نوسان، جزئی از بازار است و به گفته فعالان اقتصادی همین نوسانات است که باعث سرمایه‌گذاری می‌شود. بازار سرمایه هم مانند هر بازار دیگری قابل تضمین نیست و مشمول نوسانات مختلف است.

با افزایش شاخص بورس، برخی سهامداران قصد دارند دوباره وارد بازار شوند و برخی افراد جدید به دنبال دریافت کد بورسی برای ورود هستند که کارشناسان به این افراد توصیه می‌کنند ابتدا در شرکت‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند و بعد اقدام به خرید و فروش سهام کنند.

بررسی بازار سرمایه در هفته اول شهریور نشان می‌دهد برخلاف هفته‌های گذشته روند خروج پول از بازار سرمایه متوقف شده و بیش از دومیلیارد تومان پول توسط حقیقی‌ها وارد بازار سرمایه شده است. در معاملات این هفته دو صندوق دولتی پالایشی و دارا یکم، بیشترین ارزش معاملات را به نام خود ثبت کردند.

دارا یکم در این هفته در سطح ۱۵هزارو۱۹تومانی بسته شد تا بازدهی هفتگی این صندوق دولتی به ۲۱درصد برسد. صندوق پالایشی هم در این هفته عملکرد مثبتی داشت و نسبت به هفته گذشته ۱۶درصد رشد قیمت پیدا کرد.

در این بین برخی کارشناسان از سرگیری مذاکرات در خصوص برجام و به نتیجه رسیدن آن را یکی از دلایل رشد شاخص کل بورس می‌دانند، اما برخی دیگر از کارشناسان رسیدن شاخص کل به ارقام خیلی بالاتر را یک موضوع چالش برانگیز برای سهامداران و بازار سرمایه دانسته و رسیدن به کانال دو میلیون واحد را در ماه‌های آینده بعید می‌دانند.

برخی دیگر بر این باورند مشخص شدن تیم اقتصادی دولت سیزدهم و نوع نگاه وزرای اقتصادی دولت به مسأله بورس یکی از عمده‌ترین دلایل رشد بازار سرمایه در هفته‌های اخیر بوده، اما با افزایش قیمت‌ها در بازار ظاهرا مردم انتظارات تورمی‌شان بالا رفته است. کاهش قیمت ۷۰درصدی برخی نماد‌ها در یک سال گذشته سبب شده بسیاری از سهم‌ها به یک ارزندگی برسند، همین مسأله نیز مخاطراتی را برای سهامداران درپی خواهد داشت.

برخلاف مرداد سال گذشته که بورس در مسیر نزولی قرار گرفت، مرداد امسال ماه خوبی برای بازار سرمایه بود. در سال گذشته شاخص بورس در مرداد به دو میلیون و۱۰۰هزار واحد رسید، اما این فتح قله طولی نکشید که سهامداران را در مسیر زیان قرار داد. سهامدارانی که کمتر از یک ماه بود وارد بازار سرمایه شده بودند و به‌جای چشیدن طعم سود‌های چندبرابری سرمایه‌شان ضرر نصیب‌شان شد.

از اوایل مرداد امسال که شاخص بورس در کانال یک‌میلیون و ۳۰۰هزار واحدی قرار داشت، مسیر صعود را پیش گرفت و بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی زیان‌دیدگان بورسی برای جبران سرمایه از دست رفته خود دوباره وارد بازار سرمایه شدند. اکنون شاخص بورس با رشد ۲۰۰هزار واحدی وارد کانال یک میلیون و ۵۰۰هزار واحدی شده، اما کارشناسان معتقدند هر رفتار هیجانی ممکن است روند شاخص کل را تغییر دهد، از این رو افرادی که آگاهی و دانش کافی در حوزه بازار سرمایه ندارند ابتدا حتما با سرمایه خرد وارد شوند یا از شرکت‌های سرمایه‌گذاری و مشاوره‌ای بورسی کمک بگیرند.

برخی کارشناسان، افزایش شاخص کل بورس را ناشی از رشد نرخ ارز می‌دانند و برخی دیگر معتقدند بازار سرمایه با سهامداران حرفه‌ای به کار خود ادامه می‌دهد به همین دلیل نوسانات بسیار طبیعی برآورد می‌شود.

توصیه کارشناسان به سهامداران زیان‌دیده یا تازه وارد به بازار سرمایه این است که رفتار هیجانی در خرید و فروش سهام نقش مهمی در آینده بازار دارد از این رو باید با منطق و مبتنی بر عملکرد اقتصاد این کار انجام شود. درست است که نقدینگی باید به سمت بازار سرمایه هدایت شود، اما اگر این نقدینگی برای سهامدار سودی به همراه نداشته باشد، سرمایه خود را از بورس خارج و وارد بازار‌های دیگر می‌کند که در این صورت هم بازار سرمایه آسیب می‌بیند و هم بازار‌های دیگر با مشکل مواجه خواهند شد.

میثم فدایی، کارشناس بورس و اوراق بهادار اخیرا اعلام کرده سازمان بورس دستورالعملی صادر کرده تا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه برای سهامداران آسان شود و این کار از طریق نرم‌افزار‌های مختلف این شرکت اطلاع رسانی خواهد شد.

آن‌طور که فدایی گفته است، اغلب صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام طی سال‌ها، رشد بیش از شاخص کل داشته‌اند و سرمایه‌گذاری در آن‌ها به‌ویژه برای کسانی که زمان کافی برای تحلیل بازار را ندارند، توصیه می‌شود.

طبق اعلام سازمان بورس و اوراق بهادار از هفته آینده در نرم افزار‌های پرکاربرد تلفن همراه برای کاربران این امکان فراهم می‌شود که بتوانند در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. در این نرم‌افزار‌ها برای هر صندوق همه اطلاعات شامل ریسک، بازدهی، قیمت‌ها و عملکرد مدیریت آن نمایش داده می‌شود و افراد با احراز هویت سجام می‌توانند بدون نیاز به مراجعه حضوری در صندوق سرمایه‌گذاری کرده و هر زمان که خواستند اقدام به ابطال واحد‌ها و دریافت سرمایه خود کنند.

طبق گفته فدایی، صندوق‌های در سهام، دارایی‌های نقد شونده دارند و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نیز بیش از ۱۹ هزار میلیارد تومان سرمایه ذخیره سهام وجود دارد. بازدهی صندوق‌های سهامی متناسب با رشد شاخص کل بازار است و در بیشتر صندوق‌های درآمد ثابت نیز سود آن‌ها از سپرده‌های بانکی بالاتر بوده است.

البته صندوق‌های کالایی نیز که بیشتر براساس طلا هستند با قیمت سکه بهار آزادی تناسب دارند.

حالا باید دید سهامداران از این طرح سازمان بورس و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاری استفاده خواهند کرد یا خیر. البته توصیه کارشناسان این است افرادی که دانش کافی و تخصص در بحث خرید و فروش سهام ندارند می‌توانند از این موارد بهره‌مند شوند.

نقش شستا در شاخص کل بورس

حدود ۱۰ درصد کل سهام بازار سرمایه متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی است که آن را به شستا می‌شناسیم. شستا دارای ۱۶۶ شرکت زیرمجموعه (مدیریتی) و ۹ شرکت هلدینگ اصلی و چند شرکت هلدینگ فرعی است که فعالیت‌های گسترده‌ای را در صنایع مختلف در ایران انجام می‌دهند.

مهم‌ترین هلدینگ‌های شستا شرکت سرمایه‌گذاری نفت، گاز و پتروشیمی تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری صدر تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تأمین، شرکت سرمایه‌گذاری صنایع عمومی تأمین، خدمات ارتباطی رایتل، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه انرژی تأمین و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است که فعالیت هر کدام از این شرکت‌ها می‌تواند بر شاخص بورس تأثیر بگذارد.

آن‌طور که کارشناسان بازار سرمایه گفته‌اند شستا یکی از تعیین‌کنندگان شاخص کل بازار سرمایه است. به این صورت که اگر شستا وضعیت سوددهی خوبی نداشته باشد قطعا بازار سرمایه قرمزپوش خواهد شد که این موضوع باعث خروج سرمایه از بورس می‌شود و اگر عملکرد مناسبی داشته باشد در جذب سرمایه و هدایت نقدینگی به بورس تأثیرگذار است.

از این‌رو کارشناسان و فعالان بورس توصیه می‌کنند وزیر جوان دولت سیزدهم که تصدی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را به‌عهده گرفته قطعا باید از چند مشاور متخصص بورس به منظور راهبری شستا کمک بگیرد و به انتصاب معاونان و مدیران سازمان‌ها بسنده نکند.

وضعیت سهام عدالتی‌ها چطور است؟

سهام عدالت طرحی بود که در دولت نهم اجرا شد و تعداد زیادی از ایرانیان صاحب کارخانه‌های کشور می‌شدند.

با شروع فرآیند خصوصی‌سازی و ابلاغ این قانون از سوی مقام معظم رهبری در سال ۸۴ دولت وقت طرحی موسوم به سهام عدالت که نوعی یارانه تلقی می‌شود رونمایی کرد.

طرحی ۱۰ساله که از رقم هر سهم، در این مدت از سودی که قرار بود دریافت کند پرداخت می‌شد و پس از سال ۹۳ روال تغییر می‌کرد و دارنده سهام عدالت یکی از سهامداران اصلی شرکت محسوب می‌شد.

سهام عدالت به این صورت است که هر فرد از شرکت‌های دولتی سهم دارد و برخی سهام آن‌قدر ناچیز است که رقم آن به چشم نمی‌آید، اما مجموع آن‌ها رقم بالایی را نشان می‌دهد. از شرکت مخابرات گرفته تا فولاد و شرکت‌های دولتی دیگر.

سهام عدالت قرار بود در دولت گذشته به صورت کامل آزادسازی شود که تنها ۶۰درصد آن آزاد شد.

همچنین گفته می‌شد بهمن سال ۹۹ همه سهام آزادسازی می‌شود و سهامداران می‌توانند نسبت به سهام خود تصمیم بگیرند؛ بفروشند یا آن را مدیریت کنند. دولت دوازدهم اعلام کرد افرادی که تمایل به مدیریت سهام خود ندارند می‌توانند آن را در بانک‌های عامل بفروشند و افراد زیادی این اقدام را انجام دادند.

دولت که با استقبال سهامداران سهام عدالت مواجه شده بود از آزادسازی کامل این طرح خودداری کرد و در آن زمان گفته می‌شد اگر سهام عدالت به صورت کامل آزاد شود صف فروش تشکیل خواهد شد و سهام با ارزش پایینی به فروش می‌رسد. حالا در دولت سیزدهم قرار است سهام عدالت ساماندهی شود.

هفته گذشته خبری مبنی بر این‌که سازمان بورس و اوراق بهادار قصد دارد سهام عدالت را به صورت خرد به فروش برساند منتشر شد که مسؤولان این سازمان اعلام کردند سازمان بورس برنامه‌ای برای فروش خرد سهام عدالت در دست اجرا ندارد و تنها عرضه‌های بلوکی سهام عدالت به روال گذشته انجام می‌شود.

برخی کارشناسان یکی از دلایل ریزش بازار بورس در سال گذشته را هجوم مردم برای فروش ۳۰درصد دوم سهام عدالت خود عنوان کردند. همچنین برخی دیگر می‌گویند اکنون که بازار سرمایه دوباره مورد اقبال سهامداران قرار گرفته دولت نسبت به تامین مالی و عرضه سهام شرکت‌های خود اقدام کند تا با افزایش عرضه، تقاضا نیز متوازن شود.

منبع: جام‌جم