بریکس فرصتی برای پایان تمامیت‌خواهی امریکا

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری یکم آبان پیش از ترک تهران به مقصد روسیه، در پاویون فرودگاه مهرآباد تهران در جمع خبرنگاران، بیان کرد: این سفر به دعوت ریاست‌جمهوری روسیه جناب پوتین انجام می‌شود.

وی ادامه داد: کشورهایی که به‌دنبال تعامل با یکدیگر بودند، سازمان بریکس را تشکیل دادند به این دلیل که یک وحدت و انسجام و چندجانبه‌گرایی ایجاد شود و اینکه قدرت بلامنازعی که امریکا و دلار در دنیا ایجاد کرده، کنترل کرده و کشورها بتوانند دادوستد و تعامل با یکدیگر داشته باشند.

رئیس‌جمهوری در ادامه اظهار کرد: ما کشورهای عضو بریکس در زمینه کشاورزی، انرژی، صنعت، تجارت و گردشگری با هم می‌توانیم به تعامل خوبی برسیم. این سفر فرصتی است، با روسای‌جمهور روسیه، چین، هند و تعدادی دیگر از کشورها گفت‌وگو خواهیم داشت. هر رئیس‌جمهوری مواضع خود را درباره بریکس مطرح می‌کند.

رئیس‌جمهوری در ادامه تصریح کرد: تصور می‌کنم بریکس ارتباط ما را با دنیا تقویت می‌کند. بریکس مقابله با یکجانبه‌گرایی است که امریکا دنبال می‌کند و هر کشوری را که می‌خواهد تحریم می‌کند. عضویت در این مجموعه‌ها می‌تواند راه برون‌رفت از تمامیت‌خواهی امریکا باشد. نخستین‌بار است که به‌عنوان عضو رسمی بریکس در این نشست شرکت می‌کنیم و خیلی از کشورها درخواست دارند که عضو رسمی باشند.

اهداف اصلی اعضا بریکس؛ کارآمدی و اعمال قدرت در عرصه جهانی

جهانبخش سنجابی‌شیرازی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق باتوجه به حضور مسعود پزشکیان در نشست بریکس در رابطه با اهمیت عضویت در این اتحادیه برای ایران به صمت گفت: حضور در نشست بریکس از چند نظر حائزاهمیت است. آن چیزی که در کمتر از ۱۵سال آینده در دنیا مستقر خواهد شد، این است که دیگر جهان چندقطبی نخواهد بود و به‌نوعی مدیریت جهان نیز برپایه شکل‌گیری قطب‌های جدید است. البته نگاهی به رشد اقتصادی چین، هند و برخی کشورهای شرق آسیا که تعدادی از آنها عضو بریکس هستند نیز، گواه این نظریه است، در نتیجه بی‌شک حضور ایران در بریکس تاثیرات بسیاری دارد.

وی با تاکید بر اینکه تاثیرات این‌گونه عضویت‌ها در کوتاه‌مدت نمایان نمی‌شود، افزود: ممکن است در کوتاه‌مدت آن انتظاری که رسانه‌ها یا برخی جریانات سیاسی از این حضور دارند، دیده نشود، اما در میان‌مدت و بلندمدت پیوستن به بریکس و عضویت در آن اثرات مثبتی برای کشور خواهد داشت.

دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق در ادامه عضویت ایران در بریکس را از منظر خرد بررسی کرد و گفت: از منظر خرد تاثیرات بریکس بر اقتصاد کشور بستگی به نوع بازیگری ایران و دیگر کشورهای عضو در بریکس دارد. به‌عبارت‌ساده‌تر، اگر بریکس بخواهد لایحه تبدیل شدن به قطب جهانی را داشته، اما در عین حال تحت‌تاثیر قدرت‌نمایی قطب برتری که در حال حاضر وجود دارد، باشد، بی‌شک بریکس نه‌تنها برای ایران بلکه برای همه کشورهای عضو، آثار مثبتی ندارد.

سنجابی‌شیرازی بااشاره به اهداف این اتحادیه اظهار کرد: اگر عضویت در بریکس آثار مثبتی به‌همراه نداشته باشد، به‌تدریج زمینه‌های تضعیف این پیمان فراهم می‌شود و بی‌شک به‌سمت ناکارآمدی می‌رود، اما در صورتی که بازیگران عضو بریکس در راستای تبدیل شدن به یک ابرقطب جهانی در حال ایجاد سازکارها و همکاری سیاسی فرهنگی، علمی، فناوری و اقتصادی میان خود باشند، بی‌شک پیوستن ایران به بریکس و سفرهایی از جنس سفرهای خارجی مسعود پزشکیان آثار خوبی برای ایران و سایر کشورهای عضو بریکس داشته باشد. بی‌شک آقای پزشکیان، رئیس‌جمهوری نیز از کشورهای عضو بریکس می‌خواهد که منافع جمهوری اسلامی ایران را نیز به‌طورجدی موردتوجه قرار دهند.

وی با نظر به مشکلات زیرساختی موجود گفت: بی‌شک مشکلات زیرساختی بسیار پولی ـ بانکی مانند FATF و تحریم‌های گوناگون وجود دارد که بر هیچ‌کس پوشیده نیست.

دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق با تاکید بر اینکه بی‌شک اعضا این اتحادیه نیز به‌دنبال پایان قلدری امریکا هستند، افزود: اگر قرار بر این است که عضویت در این اتحادیه با قلدری امریکایی‌ها همراه باشد، در نتیجه هیچ اثر خیری برای هیچ کشوری وجود نخواهد داشت. البته بعید به‌نظر می‌رسد که بنیان‌گذاران این پیمان به‌دنبال چنین سرانجامی باشند و بی‌شک به‌دنبال کارآمدی، خلق توان، هم‌افزایی و اعمال قدرت در عرصه جهانی خواهند بود.

منتظر نتیجه شگفت‌انگیزی نباشید

قدیر قیافه، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران درباره تاثیر عضویت ایران در بریکس بر افزایش مبادلات تجاری به صمت گفت: شرایط کشور ما با سایر کشورها و حتی کمی با روسیه که سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ علیه آن اعمال شده، متفاوت است؛ در نتیجه نمی‌توان افزایش مبادلات تجاری تجربه‌شده سایر کشورهای عضو را برای ایران انتظار داشت. اقتصاد روسیه به‌دلیل قوی ‌بودن شاهد چالش‌هایی مشابه آنچه ما تجربه می‌کنیم، نخواهد شد. در کل عضویت در بریکس فرصتی است که در اختیار کشور قرار گرفته تا با سیاست‌گذاری صحیح و رفع موانع صادرات بتوان جهش صادرات و افزایش تجارت را رقم زد.

وی با تاکید بر اینکه باید مسائل خود را با سایر کشورها حل‌وفصل کنیم، افزود: بسیاری از کشورها که در حوزه بریکس کار می‌کنند، به‌دنبال مراوده با ایران هستند، اما بعید است، افزایش حجم مبادلاتی مانند سایر کشورها را شاهد باشیم.

عضویتی امیدبخش

قیافه با بیان تاثیرات مثبت عضویت در بریکس گفت: بی‌شک عضویت در بریکس تاثیراتی در انجام مراودات ما خواهد داشت. یکی از نتایج مثبت این عضویت امیدی است که به‌منظور افزایش مبادلات تجاری در میان تجار به‌وجود آمده است. در کل پیوستن ما به پیمان‌های منطقه‌ای کمک بسیاری به اقتصاد کشور خواهد کرد، همچنین عضویت در بریکس بر صادرات و خنثی‌سازی اثر تحریم‌ها تاثیر بسزایی خواهد داشت و بازار بزرگ کشورهای عضو بریکس می‌توانند فرصتی بزرگ برای بازگشت به شرایط مطلوب و رشد صادرات کالاهای ایرانی فراهم کنند که البته این هدف با برنامه‌ریزی و رفع موانع محقق خواهد شد.

نگاه واقع‌بینانه داشته باشیم

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران بااشاره به شرایط فعلی کشور بیان کرد: در کل اثر عضویت ایران در بریکس در آینده مشخص خواهد شد، اما با نگاه امیدوارانه می‌توان به دستاوردهای آن برای بالفعل کردن ظرفیت‌های موجود در اقتصاد ایران دل بست. البته اگر بخواهیم نگاهی واقع‌بینانه به این موضوع داشته باشیم، نمی‌توانیم شاهد تاثیر شگفت‌انگیزی در مبادلات با کشورهای بریکس باشیم. به‌بیان‌شفاف‌تر، اکنون در شرایط تحریمی انتظار جهش تعاملات با غرب وجود ندارد، اما این اتفاق فرصتی را برای ایران ایجاد کرده تا وارد سازکاری جدید شود.

سخن پایانی

موارد فوق در حالی بیان می‌شود که بریکسی‌ها از ارز اختصاصی خود نیز برای به حاشیه بردن دلار رونمایی کردند. ارزی که رئیس‌جمهور روسیه در جریان اجلاس هفته گذشته سران بریکس از آن رونمایی کرد یک اسکناس نمادین ارز واحد به‌حساب می‌آید که روی آن پرچم کشورهای عضو بریکس حک شده و البته هنوز زمان استفاده از آن نهایی نشده است. در روی این اسکناس نمادین، تصویر پرچم ۵ کشور برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای‌جنوبی و پشت آن پرچم دیگر کشورها از جمله ایران دیده می‌شود. حال باید دید آینده دلار به‌عنوان یک ابزار فشار امریکا بر کشورها به‌خطر افتاده است؟ در این صورت تجارت ایران مسیری خوبی را طی خواهد کرد؟