ایران روزانه حدود ۱۰۵ تا ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین تولید می‌کند، در حالی که مصرف واقعی در تابستان ۱۴۰۴ به ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون لیتر در روز رسیده است. این ناترازی موجب شده کشور مجبور به واردات بین ۱۱ تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین در روز شود؛ وارداتی که تا سال ۱۴۰۰ به صفر رسیده بود اما دوباره افزایش یافته است.

کارشناسان انرژی معتقدند بخش بزرگی از این هدررفت ناشی از مصرف بالای خودروهای داخلی است. بسیاری از خودروهای ایرانی در عمل بین ۱۰ تا ۱۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر مصرف می‌کنند، در حالی که استاندارد جهانی بسیار پایین‌تر است. حتی رئیس‌جمهور نیز اخیراً به صراحت گفته است که خودروهای داخلی پرمصرف هستند و این مشکل دیگر قابل انکار نیست.

از سوی دیگر، ضعف در سیاست‌های مدیریت مصرف و عدم توسعه حمل‌ونقل عمومی باعث شده فشار بر منابع انرژی کشور افزایش یابد. در حالی که بسیاری از کشورها با اجرای طرح‌های سختگیرانه اسقاط خودروهای فرسوده و ارتقای کیفیت تولید توانسته‌اند مصرف سوخت را کنترل کنند، در ایران این روند به کندی پیش می‌رود.

 پیامدها و تحلیل

هدررفت منابع ملی: ۱۰ میلیارد لیتر بنزین معادل میلیاردها دلار یارانه انرژی است که عملاً از بین رفته.

افزایش واردات: واردات روزانه ۱۱ تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین فشار زیادی بر بودجه دولت وارد می‌کند.

آلودگی هوا: مصرف بالای سوخت در خودروهای داخلی به افزایش آلاینده‌ها و مشکلات زیست‌محیطی منجر شده است.

ضرورت اصلاح سیاست‌ها: کارشناسان پیشنهاد می‌کنند دولت علاوه بر اصلاح قیمت‌ها، سیاست‌های غیرقیمتی مانند ارتقای کیفیت خودرو، توسعه حمل‌ونقل عمومی و اسقاط خودروهای فرسوده را جدی بگیرد.