قانون یا دردسر جدید؟
مدیرکل راه و شهرسازی استان سمنان اعلام کرده که خرید و فروش امتیاز واحدهای نهضت ملی مسکن ممنوع است و این سوال بزرگی پیش روی کسانی است که از اقدام در نهضت ملی مسکن پشیمان شده‌اند.
نهضت ملی مسکن یکی از طرح‌های مسکن دولتی بود که قبلاً نیز به نام مسکن مهر البته به شکل دیگری آزموده شده بود. طرحی که قصد دارد هزینه زمین که بیشترین میزان هزینه خانه نیز محسوب می‌شود را از سبد خانوار کم کند و در نتیجه خانه دار شدن مردم تسریع شود.
نهضت ملی مسکن هر قدر طرح خوبی باشد به هر صورت دردسر‌ها و مشکلات خانه‌های دولتی را دارد که یکی از آنها سایت‌های این خانه‌ها است که شاید مورد استقبال و پسند مردم نباشد از سوی دیگر به واسطه دوری عمده مسکن‌های دولتی نسبت به هسته مرکزی شهر، اقبال در رهن و اجاره آنها نیز کمتر است در نتیجه نرخ آنها هم آنچنان رشد نمی‌کند که مثلا در هسته مرکزی یا اصطلاحا بالاشهرها رشد می‌کند.
ویژگی مسکن دولتی
از طرف دیگر کسانی که خانه دولتی خریداری می‌کنند قطعا به این امید هستند که هر چه سریع‌تر خانه بهتری را در منطقه‌ای بهتر تهیه کنند و هر چه سریع‌تر به سمت مناطق بهتر شهر بروند لذا بخش عمده‌ای از کسانی که در مسکن دولتی زندگی می‌کنند به چشم خانه‌های موقت به این مساکن نگاه می‌کنند.
مسکن مهر از سوی دولت احمدی‌نژاد در قالب ابتدا یک طرح دانشجویی از بسیج دانشجویی دانشگاه و سپس طرح هیات دولت اجرایی شد البته باید تاکید کرد که این طرح هر چند طرح خوبی بود ولی به درستی اجرا نشد و همین امر سبب شد تا از اساس اعتماد مردم استان سمنان به خصوص در دامغان و شاهرود به خانه‌های دولتی زیر سوال برود زیرا هنوز در این دو شهرستان مسکن مهر هایی هستند که تحویل داده نشده یا آسانسور ندارد.
دولت شهید رئیسی این امر را در اولویت خود گذاشت و تلاش کرد تا نهضت ملی مسکن را با تجربه از مسکن ملی راه‌اندازی کند طرحی که نسبت به مسکن ملی تفاوت‌های بسیاری داشت که در گام نخست سیال بود. یعنی فرد محور بود نه بلوک محور و در نتیجه افراد می‌توانستند مثلا خواهر و برادر بلوکی را هر نوع که دوست دارند و با هر نقشه‌ای که می‌خواهند بسازند و درثانی کارخانه‌ها، معادن، شرکت‌ها و... هم می‌توانستند از کارگران خود در آن نام‌نویسی و خانه سازمانی تحویل دهند.
تنوع در نهضت ملی
این طرح در کنار خود مالکی، بافت فرسوده شهری، مسکن روستایی و ارتش و... را نیز در خود داشت و همین‌ها هم سبب شد تا مردم دوباره به این طرح اعتماد کنند هر چند وعده یک میلیون مسکن در نهایت توسط دولت سیزدهم اجرایی نشد زیرا قدری بلندپروازانه بود و دولت فکرش را نمی‌کرد که تورم را نتواند کنترل کند و سال به سال ساخت مسکن سخت تر شود.
به هر روی مردم استان سمنان از این طرح استقبال کردند و نزدیک به سه هزار خانواده هم خانه‌های‌شان را تحویل گرفته‌اند بخش بزرگی از مردم نیز در حال تحویل خانه‌ها هستند و زمین به کسانی که مشمول طرح فرزندآوری هستند نیز داده شده است اما یک خبر عجیب از سوی راه و شهرسازی استان سمنان دوباره در بین دارندگان نهضت ملی مسکن حرف و حدیث‌هایی را ایجاد کرده است.
ابتدا ببینیم که خبر چیست؟ مدیرکل راه و شهرسازی استان سمنان با بیان اینکه خرید و فروش امتیاز واحدهای نهضت ملی مسکن غیرقانونی است، تاکید کرد: طبق ماده ۱۳ قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها خرید و فروش امتیاز مسکن‌های حمایتی ممنوع است و چنانچه امتیاز پروژه‌های اقدام ملی یا نهضت ملی مسکن ملی خرید و فروش شود دعواهای احتمالی آتی قابل پیگرد نیست.
محمد حسینی طباطبایی افزود: در این قانون قید شده که حق انعقاد معاملات و اعطای وکالت مربوط و انتقال حق انتفاع اراضی یا عیان یا امتیاز ثبت نام وجود همچنین ثبت رسمی معاملات و وکالت‌نامه‌ها وابسته به اخذ استعلام از وزارت راه و شهرسازی است.
اجاره ۹۹ ساله
یک کارشناس ، ضمن بیان اینکه تصمیم دولت برای ممنوعیت فروش مسکن مهر به این دلیل است که در واقع این خانه‌ها در اجاره مردم است که به آن اجاره ۹۹ ساله هم می‌گویند یعنی مادامی که این خانه برپا باشد، گفت: در نتیجه طبق قانون ملک اجاره‌ای را نمی‌توان فروخت مگر اینکه سند قطعی و ملکی و اصطلاحاً شش دانگ منگوله‌ای آن به نام افراد باشد.
حسین ناصریان با بیان اینکه مردم با علم به اینکه این خانه‌ها چنین وضعیتی را دارد نام‌نویسی کرده‌اند، افزود: روزی که اعلام کردند نهضت ملی مسکن صفی وحشتناک در شهرهای استان سمنان ایجاد شد و مردم حتی شرایط آن را نمی‌خواندند که ببینند به نامشان اصلا مسکن دولتی می‌شود یا نه لذا نام و نام‌خانوادگی‌شان را می‌نوشتند و می‌فرستادند در نتیجه تعجبی ندارد برخی هنوز هم ندانند چه شده است.
وی با بیان اینکه مورد دومی که دولت تاکید دارد این است که از هرج و مرج و بروز خدایی‌ناکرده سوءاستفاده جلوگیری کند، بیان کرد: اگر قرار باشد هر کس بعد از این همه سختی که دولت در تامین زمین و آماده‌سازی کشید رها کرده و برود که این طرح هم می‌شود مسکن مهر لذا دولت یکسری الزاماتی را وضع کرده است.
استثنائات وضع شود
این کارشناس با بیان اینکه تاحدودی این الزامات درست هم هستند، بیان کرد: نهضت ملی مسکن در واقع مسکن ملی ۹۹ ساله است که به کمک مردم آمده اما دولت می‌ترسد که در این بین کسانی باشند که خانه دوم و سوم و چهارم خودشان را به نام مثلاً فرزند گرفته باشند تا بخواهند پول روی پول بیاورند یا حتی نفراتی را اجیر کرده باشند که در این طرح نام‌نویسی کنند و بخواهند از آن سوءاستفاده کنند که متاسفانه مواردی نیز وجود داشت برای مثال در مسکن مهر ده‌ها نفر بودند که خانه دوم و سوم‌شان را خریدند.
ناصریان با اشاره به اینکه اعمال محدودیت‌ها در نهایت به نفع خود مردم است، ابراز کرد: البته این را هم باید پذیرفت که فردی که پول داده و خانه‌ای را ساخته باید قدری آزادی عمل هم داشته باشد و بتواند برای آن تصمیم بگیرد زیرا این خانه او است و خودش آن را ساخته و اقساطش را هم پرداخت کرده است.
وی با بیان اینکه دولت باید استثنایی را هم در نظر بگیرد، بیان کرد: مثلاً اگر فردی بعد از اینکه ساکن خانه شد درگذشت، ورشکست شد یا نتوانست اقساط را بدهد یا مثلا طلاق گرفت و از این دست رویداد‌ها یا حتی برای مثال زنی سرپرست خانواده شد و نتوانست دیگر هزینه زندگی را بدهد بتواند آن خانه را بفروشد اما ترس دولت این است که اگر استثنایی بگذارد دیگر باید برای همه قائل شود و این خودش دردسر جدید دیگری است.
کسی درباره شرایط سوال نکرد!
اما صحبت مردم چیست؟ آیا مردم می‌دانستند که نمی‌توانند این خانه را بفروشند؟ جالب اینکه خبرنگار بازار با برخی از مردم دارای نهضت ملی مسکن صحبت کرد و آنها این خبر را از زبان خبرنگار بازار شنیدند! یعنی سه سال از دولت شهید رئیسی می‌گذرد زمین‌ها تحویل داده شده و حتی فونداسیون برخی خانه‌ها ریخته شده است ولی هنوز خیلی‌ها نمی‌دانند که چه نسبت حقوقی و تملیکی با این خانه‌ها دارند.
البته وضعیت درباره آنانی که خانه‌ها را تحویل گرفته‌اند تفاوت دارد چرا که آنها اسناد مرتبط را گرفته‌اند اما چرا اینقدر مردم کم اطلاع هستند؟ یک متقاضی نهضت ملی مسکن که به دلیل بروز مشکل طلاق در زندگی نمی‌خواهد نام‌خانوادگی خود را فاش کند به خبرنگار بازار می‌گوید: روزی در خیابان رد می‌شدیم و دیدیم حجم عظیمی از مردم خیابان را بند آورده‌اند وقتی پرسیدیم دیدیم که مسکن نام‌نویسی می‌کنند ما هم نام‌نویسی کردیم.
وی می‌گوید: اصلاً فرصت نمی‌شد که کسی بخواند آنجا چه نوشته است همه فقط اطلاعات را پرکرده و زیر یک درب بزرگ طوسی رنگ که فکر می‌کنم اتاق تعاون شاهرود بود داخل می‌انداختند و چون من خانه‌ای نداشتم به نام من درآمد و بعد از یکسال و نیم گفتند که اقدام کنید من آن موقع یکسال بود ازدواج کرده و به شدت دنبال خانه بودم و به اصرار همسرم این کار را کردم و تسهیلات ۳۰۰ میلیونی را نیز تقاضا دادند اما ما به مشکل برخوردیم و در همین سه سال تا به خانه‌مان برسیم جدا شدیم.
سخن پایانی
به نظر می‌رسد دولت باید فکری هم به حال این افراد کند هر چند کسی نیست که بگوید قانون عدم خرید و فروش نهضت ملی مسکن اشتباه است برعکس همه معتقد هستند که قانون خوبی است اما برای کسانی که گرفتار شده‌اند هم باید چاره اندیشید. موضوع بعد اینکه مردم بسیار از عدم اطلاع رسانی دولت در خصوص مفاد قانونی نهضت ملی مسکن نیز شاکی هستند و عقیده دارند که باید در ابتدا همه این مسائل برای‌شان بازگو می‌شد.
