نمایشگاه متافو درحالی ادامه دارد که در حاشیه نخستین روز این رویداد، سندهای همکاری توسعه اقتصادی دانش‌بنیان در حوزه صنایع فلزی و معدنی به امضا رسید. در این آیین مدیرعامل شرکت ملی مس ایران با تاکید به توسعه هوشمند‌سازی در صنایع معدنی گفت: مسیر هوشمندسازی پایان ندارد و نمی‌توان برای آن حد و مرز مشخص کرد. در کشور ما و در بخش معدن عقب‌ماندگی قابل توجهی وجود دارد. ما ابتدا باید در بحث هوشمندسازی، محدودیت‌ها و نیازهای خودمان را بشناسیم و بر اساس این اهداف، برنامه‌ریزی و اهداف خود را عملیاتی کنیم. نیازی نیست که تمام موضوعات معدن به سمت هوشمندسازی پیش رود و فقط قسمت‌هایی که برای کشور دارای اهمیت هستند، هوشمندسازی شوند، کفایت خواهد کرد.

مسیر هوشمندسازی پایان ندارد

امیر خرمی‌شاد در حاشیه امضای سندهای همکاری توسعه اقتصادی دانش‌بنیان در حوزه صنایع فلزی و معدنی در گفت‌وگو با صمت گفت: بنای ما این است که برای هر خریدی که از خارج از کشور صورت می‌گیرد، یک پیوست ساخت داخل نیز داشته باشیم تا بتوانیم از ظرفیت‌های شرکت‌های داخلی در این موارد نیز استفاده کنیم. باتوجه به طرح‌های توسعه و همچنین تا آخر برنامه هفتم، بنابراین خواهد بود که به ۶۰۰هزار تن کاتود مس دستیابی پیدا کنیم. این نکته را باید اضافه کرد که در زنجیره‌های پایین دستی مس، ورود جدی پیدا کرده‌ایم اما به دلیل آنکه هنوز چیزی قطعی نشده است، نمی‌توان به درستی درباره آن صحبت کرد. ما هرچه به سمت صنایع پایین دستی حرکت کنیم، ارزش افزوده‌ای که برای کشور ایجاد می‌کنیم، به مراتب پایین تر خواهد بود.

خرمی‌شاد، درباره اهمیت امضای این تفاهمنامه مهم با شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار کرد: این تفاهمنامه از جهتی دارای اهمیت است که باعث خواهد شد، هزینه‌های شرکت ملی مس کاسته شود و همچنین ارزش افزوده‌ای که برای شرکت ملی مس دارد، بسیار قابل توجه خواهد بود. چنین امری را نمی‌توان یک انتخاب دانست، بلکه باید الزام دانست که شرکت ملی مس ایران، برای بحث هوشمندسازی، عملیات و برنامه‌های خود را اجرایی کند.

مدیرعامل شرکت ملی مس ایران در ارتباط با بحث هوشمندسازی گفت: مسیر هوشمندسازی پایان ندارد و نمی‌توان برای آن حد و مرز مشخص کرد. در کشور ما و در بخش معدن عقب ماندگی قابل توجهی وجود دارد. ما ابتدا باید در بحث هوشمندسازی، محدودیت‌ها و نیازهای خودمان را بشناسیم و بر اساس این اهداف، برنامه‌ریزی و اهداف خود را عملیاتی کنیم. نیازی نیست که تمام موضوعات معدن به سمت هوشمندسازی پیش رود و فقط قسمت هایی که برای کشور دارای اهمیت است، هوشمندسازی شود کفایت خواهد کرد.

وی افزود: عملیات معدنکاری ما در حوزه مس، چیزی حدود ۳۰۰میلیون تن در سال است و تقریبا حدود ۲۵ درصد از عملیات معدن کاری در کشور، در حوزه مس انجام می‌شود. عملیات معدنکاری در حوزه مس با سایر معادن، قابل مقایسه نخواهد بود. باتوجه به طرح‌های توسعه‌ای که در شرکت صنایع مس ایران تعریف شده است، این حجم از عملیات خاکی به بیش از ۷۰۰ میلیون تن در سال خواهد رسید. اجرای چنین عملیات وسیعی، نیازمند دستگاه‌های بزرگ و بی‌شمار است و چنین موضوعی جز به روش هوشمندسازی میسر نخواهد بود.

خرمی‌شاد ادامه داد: ما در شرکت ملی صنایع مس ایران، بزرگ‌ترین ناوگان حفاری کشور را در اختیار داریم. با این تفاهمنامه‌ای که امضا خواهد شد، از قابلیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه استفاده خواهیم کرد و توجه ویژه‌ای به شرکت‌های دانش‌بنیان خواهیم داشت. این نکته را باید اضافه کرد که در سال آینده از نخستین دانتراک خودران در کشور، رونمایی خواهیم کرد. وی افزود: بحث نیروی انسانی در معادن بسیار دارای اهمیت است. با وجود هوشمندسازی و حرکت دنیا به مسیر دیجیتالی شدن، کار انسان به ماشین‌های هوشمند داده خواهد شد و با این اتفاق بسیاری از مشاغل سنتی از دست خواهند رفت. در ازای چنین اتفاقی، ما نیاز به تربیت نیروی ماهر خواهیم داشت که شرکت ملی مس ایران، نسبت به این موضوع توجه خاصی خواهد داشت و سرمایه‌گذاری هایی را خواهد کرد که از منظر انسانی و نیروی انسانی، بحث هوشمندسازی دنبال شود.

خرمی‌شاد در پایان گفت: ما در برنامه‌های شرکت ملی مس، در صورت عقد قرارداد با شرکت‌های خارجی بابت خرید قطعات و ماشین‌آلات، قطعا یک پیوست ساخت داخل خواهیم داشت و از شرکت هایی که توانایی لازم را در این حوزه دارند، استفاده خواهیم کرد. ما از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده لازم را خواهیم کرد. امید است تا این حرکت به سمت موفقیت با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان سرعت بالایی بگیرد و بتوانیم در بخش مس، سربلند باشیم.

پیشبرد اهداف راهبردی

محمدیاسر طیب‌نیا، مدیرعامل فولاد مبارکه درحاشیه آیین امضای سندهای همکاری توسعه اقتصادی دانش‌بنیان در حوزه صنایع فلزی و معدنی، به صمت گفت: دهه ۶۰ در جریان جنگ تحمیلی، مرحله احداث مجتمع فولاد مبارکه بود و این صنعت مادر پایه‌گذاری شد. در دهه ۷۰ به مرحله بهره داری رسیدیم و با دوونیم میلیون تن کار خود را آغاز کردیم و باید خود را به ظرفیت‌های استاندارد می‌رساندیم.

طیب‌نیا ادامه داد: اتفاقات بسیار خوبی، با گذر زمان برای این مجتمع بزرگ فولادی افتاد. کارخانه‌ای که تمام تجهیزات خود را از خارج کشور وارد کرده بود، به سمت و سویی رفت که خود، به مرحله بهره‌برداری برسد. با گذر زمان کارشناسان و دستگاه‌های خارجی، جای خود را به متخصصان ایرانی دادند. امروز به نقطه‌ای رسیده‌ایم که با وجود تمام محدودیت‌ها، دانش بهره‌برداری را نهادینه کرده‌ایم و ما جزو آن دسته از صنایعی هستیم که باوجود مشکلات حمل‌ونقل و همچنین تامین سوخت و... در دانش بهره‌برداری به نخبگی رسیده‌ایم.

وی افزود: ما در دهه ۹۰ با مشکل تحریم مواجه شدیم و سطح بهره‌برداری و دانش بهره‌برداری به گونه‌ای نبود که بخواهد ارزش افزوده پایدار را برای‌مان تضمین کند و ما در تامین قطعات و تجهیزات، دچار یک خلل بزرگ شدیم. آغاز دهه ۹۰ با مدد تحریم هایی که صورت گرفته بود، ما توانستیم بومی‌سازی را آغاز کنیم. درحال‌حاضر بالای ۹۰درصد قطعات، تجهیزات و مواد مصرفی، در داخل کشور تولید می‌شود. دانش بومی‌سازی با حمایت‌هایی که در فولاد مبارکه شکل گرفت، نهادینه شد.

مدیرعامل فولاد مبارکه گفت: ما ریسک کردیم و درواقع یک مشتری خطرپذیر شده‌ایم و آزمون و خطاهای بسیار کرده‌ایم تا شرکت‌های دانش‌بنیان چنین تجربه‌ای را امتحان کرده و تولید داخل را آغاز کنند. امروز در سال ۱۴۰۰، به این نتیجه رسیده‌ایم که چنین ابزاری نمی‌تواند ارزش افزوده مورد نظر ما دنبال کند.

طیب‌نیا خاطرنشان کرد: ما هنوز توانایی توسعه تکنولوژی و خلق ارزش‌افزوده از طریق نوآوری و فناوری‌های جدید را نداریم. این موارد سبب شد تا استفاده حداکثری از ظرفیت‌ها و دستیابی به دانش بهره‌برداری و نهضت بومی‌سازی را در این دوره دنبال کنیم. این نکته بسیار دارای اهمیت است که ما با رقبای جدی طرف هستیم که درحال‌حاضر، رو به آینده درحال حرکت هستند که به یک هلدینگ چند رشته‌ای تبدیل شده‌اند و ظرف چند سال آینده تبدیل به یک غول بزرگ خواهند شد. وی گفت: در حوزه دانش، نیازمند زیرساخت هستیم که در کشور وجود ندارد اما توان مدیریتی فولاد مبارکه و ظرفیت‌های موجودی که در دسترس داریم، این امکان را به ما می‌دهد که در این حوزه نیز، پر قدرت ظاهر شویم و در یک سال و نیم گذشته فولاد مبارکه در این حوزه پر قدرت ظاهر شده و گام‌های جدیدی برداشته است. گام اول ما ایجاد زیرساخت برای نهادسازی و فرآیند‌سازی برای شروع راه پر شتاب و پرخطر بوده است. ما برای گام اول، ۲ راهکار داشتیم. یکی از راه‌ها این بود که برای توسعه و خلق تکنولوژی بر اساس نیازهای خود و چالش‌های پیش‌رو گروه‌هایی را تشکیل دهیم و راه بعد این بود که به نوآوری باز روی آورده و از تمام ظرفیت نخبگی کشور استفاده کرده و با سرمایه‌گذاری خطر پذیر، شرکت‌های دانش‌بنیان و تمام نخبگان کشور را به خدمت بگیریم که ما راه دوم را برای پیشبرد اهداف خود انتخاب کردیم.

مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه گفت: اقدامی که آغاز شده یک حرکت راهبردی است و دارای پشتوانه و مبتنی بر مطالعات و تجربه دهه‌های گذشته است. ما از میان بیش از ۲۰۰ شرکت سرمایه‌پذیر و دانش‌بنیان، در ۲۸ شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. این سرمایه گذاری‌ها در حوزه‌های آب، انرژی و اقتصاد چرخی، معادن کم‌عیار، تامین پایدار تجهیزات و قطعات و مواد مصرف و در نهایت توسعه محصولات انجام گرفته است. امید است با حمایت هایی که در این حوزه صورت خواهد گرفت، بتوانیم موفق شویم تا اتفاقات بزرگ و ارزشمندی در کشور رقم بخورد.