ارتباطات، تسهیلگر تجارت بینالملل
شهرام شیرکوند پژوهشگر حوزه صنعت

در عصر حاضر ارتباطات تنها بهعنوان یک ابزار مکمل در ساختارهای اداری و اجرایی عمل نمیکند، بلکه در متن مدیریت بوده و رکن اصلی نظام تصمیمسازی و تسهیلگر در برنامهریزیهای اقتصادی و اجتماعی سازمان محسوب میشود. در جوامع فعلی، ارتباطات یکی از اصلیترین ابزارهای تبلیغات پیشبردی است و عاملی برای ایجاد تعاملات و مناسبات مطلوب با اقشار و جوامع مختلفی داخل و خارج کشور که با سازمان یا شرکت سروکار دارند، بهشمار میآید، از اینرو نمیتوان از نقش استراتژیک ارتباطات در ارتقا و توسعه برند غافل شد.
ارتباطات، نقش مهمی در تسهیل بازرگانی و تجارت بینالملل ایفا میکنند که شامل ارتباطات مستقیم بین شرکتها، ارتباطات با دولتها و در مواردی ارتباط با نهادهای بینالمللی است.
ارتباطات و روابطعمومی، علمی درباره ارتقای برند و خوشنامی سازمان است. اگر روابطعمومی سازمان، رقابت در بازارهای داخلی و جهانی را جدی نگیرد، بهتدریج از محیط کسبوکار حذف میشود. روابطعمومی نتیجه تحولات جوامع و سیستمها و نظامهای ارتباطی سازمانها است که در 2 بعد درونسازمانی و برونسازمانی اتفاق میافتد تا اعتماد میان افراد در محیط کار و جامعه نسبت به آنچه ازسوی سازمان انجام میگیرد، حاصل شود.
سازمانها و شرکتهایی که از وجود ارتباطات تخصصی و توانمندیهای روابطعمومی برای حمایت از سازمان در راستای توسعه کسب وکار بهره نمیگیرند، سازمانشان را ضعیف کرده و ریسک خطرات مختلف در زمینه حفظ تصویر مناسب و مثبت سازمان در جامعه و بین رقبا را پذیرفتهاند.
بنابراین ایجاد رابطه مناسب نیازمند شناخت نگرشهای افراد در داخل و خارج سازمان است. برنامههای ارتباطی، اطلاعرسانی و معرفی مناسب برند، پایش رسانهها، تولید خبر و اثرگذاری در افکار عمومی بهویژه در شبکههای اجتماعی، از یکپارچگی، انسجام و تمامیت برند محافظت کرده و ارتقا و پیشرفت آن را به بهترین نحو مدیریت میکند. بهجرأت میتوان گفت؛ یکی از دغدغههای مدیران ارتباطات، شناخت نداشتن صاحبان صنایع و بنگاهها از علم روابطعمومی مدرن و کارکردهای صنعت روابطعمومی است، از اینرو ضرورت دارد با تشکیل کمیتهای متشکل از متخصصان و کارشناسان حوزه روابطعمومی و تدوین برنامهای منسجم، در راستای شناساندن صنعت روابطعمومی به صاحبان صنایع کشور و نقش آن در ارتقای برند و توسعه بازار گام برداشت.
در زمینه نقش صنعت روابطعمومی در رونق تولید و توسعه کسبوکار میتوان گفت: روابطعمومی در نطفه تولید قرار دارد و از زمان راهاندازی صنایع (صنایع کوچک و بزرگ)، در همه مراحل صنعت را هدایت میکند و تنها روابطعمومی قادر به انجام این مهم است.
همچنین در عرصه کسبوکار، روابطعمومی بهعنوان یک تکنیک حمایت از رونق تولید و توسعه بازار شناخته شده است. هر سازمانی در یک دوره مشخص باید گزارش عملکرد و فعالیتهای خود را به سهامداران و سایر ذینفعان ارائه کرده، میزان موفقیت خود را در بازاریابی اعلام کند. به این منظور، نقشآفرینی روابطعمومی در رفع موانع تجارت یا جذب سهامداران ناراضی در مجامع شرکتها حیاتی است و موجب اطلاعرسانی مناسب درباره فعالیتهای انجامشده در راستای منافع ذینفعان و ایجاد آرامش نسبی در بین آنها میشود. در هر صنفی رقبا همواره تلاش میکنند برنامههای سازمان رقیب را بررسی و خوشنامی آن را در جامعه خدشهدار کنند. هرچند این نوع رفتارها در کسبوکار سالم با اخلاق حرفهای منافات دارد، اما روابطعمومی در راستای مقابله با تهدیدات و ایجاد فرصتها، در پیشگیری از این موارد نقش بسیار موثری خواهد داشت.
همانطور که پیشتر اشاره شد، سازمانها و شرکتهایی که از وجود ارتباطات و توانمندیهای روابطعمومی برای حمایت از سازمان و توسعه فروش بهره نمیگیرند، در واقع ریسک خطرات احتمالی در زمینه حفظ تصویر مناسب و مثبت سازمان در جامعه و بین رقبا را پذیرفتهاند.
در فضای رقابتی امروز، اگر برای ارتقا و تقویت برند برنامهای تدوین نشود، نهتنها برند آسیبپذیر میشود، بلکه از یادها نیز خواهد رفت.
نکته بسیار مهم در توسعه بازار این است که در حال حاضر ورود به بازارهای تجاری جهانی تنها با تولید و ارائه محصولات و خدمات باکیفیت میسر نمیشود، بلکه بهرهگیری از کمپینهای رسانهای، تحقیقات بازار، شناخت کامل فرهنگی از بازار هدف و معرفی تصویر مثبت از برند قبل از عرضه محصول، مسیر تجارت بینالملل را هموار خواهد ساخت.
بنابراین نقش روابط عمومیها هم تاکتیکی و هم استراتژیک است و از اینرو روابطعمومیها با مداقه و برنامهریزی اصولی میتوانند با خلق فرصتهای جدید در معرفی توانمندیها، تولیدات و خدمات نوآورانه در بنگاههای اقتصادی موثر واقع شده و موجب ارتقای برند و توسعه بازارهای داخلی و خارجی شوند.