خودتحریمی، سد راه تولید
همزمان با برگزاری جلسات بررسی وزرای پیشنهادی دولت در مجلس شورای اسلامی، پانزدهمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران با حضور نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور و تشکل‌های اقتصادی برگزار شد و به‌واسطه نزدیکی این ۲ نشست، مطالبات بخش خصوصی از دولت چهاردهم، در بخش‌هایی از این نشست موردتوجه حاضران در جلسه قرار گرفت.
صمت در این گزارش به بررسی برگزاری پانزدهمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران پرداخته است.
توجه به جایگاه بخش خصوصی در کابینه چهاردهم
پانزدهمین نشست دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران با حضور نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور تشکیل شد. در این نشست موضوعات مهمی مانند وضعیت اقتصاد، توجه به بخش خصوصی، مشکلات بیمه‌شوندگان با سازمان تامین‌اجتماعی و کمبود آب مطرح شد که نمایندگان استان شیراز، اصفهان و قزوین در ارتباط با چالش‌های موجود، نطق پیش از دستور جلسه را بیان کردند. در این نشست، ضمن بررسی مسائل روز اقتصاد، مطالبات بخش‌های مختلف اقتصاد نیز مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در طول برگزاری این نشست، صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران توضیحاتی را درباره افتخارآفرینی جوانان کشور در المپیک ۲۰۲۴ پاریس ارائه داد. حسن‌زاده در ادامه مطرح کرد کابینه دولت چهاردهم به مجلس معرفی شد و امیدوار هستیم ترکیب نهایی هیات‌دولت به‌صورتی باشد که رئیس‌جمهور به اهداف خود که توجه به جایگاه بخش خصوصی و حل مشکلات اقتصادی است، برسد.
طناب تولید را نبرید
به‌گزارش صمت، در نطق پیش از دستور پانزدهمین نشست از دوره دهم هیات نمایندگان اتاق ایران، عماد مردانی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران بااشاره به حوزه صنعت، تولید و اشتغال در کشور، گفت: امروز خودتحریمی‌ها بیش از تحریم‌های خارجی در مقابل تولید قرار گرفته است؛ متاسفانه سازمان تامین‌اجتماعی، تمام منابع خود را با حسابرسی از شرکت‌ها تامین می‌کند و رفتار غیرقانونی و غیرشرعی را در پیش گرفته است، بنابراین بخش خصوصی نسبت به اقدامات، مقررات و بخشنامه‌های سازمان تامین‌اجتماعی انتقادهایی سازنده دارد.
مردانی ادامه داد: روش‌های سازمان تامین‌اجتماعی برای تامین منابع باید موردبازنگری قرار گیرد. نمی‌توان از جیب تولیدکننده این منابع را تامین کرد و باید گفت که ادامه این مسیر، طناب تولید را می‌برد. همه اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران باید برای احقاق حقوق موکلان خود، نسبت به شرایط انتقاد کنند و خواستار اصلاح رفتار سازمان تامین‌اجتماعی باشند.
توجه به موضوع بازنشستگی
نادر طیبی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درباره صورت مالی حسابرسی اتاق ایران گفت: صورت مالی اتاق ایران، باید ماه گذشته (تیر) ارائه می‌شد، اما همچنان این سند مالی ارائه نشده و لازم است این مستند مالی موردنیاز هیات نمایندگان، سریع‌تر تهیه شود.
طبیبی ادامه داد: مشاهده می‌شود با کمیته بررسی بودجه اتاق ایران به‌عنوان مجموعه مشورتی مالی اتاق ایران به‌شکل زینتی برخورد می‌شود و بعد از تصویب بودجه، جلسات این کمیته به فراموشی سپرده شده است. باید جلسات این کمیته، مجدد تشکیل و به حل مسائل مالی اتاق ایران کمک‌های بزرگی کند. البته شایان ذکر است به برخی احکام این کمیته بی‌توجهی می‌شود که لازم است موردتوجه قرار گیرد.
وی افزود: در سند بودجه اتاق ایران به مسئله بازنشستگی توجه شده، اما با این ماده به‌شکل سلیقه‌ای برخورد می‌شود. نباید درباره موضوع بازنشستگی، سلیقه‌ای برخورد کنیم. همچنین نیازمند دریافت گزارشی از سوی کمیته انتصابات هستیم که باید کمیته انتصابات گزارشی ارائه دهد. بحث اصلاح ساختار دارای اهمیت فراوان است و باید کارگروه اصلاح ساختار که متشکل از ۱۳نفر است، تشکیل شود که تاکنون به این موضوع توجه نشده است. بحث اصلاح ساختار در سند بودجه، ردیف جداگانه‌ای دارد و باید کارگروه خاص برای آن تعریف شود. همچنان بسیاری از صورت‌های مالی ارائه نشده است و باید در این سند، هزینه ساختمان‌ها نیز لحاظ شود. همچنین باید مشخص باشد که اتاق ایران چه مبلغی به مجموعه ساختمان‌سازی پرداخت کرده یا باید بپردازد. لازم به ذکر است که باید افرادی که بیرون از اتاق بازرگانی، در کمیسیون‌ها عضو هستند، مشخص شود که چه مسیری را طی می‌کنند و سهم استان‌ها در کمیسیون‌های تخصصی چقدر است؟
ابرچالش‌های آب
عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران در ادامه این نشست مطرح کرد: کشاورزی ایران درگیر ابرچالش‌های متعددی است که هریک به‌تنهایی می‌تواند امنیت غذایی و محیط‌زیست کشور را با مخاطره جدی مواجه کند. بحران آب و فرسایش شدید خاک، تشدید انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش دمای هوا، فرونشست زمین، آشفته‌بازار محصولات کشاورزی و تورم بالا، ناترازی درآمد و هزینه کشاورزان و فقر سرمایه از جمله مهم‌ترین گرفتاری‌های بخش کشاورزی است و این چالش‌های اساسی ایجاب می‌کند که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری منتخب، در انتخاب وزیر کشاورزی دقت ویژه داشته باشد.
کشاورز ادامه داد: بحران آب کشور به‌عنوان یکی از ۳ ابرچالش اساسی مطرح شده است. انتظار این بود که مشاوران نزدیک ریاست محترم جمهور، ایشان را در جریان این امر مهم قرار می‌دادند یا در راهبردها به‌عنوان مهم‌ترین راهبرد بخش‌های آب و کشاورزی قید می‌کردند. اکنون ما با بخش، مدیران و کارگزارانی در ۳ دولت اخیر مواجهیم که ماده ۳۵ برنامه ششم را بدون تعهد قانونی نادیده گرفتند و به‌جای اجرای آن، زمان خریدند و برای دولت چهاردهم براساس برنامه هفتم به‌جای ۲۷درصد کاهش برداشت، تنها به کاهش یک درصد در راهبردهای دولت اکتفا کرده‌اند. وی افزود: بنابراین از ستادهای راهبردی انتظار می‌رود استراتژی و برنامه‌های خود را برای مدیریت بحران آب کشاورزی (تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده) همراه با برنامه‌های افزایش تولید در این شرایط به‌صورت دقیق ارائه دهند و در صورت اطمینان از داشتن برنامه‌های جامع همراه با توانایی اجرای آنها در تحقق این ۲ شاخص مهم (مدیریت تقاضا و افزایش تولید) برای افراد منتخب پیشنهاد وزارت را موردتوجه خاص و این شاخص را به‌عنوان شاخص ترقی ملاک قرار دهند. وی گفت: باید تاکید کرد درحال‌حاضر تولیدات کشاورزی مزیت خود را از دست داده و از طرف دیگر، دولت‌ها سیاست‌های متعددی نظیر افزایش نرخ تضمینی یک محصول خاص را تعقیب یا سیاست عدم‌اجازه واردات را اعمال کرده‌اند که نشان‌دهنده افزایش نبود تعادل قیمت‌ها و افزایش نرخ تمام‌شده و مشکل دسترسی جامعه به مواد غذایی شده است. اطلاع و اطمینان ستاد راهبری از سیاست‌ها، راهبردها و برنامه‌های کاندیداهای معرفی‌شده در رفع این معضل اجتماعی (که ریاست محترم جمهور منتخب قول کوچک‌تر نشدن سفره مردم را داده‌اند) به‌عنوان یک شاخص مهم مورد توصیه است.
چالش اقتصاد با ناترازی‌ها و کمبود منابع مالی
با ادامه برگزاری این نشست، صمد حسین‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، صحبت‌هایش را این‌گونه آغاز کرد: امروزه اقتصاد با مشکلات زیادی در حوزه ناترازی‌ها و کمبود منابع مالی مواجه است و البته در این شرایط انتظار معجزه از دولت چهاردهم نداریم، اما امیدواریم دولت در مسیر اصلاح مشکلات گام بردارد. البته بخش خصوصی هم باید در این مسیر گام‌هایی بردارد و برای حل مشکلات خود، تلاش کند. باید بهره‌وری واحدهای اقتصادی خود را بالاتر ببریم، اما متاسفانه برخی به‌جای بالا بردن بهره‌وری واحد اقتصادی، امکانات و ماشین‌آلات را بیشتر می‌کنند.
حسین‌زاده ادامه داد: شرایط دشواری برای کشور پیش آمده است و ما باید در کنار دولت کار کنیم تا مشکلات اقتصادی کشور برطرف شود. شرایط اقتصاد کشور خوب نیست و تمام واحدهای تولیدی با مشکلاتی روبه‌رو هستند. ما از دولت می‌خواهیم با همفکری بخش خصوصی برای رفع این مشکلات در کوتاه‌ترین مدت اقدام کند تا در زمان مشخص، مشکلات اقتصادی، حل شود. روند شامخ کل اقتصاد در تیر به‌طورمحسوس کاهش یافته و وضعیت فعالیت کسب‌وکارها در کل اقتصاد همچنان در حال تضعیف است. در بخش صنعت اوضاع به‌مراتب بدتر بوده، به‌طوری‌که طی ۳۶ ماه اخیر، عدد شامخ صنعت به کمترین مقدار خود رسیده است. نکته نگران‌کننده آن است که در تیر، کل ۱۲ رشته فعالیت بخش صنعت با کاهش شاخص کل روبه‌رو بوده‌اند.
وی افزود: قطعی برق در یک الی ۲ روز در هفته برای بیشتر شرکت‌های بخش خصوصی و به‌ویژه بخش صنعت در ماه تیر، باعث شده تا فعالیت بخش خصوصی مختل شود و با تعطیلی بنگاه، تولید با کاهش روبه‌رو شود و به‌دنبال آن، زنجیره تولید محصولات دچار اختلال شود. انتظار بخش خصوصی متعهد بودن به قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار به‌ویژه ماده ۲۵ آن است. متاسفانه تا این زمان چنین اتفاقی نیفتاده و صنایع کشور از سوءمدیریت‌های ناشی از کمبود انرژی بسیار متاثر و ضررهای هنگفتی را متحمل شده‌اند.
اتاق ایران و دولت فکری به حال صنعت گردشگری کنند
در ادامه نشست، شهاب علی عرب، نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران گزارشی با عنوان بررسی تطبیقی و تحلیلی شاخص‌های گردشگری ایران با کشورهای منتخب جهان ارائه کرد. در این گزارش، شاخص‌های گردشگری در جهان بررسی و عنوان شد؛ ایران در مقایسه با کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا رتبه پایینی دارد. رتبه ایران ۷۳ از میان ۱۴۷ کشور است.
علی عرب گفت: اثرات مستقیم گردشگری در درآمد کشورها، اشتغال، ارزآوری و بالا بردن جی دی پی است و در حوزه اثرات غیرمستقیم باید به توسعه مشاغل اشاره کرد. آمار گردشگران در سال ۲۰۲۳ در فرانسه حدود ۱۰۰ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر و در امریکا ۶۶ میلیون نفر بوده است. ایران در رتبه ۱۱ حوزه گردشگری خاورمیانه قرار دارد؛ در حالی که امارات در سال گذشته ۱۷میلیون گردشگر و ترکیه ۲۵ میلیون گردشگر داشته که بیشترین آن از کشور روسیه است.
نایب‌رئیس کمیسیون گردشگری اتاق ایران بااشاره به روند افزایش گردشگر در خاورمیانه و روند معکوس آن در ایران، گفت: روسیه جزو هم‌پیمان‌های ما است، اما در ایران گردشگر روس نداریم؛ در حالی که ۵ درصد اشتغال ترکیه به حوزه گردشگری مربوط است و به‌ازای هر گردشگر، ۱۱نفر اشتغال و به‌ازای هر نفر، ۹هزار دلار درآمد در کشور ایجاد می‌شود. اوج شکوفایی در ایران، گردشگری بعد از برجام بود که ۵ میلیون گردشگر خارجی به ایران آمد و بعد از سال ۹۹ این گردشگران را از دست داده‌ایم و اکنون باید اتاق ایران و دولت، فکری به حال این صنعت کنند.
سخن پایانی
امید است دولت جدید با کابینه پیشنهادی از سوی مسعود پزشکیان، بتواند انتظارات بخش خصوصی را برآورده کند و مشورت‌های اتاق بازرگانی را بپذیرد. بخش‌های صنعتی، بازرگانی و معدنی کشور، درگیر چالش‌هایی هستند و بیشتر آنها عنوان می‌کنند که با حمایت بخش خصوصی می‌توانند این چالش‌ها را پشت‌سر بگذارند. در کل باید گفت اگر بخش خصوصی دیده شود، بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی کشور برطرف خواهد شد.
