تعرفه اشتباه اعلام شد!

با گذشت حدود ۷ سال از اجرای طرح رجیستری تلفن‌های‌همراه در ایران، ممنوعیت واردات و رجیستری نشدن گوشی‌های آیفون ۱۴ به بالا که به ورود این کالاها به کشور از طریق قاچاق منجر شد، اجرای طرح را با مشکلات جدی مواجه کرد.

فعالان بازار موبایل معتقدند، طرح رجیستری یکی از سیاست‌های مفید دولت برای ساماندهی این بازار بوده، اما تداوم ممنوعیت واردات آیفون و محدودیت‌های ارزی در تضاد با اهداف این طرح است، زیرا این کالا همچنان به‌صورت قاچاق وارد کشور و خریداری می‌شود، به این ترتیب خواسته جدی آنها در این شرایط رفع فوری ممنوعیت واردات آیفون و نظارت بر تسریع روند تخصیص ارز واردات تلفن‌همراه است.

بحث ممنوعیت واردات گوشی‌های بالاتر از ۳۰۰ یورو از تابستان سال ۱۳۹۹ مطرح شد که پس از آن تصمیمات جدیدی برای ممنوعیت واردات گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار و در صدر آنها برند اپل گرفته شد، به‌گونه‌ای که اوایل سال ۱۴۰۱ اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس وعده دادند تا نیمه اول این سال واردات آیفون ممنوع شود.

درباره علت ممنوعیت واردات کالاهای لوکس مثل اپل این‌گونه توضیح داده شد که در شرایطی که درگیر جنگ اقتصادی و کمبود منابع ارزی هستیم و برای تامین ارز موردنیاز کالاهای اساسی و دارو دچار مشکلاتی هستیم، منطقی نیست که برای واردات کالاها و از جمله گوشی‌های لوکس، ارز نیمایی مصرف کنیم.

به‌تازگی بعد از دو سال ممنوعیت، مصوبه‌ای در جلسه هیات‌دولت برای رفع ممنوعیت آیفون صادر شده که بر این اساس، 3 دستگاه شامل وزارت صمت، ارتباطات و معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری مامور شدند تا آیین‌نامه واردات را تدوین کنند، اما هنوز وضعیت اجرا و جزئیات تعرفه آن مشخص نیست. البته ابتدا تعرفه در مصوبه ۹۶ درصد اعلام شده بود، اما سخنگوی دولت اعلام کرد، اشتباهی رخ داده است و این موضوع اصلاح خواهد شد.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت در ۹ آبان ۱۴۰۳ در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «آنچه امروز در هیات‌دولت مصوب شد؛ رفع ممنوعیت واردات محصولات گوشی اپل بود و درباره نرخ تعرفه واردات تصمیم‌گیری شده است و در روزهای آتی به اطلاع شهروندان محترم خواهد رسید.»

احتمالا تعرفه واردات آیفون، ۳۰ درصد باشد

وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در واکنش به تعرفه ۹۶درصدی گوشی‌های تلفن‌همراه با برند آیفون اعلام کرد: معقول این است که تعرفه واردات این گوشی بیش از ۳۰ درصد نباشد.

عبدالناصر همتی در جمع خبرنگاران پس از مراسم معارفه مدیرعامل جدید بیمه ایران با بیان این مطلب افزود: تعرفه ۹۶درصدی واردات آیفون مصوبه ما نبوده است و حتما اصلاح خواهد شد.

عبدالناصر همتی در جمع خبرنگاران در رابطه با ارز تخصیصی به واردات آیفون گفت: با همان ارزی که موبایل‌هایی مانند سامسونگ وارد می‌شوند، آیفون نیز وارد خواهد شد.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر تعرفه‌های اعلامی برای واردات آیفون گفت: تعرفه ۹۶ درصدی برای واردات آیفون مصوبه ما نبوده و به‌زودی اصلاح می‌شود و احتمالا نزدیک به ۳۰ درصد باشد.

سکاندار وزارت اقتصاد، همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ارز اختصاص‌یافته برای واردات آیفون از چه نوعی و از چه بازاری است، گفت: ارز موردنیاز برای واردات آیفون با تعرفه و نرخ بازار ارز توافقی خواهد بود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره تامین ارز برای واردات این برند به کشور نیز گفت: تا امروز که آیفون در بازار بوده است و بسیاری از آن استفاده می‌کنند، همان‌گونه که تا امروز منابع آن تامین شده، در ادامه نیز تامین خواهد شد و هر ارزی که باعث می‌شود سامسونگ وارد کشور شود، قطعا برای آیفون هم استفاده خواهد شد.

وی اظهار کرد: حتما تعرفه واردات آیفون اصلاح خواهد شد، ۹۶ درصد بی‌معنا است و ما همچنین مصوبه‌ای نداشته‌ایم و معقول آن به‌نظر من این است که بیش از ۳۰ درصد نباشد.

همتی گفت: تامین ارز واردات آیفون حتما با ارز توافقی انجام خواهد گرفت.

وی افزود: آنچه امروز در هیات‌دولت مصوب شد، رفع ممنوعیت واردات محصولات گوشی اپل بود و درباره نرخ تعرفه واردات تصمیم‌گیری شده است و در روزهای آتی به اطلاع شهروندان محترم خواهد رسید.

این توصیه را قبل از خرید آیفون جدی بگیرید

سیدحسین سادات حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران بااشاره به اعلام تعرفه‌های مختلف برای واردات آیفون به  گفت: اعلام تعرفه ۹۶درصدی اشتباه است و همچنان برای واردات آیفون‌های جدید هیچ رقمی به‌طوررسمی اعلام نشده، اما به‌نظر می‌رسد باتوجه به جلسات مربوط به تعیین نهایی این رقم تا حدود ۱۴روز آینده قطعی شود.

وی با تاکید بر تاثیرات تعیین تعرفه بر بازار و آسیب به خریداران اظهار کرد: از ۲۵ دی ۱۴۰۱ که شاهد عدم‌رجیستری بودیم، حدود دو سالی هست که گوشی‌های زیادی به‌صورت غیررسمی وارد کشور شده و داخل شبکه آنتن گرفته‌اند و حال با این اتفاق درآمد قابل‌توجهی برای گمرک و دولت ایجاد می‌شود، اما این تعرفه باید کاملا کارشناسی‌شده تعیین و در جلسات تعیین رقم، از مشاوره‌های اصناف و بخش خصوصی نیز استفاده شود تا کمترین آسیب به خریداران برسد. تعرفه واردات در ورود مسافری و تجاری باید با بررسی اصناف و وزارتخانه‌های صمت و ارتباطات تعیین شود و دچار هیچ‌گونه تغییری در آینده نشود، چراکه این تغییر تنها به‌ضرر مردم است. در مجموع این تعرفه باید به‌گونه‌ای وضع شود که نه دولت متضرر شود و نه مردم.

یک توصیه به خریداران

رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران با توصیه‌ای به خریداران گفت: در حال ‌حاضر آیفون‌های موجود در بازار قاچاق هستند، در نتیجه برای خدمات بهتر تاکید ما بر این است که مردم در خرید این مدل گوشی‌ها عجله نکنند و منتظر تعیین میزان واقعی تعرفه واردات بمانند.

چه خبر از قیمت‌های جدید؟

سیدحسین سادات حسینی در رابطه با وضعیت نرخ مدل‌های مختلف آیفون پس از اعلام خبر رجیستری بیان کرد: افزایش تقاضا برای آخرین مدل‌های آیفون در پی آزادسازی رجیستری و کاهش عرضه آنها منجر به افزایش نرخ ۱۰ تا ۱۵درصدی آیفون ۱۶ شده است، همچنین در عین حال شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵درصدی نرخ مدل‌های پایین‌تر آیفون نیز به‌دلیل کاهش تقاضا هستیم.

لزوم بررسی ابعاد اجتماعی و امنیتی تعرفه آیفون

طبق اعلام گمرک، در شش‌ماهه امسال ۵ میلیون و ۴۱۶ هزار و ۴۴۶ دستگاه گوشی تلفن همراه به‌شیوه تجاری و مسافری از گمرکات کشور ترخیص و وارد کشور شد. ارزش این تعداد گوشی تلفن‌همراه وارداتی به کشور در دو رویه تجاری و مسافری، یک میلیارد و ۲۲۵ میلیون دلار بوده که از لحاظ تعداد ۱۶درصد و از حیث ارزش ۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است. در همین حال نایب رئیس انجمن تلفن‌همراه، تبلت و لوازم جانبی ایران با بیان اینکه تصمیم‌گیری در رابطه با تعرفه آیفون جای بررسی بیشتر دارد، گفت: برای مثال باید به بحث‌های اجتماعی هم توجه شود؛ چراکه وقتی کالایی با نرخ خیلی بالا در دست مردم باشد، ریسک‌های امنیتی خواهد داشت.

حبیب‌اله اسدی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هنوز جزئیات رفع ممنوعیت واردات مشخص نشده است و موضوعاتی مثل تعرفه و اعمال در سامانه در مراحل بعدی اعلام خواهد شد.

اسدی ضمن تشکر از وزارت صمت، ارتباطات و معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری برای اقدام در راستای رفع ممنوعیت واردات آیفون، گفت: سایر دستگاه‌ها نیز در جلساتی که تاکنون برگزار شده، موافقت خود را با رفع ممنوعیت اعلام کرده‌اند و احتمالا مشکلی برای اجرای این مصوبه نخواهیم داشت.

وی با بیان اینکه تصمیم‌گیری در رابطه با تعرفه جای بررسی بیشتر دارد، اظهار کرد: باید همه جوانب جز مسائل تجاری و مالی در نظر گرفته شود. برای مثال باید به بحث‌های اجتماعی هم توجه شود؛ چراکه وقتی کالایی با نرخ خیلی بالا در دست مردم باشد، ریسک‌های امنیتی خواهد داشت.

صفر تا ۱۰۰ ماجرای رجیستری آیفون

موضوع طرح رجیستری به چند سال قبل باز می‌گردد. طرح رجیستری تلفن‌های‌همراه در ایران با هدف مقابله با کاهش قاچاق این کالا در اواسط سال ۱۳۹۶ آغاز شد. تقریبا 5 سال بعد و از ابتدای پاییز سال ۱۴۰۱ واردات آیفون ۱۴ به بالا نیز به‌شکل تجاری و مسافری به کشور ممنوع شد که در عمل امکان رجیستری و استفاده از این گوشی‌ها را از بین برد. با این حال مدتی نگذشت که با ورود آیفون‌های قاچاق به کشور، راه‌های دور زدن رجیستری این گوشی‌ها نیز رونق گرفت؛ از ریست‌کردن تنظیمات شبکه گرفته تا استفاده از دانگل‌ها و دستگاه‌های مبدل IKos. حالا آن‌قدر میزان آیفون‌های رفرش و ریپک‌شده در بازار موبایل ایران زیاد شده که حامیان طرح اعمال ممنوعیت در واردات این مدل تلفن‌های‌همراه هوشمند را نیز نگران کرده است. به‌گفته فعالان، از زمان اعمال این ممنوعیت تاکنون، بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون دلار آیفون ۱۴ و ۱۵ به‌صورت قاچاق وارد کشور شده است. علاوه بر این، مدتی هم سوءاستفاده‌گران از رجیستری به فکر خریدوفروش و دلالی در فرودگاه امام‌خمینی(ره) افتادند و طی این روند، این‌ آش آنقدر شور شد که پلیس امنیت به این موضوع ورود کرد و اعلام شد هرگونه خریدوفروش پاسپورت و حق رجیستری مسافران در فرودگاه امام‌خمینی(ره) رصد می‌شود.

از آغاز فعالیت دولت چهاردهم، کارزار «درخواست رجیستری و رفع ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون» راه افتاد و با جمع‌آوری امضا، ضرورت بازنگری در این مصوبه در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفت. از آنجایی که خاستگاه ممنوعیت رجیستری و واردات آیفون کمیسیون اصل ۹۰ مجلس بود، برای رفع این ممنوعیت نیز باید نظر نمایندگان این کمیسیون جلب می‌شد. در نهایت افزایش درخواست‌ها برای آزادسازی واردات آیفون توجه مجلسی‌ها را به خود جلب کرد و جلسات کمیسیون اصل ۹۰ مجلس با حضور وزیر ارتباطات آغاز شد. در نهایت به‌نظر می‌رسد با خبر اعلامی از سوی وزیر ارتباطات، این مشکل و رفع ممنوعیت واردات آیفون به‌زودی رسما اعلام و اجرایی شود.

سخن پایانی

حدود 3 سال قبل نسخه ۱۳ گوشی آیفون وارد بازار شد و پس از مدتی رجیستری و واردات مدل‌های بالاتر از گوشی آیفون ۱۳ به ایران ممنوع شد.

مدت‌ها خبر رجیستری گوشی‌های آیفون منتشر و بعد از آن تکذیب می‌شد. به‌‎طورمثال سال گذشته رئیس وقت سازمان استاندارد ایران خبر از رفع مشکل گوشی‌های آیفون داد، اما کمتر از ۲۴ ساعت، این خبر را تکذیب کرد. با خبری که وزیر ارتباطات منتشر کرد، باید منتظر ماند و دید وزارت صمت، هزینه رجیستری و واردات آیفون را به چه شکل اعلام خواهد کرد و گمرک جمهوری اسلامی ایران چه زمانی بخشنامه مربوطه برای رجیستری این مدل گوشی تلفن‌همراه را برای اجرا صادر خواهد کرد.

باتوجه به رجیستر نشدن گوشی‌های آیفون ۱۴، ۱۵ و ۱۶ در ایران، آیفون ۱۳ پرچمدار قیمتی این نوع گوشی به مدت 3سال گذشته بوده و بیشترین نرخ را این مدل در اختیار داشته است. حالا در تازه‌ترین خبرها از واکنش بازار افزایش تقاضا برای آخرین مدل‌های آیفون منجر به افزایش نرخ ۱۰ تا ۱۵درصدی آیفون ۱۶ شده است، همچنین در عین حال شاهد کاهش ۱۰ تا ۱۵درصدی نرخ مدل‌های پایین‌تر آیفون نیز به‌دلیل کاهش تقاضا هستیم.