وین میزبان مذاکرات مجدد برجام می‌شود
قدرت‌های جهانی از جمله امریکا، در ماه‌های گذشته ۶ دور مذاکرات پیرامون احیای توافق هسته‌ای در وین برگزار کردند. این مذاکرات میان ایران و دیگر اعضای کمیسیون مشترک برجام و با حضور امریکا در محل مذاکرات برگزار شد. البته ایران و امریکا مذاکرات مستقیمی نداشتند و تنها از طریق نمایندگان دیگر کشورهای حاضر در مذاکرات در جریان مواضع یکدیگر قرار می‌گرفتند.
برگزاری دور هفتم این مذاکرات تا پس از تشکیل دولت سید ابراهیم رئیسی به تاخیر افتاده بود، تا اینکه معاون سیاسی وزیر امور خارجه در توئیتی از آغاز مذاکرات برجام در وین از ۸ آذر خبر داد و گفت در تماس تلفنی با آقای انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آغاز مذاکرات با هدف لغو تحریم‌های غیرقانونی و غیرانسانی، در روز ۸ آذر در وین مورد موافقت قرار گرفت. دام خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای بر آغاز نشست حضوری کمیسیون مشترک برجام در وین تاکید کرد و گفت انریکه مورا، معاون سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا از طرف جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا و مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، ریاست نشست را برعهده خواهد داشت.
حمایت وین از مذاکرات نتیجه‌محور
وزیر امور خارجه اتریش در واکنش به توافق برای برگزاری دور جدید مذاکرات درباره ازسرگیری اجرای برجام تصریح کرد دولت وین به‌عنوان میزبان، از موفقیت گفت‌وگوها حمایت می‌کند.
به گزارش ایرنا، میشائیل لینهارت که به‌تازگی سکان دستگاه دیپلماسی اتریش را به‌دست گرفته، روز شنبه به ایرنا گفت اتریش به‌شدت از برگزاری مذاکرات برجامی که قرار است ۲۹ نوامبر (۸ آذر) در وین از سر گرفته شود استقبال می‌کند.
او با ارسال پیامی مکتوب بیان کرد از اینکه اتریش قرار است میزبان مذاکرات و قطب گفت‌وگوها درباره این مسئله خیلی مهم باشد خرسند است. وزیر امور خارجه اتریش نوشت: «به‌عنوان یک میزبان فعال، تمام تلاش خود را برای حمایت از موفقیت مذاکرات به‌کار می‌بندیم».
این دیپلمات اتریشی خاطرنشان کرد وین امیدوار است تمام طرف‌های برجام به‌طور کامل و موثر به اجرای این توافق بازگردند.
همچنین دقایقی پس از اعلام تاریخ مذاکرات وین ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا نیز با اعلام اینکه کشورش از آغاز دوباره مذاکرات وین استقبال می‌کند، مدعی شد: مذاکرات می‌تواند در مدت کوتاهی به نتیجه برسد. البته مذاکرات باید از همان جایی آغاز شود که در ماه ژوئن پایان یافت. در ۶ دور گذشته مذاکرات پیشرفت‌های خوبی حاصل شده و باید روی اختلافات حل‌نشده در دوره‌های قبلی تمرکز کرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین نیز در واکنش به خبر ازسرگیری مذاکرات وین از ۸ آذر، در توئیتر نوشت: این تصمیم جمعی که همه از مدت‌ها قبل منتظرش بودند، راه را برای برداشته شدن تحریم‌های امریکا و بازگشت ایران به اجرای کامل بندهای هسته‌ای توافق سال ۲۰۱۵ برجام باز می‌کند.
ضرورت رفع نگرانی‌های برجامی ایران
کشورهای امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان بر ضرورت احیای برجام و بازگشت ایران به توافق هسته‌ای تاکید دارند، حال آنکه این دولت‌ها باید در گام نخست نگرانی‌های تهران نسبت به اجرای دقیق توافق و تامین منافع ایران در آینده را رفع کنند.
جمهوری اسلامی ایران در مقابل اصرار و درخواست کشورهای اروپایی و امریکا برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای، سیاست صبر را در پیش گرفته است. نکته مهم و قابل‌توجه در روند تحولات آن است که طرف‌های ایران در توافق برجام، از جمله کشورهای اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان گرچه بر ضرورت احیای برجام تاکید دارند اما هیچ راهکاری را برای تامین نظرات و منافع تهران و رفع دل‌مشغولی‌های کشورمان در آینده ارائه نمی‌دهند.
در سال ۲۰۱۸ دونالد ترامپ به‌راحتی و بدون هیچ دلیل قانع‌کننده‌ای و تنها برای عمل به یک وعده انتخاباتی خود، ایالات متحده امریکا را با کمترین مانع از توافق برجام خارج ساخت. گرچه ۳ کشور اروپایی در ظاهر با رویکرد ترامپ مخالف بودند اما تحریم‌های چندلایه به‌ویژه تحریم‌های ثانویه موجب شد شرکت‌های اروپایی تمایلی برای همکاری با ایران نداشته باشند. در همین حال اتحادیه اروپا نیز هیچ اقدامی را برای کاهش هراس آنها انجام نداد. به نوشته رسانه‌ها در حالی که حجم تجارت ایران و اتحادیه اروپا در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ سالانه به ۲۰ میلیارد دلار و فراتر از آن می‌رسید، به یکباره پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، حجم مبادلات دوطرف به‌شدت کاهش یافت؛ به‌گونه‌ای که واردات اروپا از ایران از ۹ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۸ به کمتر از ۷۰۰ میلیون یورو در سال ۲۰۱۹ افت کرد و همین روند در سال ۲۰۲۰ نیز ادامه یافت.
از سوی دیگر کانال‌های مالی که اروپا به تهران وعده داده بود همچون اینستکس هم به‌دلیل مانع‌آفرینی واشنگتن و کم‌کاری تروئیکا هیچ‌گاه به‌صورت واقعی عملیاتی نشد. در میدان عمل همه کشورهای غربی با هشدار ترامپ پشت ایران را خالی و با سکوت و بی‌عملی خود رویکرد واشنگتن را تایید و تقویت کردند.
مطالبات خود را در مذاکرات با قوت پیگیری خواهیم کرد
وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه ایران در مذاکرات آتی مطالبات خود را با قوت پیگیری خواهد کرد، گفت: چنانچه طرف امریکایی به‌طور کامل به تعهدات خود بازگشته و مطالبات بیشتر نداشته باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز به اجرای همه تعهدات خود بازخواهد گشت.
به گزارش اداره کل اطلاع‌رسانی و امور سخنگویی وزارت امور خارجه، حسین امیرعبداللهیان در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با اشاره به توافق صورت‌گرفته با هماهنگ‌کننده برجام در زمینه زمان برگزاری گفت‌وگوها با گروه ۱+۴، گفت: پیشرفت سریع گفت‌وگوها مستلزم آن است که طرف‌های اروپایی و امریکا با اجتناب از زیاده‌خواهی و طرح خواسته‌های فرابرجامی، رویکردی واقع‌بینانه و سازنده در پیش گیرند.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران سابقه و روند مذاکرات پیشین در وین را مد نظر دارد، تصریح کرد: ایران در مذاکرات آتی مطالبات خود را با قوت پیگیری خواهد کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: به هیچ وجه نباید در جدیت جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگوها و لزوم بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات‌شان تردید داشت.
امیرعبداللهیان با اشاره به تحریم‌های تازه امریکا علیه ایران افزود: گرچه جمهوری اسلامی ایران نسبت به نیات طرف امریکایی تردید دارد، با این وجود چنانچه طرف امریکایی به‌طور کامل به تعهدات خود بازگشته و مطالبات بیشتری نداشته باشد، جمهوری اسلامی ایران نیز به اجرای همه تعهدات خود باز خواهد گشت.
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به همکاری‌های سازنده جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر لزوم پرهیز مدیر کل آژانس از اتخاذ مواضع سیاسی تاکید و خاطرنشان کرد: ایران به همکاری‌های فنی با آژانس ادامه خواهد داد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در این تماس با تاکید بر اهمیت احیای برجام گفت: همه طرف‌ها، از جمله ایالات متحده باید به تعهدات خود بازگردند. وی یادآور شد: مسکو همواره بر لزوم توقف اقدامات مخرب امریکا در قبال برجام تاکید داشته است.
سخن پایانی
ایران تا یک سال پس از خروج امریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند، اما پس از گذشت یک سال از خروج امریکا از برجام، تهران اعلام کرد باتوجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌های‌شان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران براساس مفاد توافق هسته‌ای صورت گرفت.
جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری مسئولیت‌پذیر بارها اعلام کرده در صورت لغو تمام تحریم‌های امریکا به‌نحوی که قابل راستی‌آزمایی باشد، به اجرای تعهداتش در برجام بازمی‌گردد.
