خودروسازان حق تفسیر موارد گارانتی را ندارند
امروزه مشتریان برای خرید هر نوع کالایی از جمله خودرو، به داشتن گارانتی و ضمانت‌نامه معتبر برای آن اهمیت می‌دهند. بسیاری از کالاها، مخصوصا اجناس گران‌قیمت بدون داشتن ضمانت‌نامه و گارانتی ارزش چندان زیادی نزد مشتریان ندارند. هر‌چه مدت گارانتی کالا بیشتر باشد، مشتریان نیز اعتماد بیشتری به کالا می‌کنند. شرکت‌های خودروسازی نیز از این قاعده مستثنا نبوده و محصولات خود را به همراه گارانتی به مشتریان تحویل می‌دهند تا بدین وسیله، تأکیدی بر دوام، کیفیت و مسئولیت‌پذیری خود در قبال رضایت مشتریان داشته باشند. در تازه‌ترین خبرها جزئیات موارد ابطال گارانتی خودرو اعلام شده است.
گارانتی خودرو چیست؟
به مجموعه تعهدات و خدماتی که خودروساز در قبال عرضه محصولات خود به مشتریان بر عهده می‌گیرند، گارانتی خودرو گفته می‌شود. زمانی که یک خودرو با گارانتی عرضه می‌شود، تولیدکننده برای مدت زمان معین، از تعمیر و تعویض رایگان برخی قطعات آن پشتیبانی می‌کند، البته به شرطی که قوانین گارانتی توسط مالک خودرو نقض نشود. شرکت‌های ژاپنی بیشترین گارانتی را برای محصولات خود لحاظ می‌کنند که نشان‌دهنده اعتماد آنها به محصولات خود است. این اعتماد، قوت قلبی برای خریداران به حساب می‌آید و در حقیقت یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت برندهای ژاپنی، گارانتی بلندمدتی است که به همراه خودرو در اختیار خریداران قرار می‌گیرد. البته در کشور ما گارانتی واژه‌ای به‌شدت موردبحث است؛ چون بسیاری اعتقاد دارند شرایط استفاده از گارانتی کالاها در ایران بسیار پیچیده و سخت است و در عمل کاربردی ندارد. در مقابل، گروهی دیگر قرار دارند که معتقدند گارانتی بالاخره روزی به کار می‌آید و هیچ‌وقت نمی‌شود آن روز مبادا را پیش‌بینی کرد. در مورد خرید خودروی داخلی صفر، شما جز قبول شرایط پذیرش یا ابطال گارانتی خودرو چاره‌ای ندارید.
مدیرکل دفتر خدمات فنی و مهندسی وزارت صمت به ۲۵ مورد از مواردی که شامل ضمانت (گارانتی)، خدمات رایگان خودرو نمی‌شود، اشاره کرد و گفت: خودروسازان فقط می‌توانند موارد ابلاغ شده را برای مشتری اعمال کنند.
به گزارش ایسنا، مدیرکل دفتر خدمات فنی و مهندسی وزارت صمت ادامه داد: خودروسازان فقط می‌توانند موارد ابلاغ شده را برای مشتری اعمال کنند و هیچ خودروسازی حق تفسیر را ندارد، چرا که همه موارد به صورت شفاف آمده است.
حمید محله‌ای گفت: ایجاد تغییر در یکی از قطعات خودرو که باعث به وجود آمدن نقص فنی شود گارانتی همان قطعه را باطل می‌کند و ابطال گارانتی شامل کل خودرو نمی‌شود. وی در ادامه تاکید کرد: این موارد در سامانه جامع خدمات پس از فروش قابل مشاهده برای عموم مردم می‌شود و اگر خودروسازان این موارد را رعایت نکنند مردم می‌توانند به آدرس www.irangs.ir مراجعه و از خودروسازان شکایت کنند.
تاریخچه گارانتی خودرو
با اینکه سابقه گارانتی خودرو در ایران چندان طولانی نیست، ولی باید بدانید که یک قرن از ارائه نخستین برگه گارانتی خودرو می‌گذرد.
مفهوم وارانتی و گارانتی خودرو توسط شرکت فورد در سال ۱۹۰۸ برای مدل T پدید آمد. فورد از طریق این گارانتی به مشتریان خود متعهد شده بود که تا ۹ ماه پس از خرید، هرگونه نقص در خودرو را به طور رایگان برطرف می‌کند.
بعدها در سال ۱۹۲۰، با تولید انبوه فورد مدل T، کیفیت و ماندگاری این مدل با عرضه ضمانت‌نامه به خریداران اثبات شد. از آن سال به بعد، ارائه گارانتی خودرو به‌تدریج به یک قاعده بدیهی برای خودروسازان سراسر دنیا تبدیل شد. امروزه بیشتر خودروسازان محصولات خود را با گارانتی‌های ۳ تا ۵ ساله، یا پیمایش مسافت ۳۶ الی ۷۵ هزار مایل، معادل ۵۸ الی ۱۲۰ هزار کیلومتر عرضه می‌کنند.
گارانتی خودرو در ایران
نمایندگان مجلس در تاریخ ۲۸ فروردین‌ماه سال ۱۳۹۵، قانون حمایت از مصرف‌کنندگان را به تصویب رساندند که یکی از مفاد آن، به شرایط و ضوابط خدمات پس از فروش صنعت خودرو اشاره می‌کند. بنابراین گارانتی خودرو در قالب ضوابط خدمات پس از فروش از سال ۱۳۹۵ به شرکت‌های خودروسازی ابلاغ شد که به موجب آن، باید تعهداتی را در قبال مشتریان، برای رفع معایب و تعویض قطعات خاص محصولات خود انجام دهند. البته هنوز بسیاری افراد از مفاد گارانتی خودرو باخبر نیستند و فکر می‌کنند هر ایرادی باید توسط خودروساز رفع شود. در حقیقت گارانتی خودرو در ایران بسیار سختگیرانه و شکننده است و با اعمال کوچک‌ترین تغییری توسط مالک می‌تواند باطل شود.
پوشش گارانتی خودرو
هنگام تحویل خودرو، یک برگه گارانتی در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. این برگه شامل چک‌لیست از آپشن‌ها و قطعاتی است که مشتری باید آنها را بررسی کند و از صحت عملکرد آنها مطلع شود. در صورت وجود نقص یا کاستی در هر یک از این موارد، شرکت خودروساز آن را به طور رایگان تعمیر یا تعویض می‌کند.
طبق ماده ۲۶ قانون حمایت از مصرف‌کنندگان، به غیر از قطعات مصرفی و استهلاکی، باقی بخش‌های خودرو در چک‌لیست گارانتی قرار می‌گیرند. بر‌اساس این تعریف، مواردی همچون روغن ماشین و سایر مایعات و سیالات موجود در خودرو، فیلتر بنزین و… تحت‌پوشش گارانتی نیست.
در عوض، قطعاتی مثل صفحه کلاچ، باتری خودرو، تسمه‌ها، شمع موتور، موتور خودرو، گیربکس، رنگ بدنه، تیغه برف‌پاکن، چراغ‌ها و… همگی در چک‌لیست برگه گارانتی وجود دارند. تعویض سرخود این قطعات، سهل‌انگاری در سرویس دوره‌ای یا تعمیر هر یک از این قطعات در هر جایی به غیر از نمایندگی‌های مجاز، شروط ضمانت‌نامه را نقض می‌کند و باعث ابطال گارانتی خودرو می‌شود.
ابطال گارانتی خودرو
همان‌طور که گفته شد، هرگونه اقدام سرخود برای تعویض قطعات خودرو موجب ابطال گارانتی می‌شود. در این صورت، شرکت خودروساز دیگر تعهدی در قبال خودروی شما نخواهد داشت. انجام هر یک از کارهای زیر باعث باطل شدن گارانتی مدت‌دار خودرو می‌شود:
تغییر غیراستاندارد بدنه: نصب لامپ‌های زنون، هدلایت و لامپ‌های غیراستاندارد، نصب برچسب دودی روی شیشه، تصادف خودرو، نصب رینگ و لاستیک غیراستاندارد (پهن) یا تغییر ارتفاع خودرو، تقویت شاسی، نصب سراگزوز و استفاده از فنر اسپرت.
تغییر در امکانات کابین: استفاده از سیستم صوتی و تصویری غیراستاندارد، استفاده از سوئیچ مخفی، نصب پاور ویندوز، نصب کروز کنترل، نصب روکش صندلی (در خودروهای مجهز به صندلی برقی و کیسه هوا)، نگهداری مواد قابل اشتعال درون خودرو، نصب کف‌پوش یکپارچه داخل اتاق و نصب هرگونه دزدگیر که منجر به آسیب یا دستکاری در دسته سیم شود.
تغییر در مشخصات فنی: دوگانه‌سوز کردن خودرو، حذف کاتالیست خودرو، نصب سنسور و دوربین عقب غیراستاندارد، دستکاری یا تقویت موتور، ریمپ کامپیوتر خودرو، نصب قاب محافظ کامپیوتر خودرو، موتورشویی، نصب باتری متفاوت از باتری استاندارد خودرو، استفاده از مکمل‌های سوخت، نصب کلاچ اتوماتیک و نصب شمع سوزنی.
انجام ندادن سرویس دوره‌ای: انجام ندادن سرویس‌های دوره‌ای در نمایندگی‌های مجاز و همین‌طور انجام ندادن تعمیرات در نمایندگی‌های مجاز نیز باعث ابطال گارانتی خودرو می‌شود.
سخن پایانی
گارانتی خودرو به مجموعه تعهدات شرکت تولیدکننده در قبال محصول عرضه‌شده به مشتری گفته می‌شود که مدت زمان خاصی برای آن لحاظ شده است. خودروهای داخلی حداقل با ۳ سال یا پیمایش ۶۰ هزار کیلومتر ضمانت می‌شوند، مگر اینکه صاحب خودرو با اقدامات خودسرانه، شرایط گارانتی را نقض کند.
