، کالکوزین (Cu۲S) یا اکسیدهایی مانند کوپریت (Cu۲O) از منابع مس هستند. این عنصر پس از یک لایه الکترونی d دارای یک الکترون در اوربیتال s است و از ویژگی‌های آن، چکش‌خوری و رسانایی الکتریکی بالا است. لایه الکترونی d که پر از الکترون است، چندان در واکنش‌های میان‌اتمی وارد نمی‌شود، بلکه پیوند فلزی از طریق الکترون اوربیتال s انجام می‌گیرد. خلاف فلزهایی که دارای لایه d نیمه پر هستند، پیوند فلزی در مس دارای ویژگی‌های پیوند کووالانسی نیست و نسبتا ضعیف است. این مطلب دلیل سختی پایین و شکل‌پذیری بالای یک تک‌بلور مس است.

مس در مقایسه با دیگر فلزهای خالص، دومین رسانای گرمایی بالا در دمای اتاق را دارد. این پدیده به این دلیل است که مقاومت در برابر جابه‌جایی الکترون در فلزها در دمای اتاق بیشتر از پراکندگی الکترون‌ها در لرزش گرمایی شبکه سرچشمه می‌گیرد که البته این لرزش برای یک فلز نرم نسبتا ضعیف است. بیشینه چگالی جریان مجاز برای مس در هوای آزاد، نزدیک به 1‌.‌3×۱۰۶ A/m۲ در سطح مقطع آن است. اگر جریان از این مقدار بیشتر شود، مس انرژی گرمایی بیش از اندازه‌ای را پدید می‌آورد. مانند دیگر فلزها اگر مس در برابر فلزی دیگر قرار گیرد، خوردگی گالوانیک روی می‌دهد.

وضعیت ذخایر مس در جهان

صنعت مس شیلی با در اختیار داشتن تقریبا ۲۸ درصد ذخایر دنیا، بالاترین سهم را به خود اختصاص داده است. در جایگاه دوم، کشور پرو با ۱۳ درصد و سپس استرالیا با ۱۲درصد قرار دارد. امریکا با ۵ درصد و چین با ۴ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند. ذخیره مس در سال ۲۰۱۲ برابر ۶۰ میلیون تن و حدود 10 درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ افزایش داشته است. جالب است بدانید ۶۶ درصد این مقدار ناشی از کشف معادن جدید مس در شیلی بوده است. در تولیدات معدنی مس نیز صنعت مس شیلی در رده اول قرار دارد. کشور شیلی با حجم تولید ۴۳۴.۵ هزار تن در رتبه اول تولیدات معدنی مس قرار دارد. پس از آن کشور چین و پرو در رده‌های بعدی قرار دارند.

نگاهی هم به آمار معادن مس براساس ظرفیت آنها بیندازیم. بزرگ‌ترین معدن مس دنیا، معدن اسکوندیدا متعلق به کشور شیلی است. ظرفیت این معدن هزار و 250 هزار تن است که در مالکیت 3 شرکت قرار دارد. معدن دوم جهان هم معدن کودلکو با ظرفیت ۹۲۰ هزار تن متعلق به دولت شیلی است. اگر به جدول معادن مس جهان نگاه کنیم، خواهیم دید که کشور شیلی با در اختیار داشتن 6 معدن بزرگ مس، همچنان در رده نخست دنیا قرار دارد.

طبق اعلام کشور شیلی، در سال ۲۰۱۸ تولید مس شیلی با ۶ درصد افزایش نسبت به سال قبل به ۵.۸۳ میلیون تن رسید. البته صنعت مس شیلی در سال‌های اخیر روزگار چندان خوبی نداشته است.به‌ویژه در سال ۲۰۱۶ که تولیدات صنعت مس شیلی به پایین‌ترین حد خود رسید.

معادن صنعت مس شیلی

کشور شیلی بیش از ۱۶ معدن بزرگ مس دارد که بعضی از آنها در رده ۱۰ معدن مس برتر دنیا هستند. در ادامه نگاهی به معرفی برخی معادن صنعت مس شیلی می‌اندازیم.

معدن کاندلاریا: این معدن در شمال کشور شیلی قرار دارد و دومین معدن بزرگ مس در این کشور است که ذخیره آن ۶۰۰ میلیون تن است. از این معدن همچنان طلا و نقره هم استخراج می‌شود.

چوکوئی کاماتا: بزرگ‌ترین معدن روباز جهان که در کشور شیلی واقع شده و این معدن در شمال شیلی قرار گرفته است.

کولاهواسی: یکی از معادن بزرگ مس کشور شیلی و ذخیره این معدن ۳.۹۳ میلیارد تن مس است.

ال آبرا: یکی از معادن بزرگ مس در شمال شیلی است که ذخیره مس آن حدود ۷۲۵ میلیون تن است.

ال مورو: این معدن هم یکی از معادن مس و طلا در شمال کشور شیلی است و ۴۴۹.۵ میلیون تن مس در این معدن ذخیره شده است.

از لحاظ اقتصادی، کل تجارت شیلی به صادرات مس این کشور وابسته است و افزایش قیمت‌های مس، تجارت شیلی را تقویت می‌کند. باتوجه به اعلام شرکت کوچیلکو شیلی، تولید مس در این کشور در سال ۲۰۱۹ رشد ۲ درصدی خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که با رشد تولید مس و افزایش نرخ آن در جهان، وضعیت اقتصادی شیلی رو به بهبود باشد. کشور شیلی موفق به رشد اقتصادی ۶ درصدی در سال ۲۰۰۵ شده بود که دلیل آن هم قیمت‌های تراز رکورد برای مس بود.

در بازار رقابتی کنونی که نرخ محصولات در تقابل عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و هزینه‌های تولید در تعیین نرخ حداقل نقش را ایفا می‌کند، کاهش هزینه‌های تولید به‌ویژه هزینه‌های نیروی کار که انعطاف‌پذیری بیشتری دارد، می‌تواند منجر به کسب سود و منفعت بیشتری در هر صنعتی شود، در غیر این صورت تولیدکننده با افزایش هزینه‌های تولید خود و در نتیجه انتظار نرخ فروش بیشتر، نه‌تنها بازار خارجی بلکه بازار داخلی خود را نیز از دست خواهد داد.

از آنجایی که در دنیای امروز، تجارت آزاد در سطح بین‌الملل مورد توافق همگان قرار گرفته، هرگونه تنزل در ویژگی رقابتی، محکوم به شکست آن صنعت خواهد شد. بنابراین بحث کاهش هزینه‌های نیروی کار یا به تعبیری افزایش بهره‌وری نیروی کار به چالش فکری مدیریتی تبدیل شده است.

صنعت مس شیلی طی 20 سال گذشته رشد سریعی داشته و تولید سالانه مس این کشور از ۲.۰۶ میلیون تن در سال ۱۹۹۳ به ۵.۴ میلیون تن در سال ۲۰۱۴ رسیده است. (تقریبا ۱۸درصد تولید جهانی مس استخراج‌شده) در حال ‌حاضر شیلی ۳۳ درصد عرضه سالانه جهانی مس استخراج‌شده را در اختیار دارد و به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان برای تامین این فلز، نقش حیاتی و مهمی را داراست، بنابراین می‌توان گفت فروش مس در شیلی از اهمیت زیادی برخوردار است.

نقش نیروی انسانی در افزایش فروش مس در شیلی

نداشتن نیروی انسانی متخصص در کشور شیلی باعث افزایش هزینه‌های کار شده است، همچنین این کشور دارای سیستم آموزشی یکپارچه نیست و با سطوح جهانی سازگاری لازم را ندارد.

شیلی از یک‌‎طرف با کمبود نیروی تحصیلکرده در رشته‌های مهندسی روبه‌رو است و از طرف دیگر با مازاد فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت. هرچند درآمد نیروی ماهر در حوزه معادن در امریکای‌لاتین رتبه اول و در جهان رتبه ششم را دارد، سختی کار در معادن، فاصله زیاد تا محل‌های متداول زندگی، نبود حمایت‌های مداوم از نیروی کار و همچنین تصویر اجتماعی ناخوشایند کار در معادن، اغلب بر میزان درآمد قابل‌توجه این مشاغل غالب بوده و همواره کارگران و تحصیلکرده‌ها از کار در این بخش سر باز می‌زنند. نقش نیروی انسانی متخصص بر فروش مس در شیلی می‌تواند از جنبه‌های گوناگونی بررسی شود.

میزان اهمیت هزینه نیروی کار در رقابت‌پذیری

افزایش فروش مس در شیلی به عوامل مختلفی بستگی دارد. هزینه‌های نیروی کار بخش مهمی از کل هزینه‌های تولید در هر تن رول مس را شامل می‌شود. به‌صورت‌خاص درباره شیلی و امریکا بیش از یک‌چهارم هزینه‌های معدنکاری به نیروی کار نسبت داده می‌شود. درست خلاف این کشورها، میانگین هزینه نیروی کار در مکزیک حدود ۱۰ درصد هزینه‌های معدنکاری است.

از برنامه‌های دولت شیلی برای تسریع رشد اقتصادی، می‌توان به برنامه «استارت‌آپ» شیلی اشاره کرد که این برنامه در واقع با جذب نیروها و استعدادهای خارجی پایه‌گذاری شده است. این برنامه به افزایش فروش مس در شیلی کمک زیادی می‌کند. در سال ۲۰۱۲ شرکت بی‌اچ‌پی و ۱۰ شرکت معدنی مطرح، با تشکیل شورای مهارت‌های معدنی در پی رفع بخشی از نیازهای آموزشی این صنعت در کشور شیلی برآمدند. در همان سال هزینه‌های هر واحد تولید مس در شیلی برای ۱۰ تا از بزرگ‌ترین شرکت‌های خصوصی معدن که بیش از ۸۵ درصد تولید ورق مس کشور را به خود اختصاص داده بودند، در مقایسه با سال ۲۰۰۷ بیش از ۹۱ درصد رشد داشته است. در نتیجه برای هر کشور، توانایی در بهبود یافتن یا حداقل حفظ بهره‌وری، روی‌هم‌رفته یکی از عوامل مهم در رقابت‌پذیری بخش معدن و همین‌طور توسعه فروش مس در شیلی است.

سخن پایانی

صنعت مس شیلی با 24 درصد از تولید جهانی مس، بزرگ‌ترین تولید کننده مس در جهان است و بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS)، دومین تولیدکننده بزرگ لیتیوم در جهان با تقریباً 30 درصد سهم از تولید جهانی است.7۲ درصد از معادن مس شیلی متعلق به شرکت‌های معدنی خصوصی است. 28 درصد باقیمانده متعلق به دولت است و توسط کودلکو اداره می شود.