براساس جدیدترین آمارها تاکنون در راستای مقابله با ناترازی بنزین ۲ هزار و ۵۰۰ جایگاه CNG تجهیز و بیش از ۸ میلیارد دلار تا الان برای ایجاد زیرساخت خودروهای گازسوز در کشور سرمایه‌گذاری شده، اما در این جریان به‌رغم مصوبات شورای عالی انرژی، خودروسازان در اجرای الزام قانون و تولید و عرضه خودروهای گازسوز کوتاهی کردند. به گزارش پرشین خودرو، در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند برای رفع ناترازی بنزین یکی از مهمترین اقدامات بحث متنوع سازی سبد سوخت و توسعه خودروهای گازسوز و برقی است که می‌تواند ناترازی بنزین را کاهش دهد در حالی‌که از نگاه آنها چنانچه با همین روند، بنزین را مصرف کنیم باید طی ۵ سال آینده حدود یک هزار و ۵۰۰ همت صرف واردات بنزین کنیم که این موضوع باعث کسری بودجه دولت و تبعات سنگین برای کشور خواهد شد.

راهکار دولت چهاردهم برای بحران بنزین چیست؟

برخی متخصصان نیز بر این باورند که چنانچه خودروهای تولیدی در کشور به‌روز شوند و مصرف آنها با افزایش راندمان کنترل شود قطعا به جای ۱۱۸ میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین حداکثر ۶۰ میلیون لیتر مصرف روزانه خواهیم داشت و بخش عمده بنزین تولیدی در پالایشگاه‌های کشور قابلیت صرفه‌جویی و صادرات خواهد داشت.

وجود چنین راهکارهایی در شرایطی مطرح می‌شود که وزارت صمت در دولت سیزدهم توسعه خودروهای برقی و وزارت نفت نیز با ایجاد جایگاه‌های جدید افزایش ظرفیت عرضه CNG را در دستور کار داشتند، اما با آغاز کار دولت چهاردهم برنامه دولت برای رفع ناترازی و کنترل مصرف بنزین چه باید باشد؟ بهترین گزینه برای جایگزینی با خودروهای بنزینی چه مدل خودروهایی است؟ در شرایطی که همچنان کارشناسان نبود زیرساخت‌های لازم را مانع بزرگی برای توسعه خودروهای برقی در کشور می‌دانند، بهترین گزینه برای کاهش مصرف بنزین می‌تواند خودروهای گازسوز باشد؟

کارشناسان صنعت سی ان جی معتقدند که در کشور ما منابع گازی زیادی وجود دارد و به جای اینکه به سمت تولید خودروهای برقی برویم که مصرف برق زیادی دارد، بهتر است به سمت خودروهای گازسوز برویم چرا که با توجه به منابع عظیم گاز و شبکه گسترده خطوط انتقال گاز مزیت نسبی کشور ما جایگزینی سوخت سی ان جی با بنزین است.

نکته جالب این که طبق سند راهبردی تدوین شده صنعت سی‌ان‌جی در کشور، به منظور جلوگیری از ناترازی بنزین در کشور لازم است تا سال ۱۴۱۰، حداقل ۱۰  میلیون خودرو سی ان جی در کشور جایگزین شود. در حالی که طبق برآوردها و با احتساب سالی ۱۰ درصد افزایش مصرف بنزین، تا ۶ سال آینده، مقدار مصرف بنزین در کشور به بیش از ۱۸۵ میلیون لیتر می‌رسد از این رو کارشناسان با توجه به راهبرد ترسیمی امیدوارند با تبدیل حداقل سالی ۵۰۰ هزار تا یک میلیون خودرو به خودروی گازسوز این فاصله را کاهش دهیم، حرکتی که گفته می‌شود اگر اتفاق نیفتد، در آینده ناچار به واردات حجم زیادی بنزین خواهیم شد.

علاوه بر تدوین چنین راهبردی برای  توسعه خودروهای گازسوز، براساس مصوبه شورای عالی انرژی، خودروسازان از سال ۹۹ نیز باید ۳۰ درصد از تولیدات خودرو را به خودروهای دوگانه‌سوز و گاز سوز اختصاص می دادند اما آمارها در این بخش نشان می‌دهد که خودروسازان در این مورد به تعهدات خود عمل نکرده‌اند و فقط یک درصد از تولیدات خود را به این‌گونه خودروها اختصاص دادند.

الزام قانونی به تولید خودرو کم‌مصرف

در آیین‌نامه ماده ۳ قانون ساماندهی صنعت خودرو نیز خودروسازان موظف شدند سبد مصرف سوخت خود را سالانه ۵ درصد کاهش دهند. در این آیین‌نامه خودروسازان موظف شدند سبد مصرف سوخت محصولات‌شان را به گونه‌ای مدیریت کنند تا در کنار تولید خودروی پرمصرف، یک خودروی کم‌مصرف هم تولید شود؛ یعنی جمع مصرف سوخت تولیدات هر خودروساز از یک حد مشخصی فراتر نرود، وگرنه جریمه خواهد شد.

از این جهت است که کارشناسان با توجه به واردات بنزین به کشور با هزینه هنگفت و از سویی پرداخت یارانه کلان برای این سوخت و هدر رفت سرمایه ملی کشور پیشنهاد می‌کنند با توجه به امکان ۸۰ درصد جاده‌های کشور برای ایجاد جایگاه‌های پمپ گاز، در صورتی که ۶۰ درصد خودروهای کشور گازسوز(دوگانه‌سوز) شود سالانه حداقل ۹ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی را شاهد خواهیم بود.

پیش از این یک مقام در حوزه برنامه‌ریزی در بخش انرژی سازمان برنامه و بودجه مطرح کرده بود که بیش از ۸ میلیارد دلار تا الان برای ایجاد زیر ساخت خودروهای گاز سوز در کشور سرمایه گذاری شده به طوری که هم اکنون حدود ۲ هزار ۵۰۰ جایگاه CNG در کشور داریم، اما خودروسازان تولید دوگانه سوز را متوقف کردند.

به‌گفته وی مصرف CNG در کشور ۲۳  میلیون متر مکعب در روز است، این ظرفیت را داریم که روزانه تا ۴۵ میلیون متر مکعب عرضه کنیم. بنابراین اگر خودروسازن همت کنند و تولید خودروهای گاز سوز را افزایش دهند می‌توان روازنه ۲۰ میلیون لیتر از ناترازی بنزین را از طریق جایگزینی خودروهای بنزنی با گازسوز برطرف کنیم.

متنوع سازی سبد سوخت با توسعه خودروهای گازسوز و برقی

این مقام مسئول با اشاره به اینکه سازمان برنامه و بودجه مکلف شده تا با همکاری وزارتخانه‌های صمت و نفت، سند نقشه راه انرژی کشور را تدوین و ابلاغ کند، مطرح کرد که در این سند بنا داریم سهم خودروهای گاز سوز و برقی را افزایش دهیم ضمن این که در تلاش هستیم تا سهم بنزین را در سبد انرژی حمل‌ونقل کشور کاهش دهیم و از تولید خودروهای پر مصرف ممانعت کنیم.

به گفته وی، اگر ما با همین روند، بنزین را مصرف کنیم باید طی ۵ سال آینده حدود هزار و ۵۰۰ همت صرف واردات بنزین کنیم که این موضوع موجب کسری بودجه دولت می‌شود و پیامدهای مختلفی خواهد داشت.

بنابراین برای رفع ناترازی بنزین یکی از مهم‌ترین اقدامات بحث متنوع‌سازی سبد سوخت است؛ یعنی توسعه خودروهای گازسوز و برقی که می‌تواند ناترازی بنزین را کاهش دهد.

ارائه چنین راهکارهایی برای رفع ناترازی بنزین و از سویی وظایف خودروسازان برای کاهش سبد مصرف سوخت تولیداتشان در حالی است که گفته می شود امروز اختلاف قیمت یک خودرو دوگانه‌سوز در بازار و کارخانه به ارقام بالای ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان رسیده، اتفاقی که به‌دلیل تقاضای بالای خودروی دوگانه‌سوز رخ داده است. به طوری که آمارها حاکی از آن است که خودروسازان تولید دوگانه‌سوزها را بسیار محدود کردند. این آمار نشان می دهد هم‌اکنون ‌جز ساینا به‌عنوان خودرو سواری شخصی، خودرو دوگانه‌سوز دیگری برای مصرف شخصی تولید نمی‌شود و مابقی دوگانه‌سوزها متعلق به محصولات وانت و همچنین تاکسی است.

سخن پایانی

با توجه به دیدگاه کارشناسان مختلف و وضعیت ناترازی بنزین و از سویی واردات بنزین به نظر می‌رسد دولت چهاردهم باید با تمرکز بر تنوع بخشیدن در سبد سوختی کشور به سمت کاهش ناترازی و واردات بنزین حرکت کند که یکی از راهکارهای اصلی در جهت حل معضل ناترازی بنزین کشور به دلیل زیرساخت بی‌نظیر کشور برای عرضه و مصرف سی ان جی، حرکت به سمت دوگانه‌سوز شدن خودروهای فعال در صنعت حمل‌ونقل و تنوع بخشیدن به سبد سوختی است.