حذف صورتحسابهای کاغذی؛ گام کلیدی مجلس برای استقرار نظام مالیاتی دادهمحور و عادلانه
امیرحسین اقبالی - کارشناس اقتصادی

یکی از مصوبات کلیدی و مهم مجلس در زمینه تحقق نظام مالیاتی عادلانه و دادهمحور در زمینه مقابله با ممیزمحوری و سلیقهمحوری در فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده، حذف کامل صورتحسابهای کاغذی بوده است که از ابتدای دی ماه صرفا صورت حساب الکترونیک برای اعتبار مالیاتی مودیان موردقبول خواهد بود و به این ترتیب شاهد حذف کامل فاکتورسازیهای جعلی خواهیم بود.
با توجه به اینکه در روز مجلس هستیم؛ مصوبات مجلس شورای اسلامی در زمینه حرکت به سمت نظام مالیاتی هوشمند بسیار کلیدی و مهم است و در این زمینه نیز گام مهمی در مجلس برای حذف کامل ممیزمحوری در فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده و همچنین حذف کامل صورتحسابهای کاغذی برداشته شده است که از ابتدای دی ماه مبتنی بر مصوبه مجلس شاهد اجرای آن خواهیم بود.
صورت حساب الکترونیک و جایگزین شدن آن با صورت حسابهای کاغذی مزایای زیادی برای مودیان دارد. تا پیش از این، یکی از ابزارهای اصلی فرار مالیاتی، فاکتورسازیهای صوری و شبکهسازی توسط شرکتهای غیرواقعی بود؛ شرکتهایی که با جعل فاکتور و صدور اسناد کاغذی خلاف واقع، بخش مالیات بر ارزش افزوده را دچار خسارتهای بزرگ میکردند و از طریق انتقال اعتبار غیرواقعی، درآمدهای قانونی دولت را به نفع اقتصاد زیرزمینی منحرف میساختند. این روند علاوه بر ایجاد فشار مضاعف بر کسبوکارهای شفاف و قانونمدار، باعث رشد رقابت نابرابر در بازار و تقویت فعالیتهای غیرمولد میشد. مصوبه جدید مجلس و اجرای توامان این مصوبه توسط دولت و سازمان امور مالیاتی با حذف کامل بستر کاغذی و الزام ثبت و صدور تمامی صورتحسابها در سامانه مودیان، این حلقه برای فرار از پرداخت مالیات را برای همیشه مسدود میکند و امکان جعل در فرآیند صدور سند تجاری را از بین میبرد.
این اقدام همچنین گامی بزرگ در جهت پایان دادن به ممیزمحوری در تشخیص مالیاتهاست. وقتی اطلاعات مالیاتی به صورت دیجیتال و لحظهای در سامانه ثبت و تحلیل میشود، دیگر ارزیابیهای شخصی و متکی بر سلیقه ممیز، جایگاهی نخواهد داشت. نظام مالیاتی به جای تصمیمگیری بر اساس برداشتهای فردی، بر پایه دادههای واقعی رفتار میکند و این رویکرد به معنای تحقق عدالت مالیاتی و حذف سلیقهمحوری است. به پشتوانه صورت حساب الکترونیک، هزینه فرار مالیاتی افزایش مییابد و پرداخت مالیات به رفتار اقتصادی واقعی هر فعال اقتصادی گره میخورد. نتیجه اینکه شکیلترین ابزارهای بوروکراتیک و مبهم گذشته، جای خود را به فرآیندهای هوشمند، شفاف و قابل پیگیری میدهند.
حذف صورتحسابهای کاغذی و استقرار صورت حساب الکترونیک، یک اصلاح ساختاری اساسی برای نجات اقتصاد از سایه فعالیتهای غیرشفاف و غیررسمی است. این تحول، کشور ما را با یک گام بلند به سمت استانداردهای نوین حکمرانی مالیاتی پیش میبرد و پایهگذار اقتصادی رقابتپذیر، عادلانه و توسعهگرا خواهد بود. مجلس شورای اسلامی نیز با تصویب این تکلیف، نقشی مهمی در حفاظت از حقوق مودیان قانونمدار و مقابله با سودجویان زیرزمینی ایفا کرده است و اکنون زمان آن رسیده است که تمامی دستگاهها، اصناف و فعالان اقتصادی با همراهی کامل، فصل تازهای را در شفافیت اقتصادی کشور رقم بزنند.
بنابراین یکی از مصوبات کلیدی و مهم مجلس در زمینه تحقق نظام مالیاتی عادلانه و دادهمحور در زمینه مقابله با ممیزمحوری و سلیقهمحوری در فرآیند اخذ مالیات بر ارزش افزوده، حذف کامل صورتحسابهای کاغذی بوده است که از ابتدای دی ماه صرفا صورت حساب الکترونیک برای اعتبار مالیاتی مودیان موردقبول خواهد بود و به این ترتیب شاهد حذف کامل فاکتورسازیهای جعلی خواهیم بود.