افت شدید طلای سیاه در جهان
در تاریخ ششم سپتامبر، بهای آتی نفتخام Brent با ۷درصد کاهش نسبت به ماه قبل، به آستانه ۷۳ دلار در هر بشکه سقوط کرد که نشاندهنده استمرارکاهش قابلتوجه قیمتها در روزهای اخیر بود. این نزول به دلیل نگرانیها درباره تقاضای بازارهای بزرگ مصرفکننده نفت رخداد. دادههای اقتصادی کشورهای چین و ایالاتمتحده نشانگر کاهش فعالیت در بخشهای تولیدی این کشورها است که ترس از کاهش تقاضا برای نفتخام را تشدید کردهاست. وضعیت بازار نابسامان نفت با پیشبینیهایی برای افزایش عرضه از لیبی پیچیدهتر هم شدهاست.
جناحهای سیاسی در لیبی به توافقی نزدیک شدهاند که میتواند به ازسرگیری صادرات نفت منجر شود. با وجود همه این فشارها، بازار به دلیل کاهش غیرمنتظره ذخایر نفتخام ایالاتمتحده کمی آرام شد. بر اساس دادههای اداره اطلاعات انرژی ایالاتمتحده (EIA)، ذخایر نفتخام این کشور در هفته گذشته به میزان ۶.۹میلیون بشکه کاهشیافت که بسیار بیشتر از کاهش پیشبینیشده ۱.۱میلیون بشکهای بود. این کاهش، نهمین افت پیدرپی در ذخایر نفتخام این کشور در ۱۰ ماه گذشته است و نشاندهنده کمبود عرضه در بازار آمریکا است. موسسه نفت آمریکا (API) پیشتر کاهش مشابه ۷.۴میلیون بشکهای را گزارش کردهبود. علاوهبر این، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش، موسوم به اوپکپلاس، از تصمیم خود برای بهتعویق انداختن افزایش برنامهریزیشده تولید نفت در سهماهه چهارم سالخبر داد. این تصمیم برای جلوگیری از افزایش قابلتوجه ذخایر نفت در شرایط نامطمئن تقاضا گرفته شد. تحلیلگران موسسه سرمایهگذاری جیفریز در آمریکا تخمین زدهاند که این تصمیم میتواند عرضه جهانی را حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰هزار بشکه در روز کاهش دهد و به تثبیت بازار کمک کند حتی اگر تقاضا از چین ضعیف باقیبماند.
تردید درمیان فعالان بازار
با اینحال، برخی از کارشناسان متقاعد نشدهاند که این تصمیمات کافی باشد. باب یاگر، مدیر معاملات آتی انرژی در شرکت میزوهو، اعلام کرد؛ تصمیم اوپکپلاس ممکن است نتواند با تاثیر منفی ناشی از تقاضای ضعیف بهویژه در بازار بنزین مقابله کند. او بیان کرد که اگر تقاضا برای بنزین کاهش یابد، نیاز به نفتخام بهعنوان مادهاولیه نیز کاهش خواهد یافت و این امر میتواند قیمتها را به سمت پایینتر سوق دهد. این دیدگاه با دادههای اخیر حمایت میشود که نشان میدهد قیمت معاملات آتی بنزین ایالاتمتحده به پایینترین سطح خود از مارس۲۰۲۱ رسیدهاست. این کاهش پس از آن رخداد که شرکتهای انرژی بهطور غیرمنتظره ۰.۸میلیون بشکه به ذخایر بنزین ایالاتمتحده در هفته گذشته اضافه کردند.
اتفاقات مهم در کشور لیبی
در همینحال، تحولات در لیبی لایه دیگری از پیچیدگی را به بازار جهانی نفت اضافه کردهاست، اگرچه تنشهای سیاسی همچنان تولید کلی را محدود کرده، برخی از نفتکشها اجازه یافتند که نفتخام را از انبارها بارگیری کنند. این موضوع نشان میدهد که ممکن است نفت لیبی سریعتر از آنچه انتظار میرفت، به بازار بازگردد. این میتواند به افزایش عرضه جهانی نفت منجر شود و فشار بیشتری بر قیمتها وارد کند. در ایالاتمتحده، سیگنالهای اقتصادی متضاد و متفاوت باعث افزایش عدماطمینان در بازار شدهاند. دادههای اخیر نشاندادند که وضعیت اقتصاد کمی بهتر از پیشبینیها بوده که این موضوع برای تقاضای جهانی نفت اهمیت زیادی دارد. افزایش نرخ بهره توسط فدرالرزرو در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ با هدف کنترل تورم انجام شد و انتظار میرود که در نشست سیاستگذاری ماه سپتامبر کاهش یابد. کاهش نرخ بهره میتواند به رشد اقتصادی کمککرده و تقاضا برای نفت را افزایش دهد، با این حال دادههای اقتصادی تصویر متناقضی را ارائه میدهند، درحالیکه بخش خدماتی ایالاتمتحده در ماه اوت ثابت ماند، افزایش اشتغال نشانههایی از کندی را نشانداد که حاکی از کسادی بازار کار است. رشد شغلهای بخشخصوصی در ایالاتمتحده به پایینترین سطح خود در سه و نیم سالگذشته رسیدو بازنگری دادههای ماه قبل نیز رکود کسبوکار را نشان میدهد که این موضوع میتواند نشانهای از کسادی شدید بازار کار باشد. از سوی دیگر، تعداد درخواستهای جدید برای دریافت مزایای بیکاری در هفته گذشته کاهشیافت که نشان میدهد اخراجها نسبتا پایین ماندهاند. تحلیلگران بانک UBS به لحن محتاطانه «کتاببژ» Beige Book فدرالرزرو اشاره کردهاند که شرایط اقتصادی در سراسر کشور را بهتصویر میکشد. آنها معتقدند که اقتصاد با سرعت کمتر از حد انتظار در حال رشد بوده و خطرات رکود جهانی در حال افزایش است.
تعادل شکننده بازار
بهطور کلی، بهنظر میرسد بازار نفت در حالت تعادل شکنندهای قرار دارد که تحتتاثیر نیروهای متناقض قرارگرفتهاست. از یکسو، نگرانیها در مورد تقاضا ناشی از کندی رشد اقتصادی در چین و ایالاتمتحده، همراه با احتمال افزایش عرضه از لیبی، فشار زیادی بر قیمتها وارد کردهاست. از سوی دیگر، عواملی نظیر کاهش قابلتوجه موجودی نفتخام ایالاتمتحده و رویکرد محتاطانه اوپکپلاس در مدیریت عرضه، از بازار حمایت کردهاند. در این میان، شرایط بازار تحتتاثیر سیگنالهای متناقض قرارگرفته و قیمت نفت همچنان تحتفشار و در نزدیکی پایینترین سطح خود در بیش از یک سالگذشته باقیماندهاست.
آیندهای نامعلومبه نظر میرسد که هفتههای آینده شاهد نوسانات بیشتری در بازار نفت باشیم، چراکه سرمایهگذاران و فعالان بازار در حال ارزیابی شرایط اقتصادی و ژئوپلیتیک هستند. همانطور که بازار به این سیگنالهای متناقض واکنش نشان میدهد، احتمالا قیمتها در معرض تغییرات قابلتوجهی قرار خواهند گرفت. از سوی دیگر، هرگونه تصمیم جدید اوپکپلاس در مورد تولید میتواند تاثیر قابلتوجهی بر بازار بگذارد، همانطور که تصمیم اخیر این سازمان در به تعویق انداختن افزایش تولید، قیمتها را همچون گذشته تحتالشعاع قرارداد، همچنین هرگونه تحولات جدید در زمینه عرضه از لیبی میتواند وضعیت بازار را پیچیدهتر کند. در این میان، تحلیلگران بر این باورند که باید بهدقت نشانههای اقتصادی را دنبال کرد، چراکه این نشانهها میتواند سرنخهای مهمی درباره مسیر آینده تقاضا برای نفت بهدست دهد. بهطور خلاصه، بازار جهانی نفت همچنان با عدماطمینان و پیچیدگیهای فراوانی روبهرو است. تغییرات در عرضه و تقاضا، تصمیمات سیاستگذاری و تحولات ژئوپلیتیک همگی نقش کلیدی در تعیین آینده این بازار ایفا خواهند کرد.