جزئیات یارانه‌های ماه جاری دولت رئیسی
اخبار مختلفی در خصوص واریز یارانه‌های جدید در دی ماه به گوش می‌رسد، از واریز یارانه ۸۰۰ هزار تومانی به خانوارهای ۴ نفره و اجرای یارانه رئیسی تا اعطای یارانه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو. با این حال هیچکدام از این طرح‌ها هنوز قطعی نشده و منابع زیادی در مسیر اجرای ان وجود دارد.
بنابراین در ماه جاری همچنان تنها واریزی نقدی که خانواده‌ها می‌توانند روی آن حساب کنند، یارانه نقدی و معیشتی است.
یارانه‌هایی که قطعا در دی ماه پرداخت می‌شود
آنچه به طور قطع مشخص است این است که پرداخت یارانه نقدی به شکل قبل در دی ماه هم ادامه خواهد یافت. یعنی خانوارها در دهم دی ماه یارانه معیشتی بنزین دریافت می‌کنند و بیستم این ماه یارانه نقدی را خواهند گرفت.
یارانه معیشتی بنزین پرداخت آن از سال ۹۸ و همزمان با اصلاح قیمت بنزین انجام شد و به ۶۰ میلیون نفر معادل ۷ دهک از جمعیت کشور پرداخت می‌شود. مبلغ این یارانه بسته به جمعیت یک خانوار متفاوت است؛ خانواده‌های یک‌نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های دونفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های سه‌نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های ۵نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی دریافت می‌کنند. تا کنون ۲۵ مرحله از پرداخت یارانه معیشتی بنزین می‌گذرد و بیست‌وششمین مرحله آن در ماه جاری واریز خواهد شد.
منتظر گرانی قیمت بنزین در سال آینده باشیم؟
اما یارانه نقدی دومین یارانه است که واریز آن به حساب سرپرست خانوارها در دی ماه قطعی است. پرداخت یارانه نقدی از دولت احمدی‌نژاد آغاز شده و ۷۸ میلیون نفر از جمعیت کشور معادل ۹ دهک از این یارانه استفاده می‌کنند. در دی ماه صد و سی و یکمین مرحله واریز یارانه نقدی انجام خواهد شد و با این حال در تمام این سال‌ها مبلغ آن روی ۴۵۵۰۰ تومان ثابت بوده است. دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ مصوب کرده است که در سال جدید خانوارهایی که در دهک‌های بالای درآمدی قرار داشته، شناسایی و یارانه نقدی آنها حذف شود.
با این حال می‌توان گفت که در ماه یک خانواده ۴ نفره که در۷ دهک اول درآمدی قرار دارند در مجموع ۳۵۴ هزار تومان یارانه نقدی دریافت خواهند کرد.
رئیسی در دی ماه چقدر یارانه جدید می‌دهد؟
رئیسی پیش از انتخابات ریاست جمهوری وعده داده بود که با پیروزی در انتخابات و آغاز به کار به عنوان رئیس‌جمهوری مبلغ یارانه‌ها را برای خانوارهای کم درآمد افزایش و به ۲۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر افزایش خواهد داد. او وعده داده بود که این یارانه را به شکل کارت خرید کالا از آذرماه ۱۴۰۰ در اختیار خانوارها قرار خواهد داد.
با این حال این یارانه در آذر ماه اجرایی نشد، محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری اعلام کرد که دلیل تاخیر مشکل در تخصیص کارت اعتباری بوده است. او وعده داده که این یارانه از دی ماه پرداخت خواهد شد. رضایی اعلام کرد که این یارانه یا به شکل کارت اعتباری یا به شکل نقدی به حساب خانوارها واریز خواهد شد.
به نقل از منابع مطلع خبر داد که پرداخت یارانه جدید به جمعیت ۶۰ میلیون نفری انجام خواهد شد که همان افراد دریافت‌کننده کمک‌های معیشتی بنزین در هر ماه هستند. به طوری که چهار دهک اول مبلغ ۱۲۶ هزار تومان و سه دهک ۵، ۶ و ۷ یارانه ۹۰ هزار تومانی دریافت می‌کنند.
بر این اساس یک خانواده ۴ نفره که در ۴ دهک اول درآمدی قرار دارند در مجموع در دی ماه ۸۵۴ هزار تومان و خانوارهای ۴نفره‌ای که در دهک ۵ تا ۷ قرار دارند ۶۲۴ هزار تومان یارانه دریافت خواهند کرد.
مشکلات پرداخت یارانه رئیسی
با این حال برخی شرایط ممکن است معادلات رئیسی را به هم زده و پرداخت یارانه جدید را با تاخیر بیشتری مواجه کند.
اول اینکه به گفته رئیسی قرار بود که منابع لازم برای تامین این یارانه جدید از محل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام شود. اما منابع لازم برای اجرای این طرح به سادگی قابل تامین نیستند. در واقع در حالی که در قانون بودجه ۱۴۰۰ حدود ۸ میلیارد دلار برای تامین کالاهای اساسی ارز ۴۲۰۰ تومانی در نظر گرفته شده بود، به دلیل برخی عوامل چون خشکسالی و نیاز به واردات بیشتر گندم، تامین واکسن از طریق واردات و... موجب شده که تا آذر ماه نزدیک به ۱۱ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی خرج شود.
بنابراین عملا ارزی برای حذف و افزایش یارانه‌ها آنطور که رئیسی انتظار داشت باقی نمانده است. علاوه بر آن اجرای طرحی چون تخصیص کارت اعتباری و شناسایی خانواده‌های نیازمند آنقدر کار ساده‌ای نیست که با گذشت چند ماه از شروع دولت قابل اجرا باشد.
در این میان اظهارات وزیر اقتصاد نیز این شبه را پررنگ‌تر می‌کند، خاندوزی بعد از اظهارات محسن رضایی اعلام کرد که هنوز زمان مشخصی برای تخصیص یارانه جدید در نظر گرفته نشده است.
یارانه بنزین چقدر است و به چه کسانی پرداخت می‌شود؟
در این میان اما دولت در نظر دارد که تخصیص یارانه بنزین را از شکل ناعادلانه کنونی خارج کند، به این معنا که فقط خانوارهای دارای خودرو از این یارانه بهره‌مند نشوند. قرار است این طرح از به طور آزمایشی در جزایر کیش و قشم اجرا شود و بعد از رفع مشکلات و نواقص در کل کشور به اجرا درآید.
بر اساس این طرح یارانه بنزین به جای تخصیص به پلاک خودرو به هر کد ملی تخصیص می‌یابد. به این شکل که هر کد ملی در کیش و قشم ماهانه ۲۰ لیتر یارانه دریافت می‌کند، البته شرط اصلی این است که این فرد حداقل یک سال در این جزایر ساکن باشد.
افرادی که دارای خودرو هستند می‌توانند از بنزین یارانه‌ای خود استفاده کنند، اما خانوارهایی که فاقد خودرو هستند می‌توانند در سامانه‌ای که به این منظور تهیه می‌شود، سهمیه خود را با قیمت ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ هزار تومان به ازای هر لیتر به فروش برسانند.
اگر فرض کنیم که افراد بتوانند همه بنزین دریافتی خود را به قیمت آزاد یعنی ۳ هزار توان در هر لیتر به فروش رسانند. یک خانواده ۴ نفره در این جزایر که فاقد خودرو هستند می‌توانند ماهانه ۱۲۰ هزار تومان از این محل دریافت کنند.
منبع: بورسان
