چگونه کیفیت ساخت و ساز را بهبود بخشیم؟
رعایت شاخصهای کیفی در تولید هر چیزی بسیار مهم است، اما در خصوص ساختمانسازی اهمیتی ویژه دارد. رعایت نکردن اصل کیفیت در ساختوساز مسکن میتواند منجر به بروز فجایع بزرگی شده و خسارتهای جانی و مالی به همراه داشته باشد. یکی از معضلات جامعه امروز ایران نیز همین مسئله است.
موانع زیادی ممکن است وجود داشته باشند که کیفیت ساختوساز را دستخوش تغییر کنند (از جمله صرفه اقتصادی پروژهها)، اما چنانچه نکات زیر را رعایت کنید، میتوانید با رعایت اصول کیفی، در سریعترین زمان سازههایی با دوام بسازید و از این طریق مانع هدررفت سرمایه خود شوید.
رعایت نکات زیر میتواند نقش مهمی در حفظ و یا افزایش کیفیت ساختوساز داشته باشد.
طراحی یک نقشه دقیق
چنانچه مهندسین پروژه از همان ابتدا تمامی شرایط، اعم از محیط، ساختمانهای همسایه، بافت منطقهای، وضعیت زیستمحیطی ناحیه و غیره را به خوبی در نظر بگیرند، میتوانند مبتنی بر واقعیتها، طرحهای خوب و کارآمدی ایجاد کنند. هرچقدر طرحهای اولیه دقیقتر و اصولیتر باشد، کیفیت ساختوساز بهبود پیدا کرده و به شکل چشمگیری افزایش مییابد.
استفاده از فناوریهای نوین
اگر بتوانید دیدگاه سنتی خود را در ساختوساز کمی تعدیل کنید و به استفاده از تکنیکها و فناوریهای جدید روی بیاورید، خواهید توانست فرایندهای ساختوساز را بهینهسازی نموده و پروژهای با کیفیت بسیار بالاتر اجرا کنید. فناوریهای پیشرفتهای همچون مدلسازی اطلاعات ساخت (BIM) در کنار استفاده از متریالها و مصالح جدید میتواند تا حد زیادی به افزایش بهرهوری تولید و کیفیت ساختمانها کمک کند.
در فرآیند تخریب دقت داشته باشید
در بسیاری از پروژهها، اولین گام ساختوساز تخریب است. چنانچه ساختمانهای مجاور استحکام پایینی داشته باشند، این مرحله با دردسرهای زیادی مواجه خواهد شد. همچنین باید توجه داشته باشید که بسته به نوع و مهمتر از آن، حجم اسکلت ساختمان مورد نظر، متدهای تخریب آن ممکن است متفاوت باشد.
خاکبرداری را به صورت اصولی انجام دهید
خاکبرداری یا گودبرداری یکی از اصلیترین و کلیدیترین مراحل ساختوساز است که برای آمادهسازی پی ساختمان انجام میشود. توجه داشته باشید که زمین خاکبرداری شده، قبل از اجرای فوندانسیون، حداقل به مدت ۳ روز (۷۲ ساعت)، نباید در برابر باران، برف یا هرگونه رطوبت محیطی دیگری قرار گرفته باشد.
اگر زمین گودبرداری شده ظرف این مدت در برابر عوامل جوی قرار گرفت، خاکبرداری باید مجدداً صورت بگیرد. خاکبرداری باید کاملاً مطابق با نقشه و مبتنی بر اندازههای دقیق صورت بگیرد. اگر میخواهید کیفیت ساختوساز را رعایت کنید، از گودبرداری اضافه خودداری کنید.
بنایی را به بهترین شکل انجام دهید
بنایی ساختمان شامل مواردی همچون گچبری، سیمانکاری، طراحی و اجرای نما، دیوارچینی، سنگکاری و غیره است. مهمترین نکتهای که میتواند برای حفظ کیفیت بنایی یک ساختمان رعایت شود، استفاده از مواد و مصالح باکیفیت در هر بخش خواهد بود. در کنار مهارت استادکاران، اصولاً هرچقدر متریالها بهتر باشند، کیفیت ساختوساز نیز مطلوبتر خواهد بود.
نکات طلایی در خصوص قالببندی
یکی از اصلیترین بخشهای پروژههای ساختمانی، اجرای صحیح فوندانسیون است. برای این کار، علاوه بر کفریزی، باید ستونها و تیرها را با استفاده از انواع قالببندی بتن به بهترین شکل اجرا نمایید. بسته به نوع فوندانسیون و ستونها، قالبهای بتن میتوانند چوبی، فلزی یا حتی پلاستیکی باشند.
اجرای صحیح بتنریزی
همه دستاندرکاران صنعت ساختوساز به خوبی میدانند که بتنریزی چه مرحله مهم و البته دشواری است. بتنریزی یعنی تخلیه بتن برای کفسازی، اجرای فونداسیون و سقف و ستون. نکات کلیدی برای رعایت کیفیت در این مرحله (که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است)، شامل دقت به حجم مناسب بتن و نوع سیمان به کار رفته در آن است. اصولاً هرچقدر کیفیت سیمان موجود در مصالح بتن بیشتر باشد، متریال نهایی مرغوبتر خواهد بود.
کنترل کیفیت
چنانچه این مسئله را جدی بگیرید و در هر مرحله از اجرای پروژه موارد کیفی را کنترل کنید، خواهید توانست کیفیت ساختوساز را تضمین نمایید. البته هرگونه کنترلی الزاماً مفید نخواهد بود، بلکه برای این کار باید از متدها و استانداردهای دقیق استفاده نمایید و سختگیری کنید. به عنوان مثال، در نظر گرفتن شاخص استاندارد بینالمللی ISO میتواند معیار خوبی برای تشخیص کیفیت اجرای پروژه در مراحل مختلف باشد و مبنای خوب و مشخصی برای اندازهگیری ارائه دهد.
مدیریت دقیق پروژه
کیفیت ساخت و ساز قطعاْ تا حد بسیار زیادی به نحوه مدیریت پروژه بستگی خواهد داشت. پیمانکار حتماْ باید مبتنی بر تجربه و محاسبات دقیق، تمام موانع را پیشبینی کند، برنامه زمانی را تخمین بزند، هزینههای پیشبینینشده را در نظر بگیرد، از وضعیت بازار و قیمت مصالح آگاه باشد و انتظارات را تعیین نماید. پروژههایی که به خوبی مدیریت میشوند، هم زودتر به اتمام میرسند و هم کیفیت بالاتری دارند.
آموزش صحیح نیروهای کار
همه میدانیم که امکان استفاده از نیروهای کار صددرصد حرفهای در همه بخشها امکانپذیر نیست و هرکدام از استادکاران نیز سلیقه و معیارهای خودشان را در زمینه کیفیت دارند. به همین خاطر، توجیه نیروهای کار نسبت به استانداردهای مورد نظر و تعلیم کار با ابزارهای تکنولوژیک جدید اهمیت زیادی در افزایش بهرهوری تولید و بالا بردن کیفیت ساخت و ساز دارد.
توجه داشته باشید که اگر نیروهای کار شما نتوانند از فناوریها و متدهای جدیدی که مد نظر قرار دادهاید استفاده کنند، عملاْ هیچ تغییری در نحوه و کیفیت اجرا ایجاد نمیشود و حتی احتمال پایین آمدن بازدهی نیز بیشتر میشود. بنابراین اختصاص دادن وقت و انرژی کافی برای آموزش و توجیه نیروهای کار، اهمیت بسیار زیادی در تضمین کیفیت و افزایش بازدهی اجرای پروژه خواهد داشت.
در نظر گرفتن رضایت مشتری
اگر بیشترین اصول کیفی را هم رعایت کنید اما مشتری در نهایت از پروژه رضایت نداشته باشد، انگار هیچ کاری انجام ندادهاید! برای اینکه از رضایت مشتری اطمینان حاصل نمایید، سعی کنید در تمامی مراحل، نظرات او را بسنجید و با گفتگو به درک دقیقی از خواستهها و معیارهای وی برسید. زمانی که دقیقاْ بدانید مشتری از شما چه میخواهد، بهتر میتوانید پروژه را با کیفیت مورد نظر اجرا کنید، زیرا با اولویتها آشنا هستید و به اصطلاح، میدانید که کدام پول را کجا باید خرج کنید.
توجه به محیط زیست
یکی از ارزشهای افزوده در بحث کیفیت ساخت و ساز، توجه داشتن به محیط زیست است. در این راستا، بهتر است از مصالح جدیدی استفاده کنید که ضمن برخورداری از کیفیت لازم، دوستدار محیطزیست هم باشند.
مدیریت پسماندها و استفاده از حداقل انرژی مورد نیاز نیز از جمله دیگر شاخصههای رعایت اصول محیطزیستی در ساخت و ساز هستند.
سخن آخر
عوامل مختلف جزئی و کلی زیادی وجود دارند که روی کیفیت ساخت و ساز اثرگذار هستند. با رعایت کردن مواردی که در بالا به آنها اشاره کردیم، میتوانید استحکام، ماندگاری و زیبایی سازه را تضمین نموده و پروژههای عمرانی را با مدیریت بهتر زمان، بهصرفهتر از همیشه به اتمام برسانید.
استفاده از متدها و تکنیکهای نوین و صنعتیسازی ساخت و ساز میتواند نقشی عمده در بهبود کیفیت اینگونه پروژهها ایفا کند.