حرکت در مسیر صنعت سبز
بابک ضیغمی-فعال صنعتی
ریختهگری، یکی از صنایع مهم و پراهمیت در کشور بهشمار میآید و انواع قطعات ریختگی اعم از آهنی و غیرآهنی در کارخانجات مختلف ریختهگری تولید میشوند. بیشتر این کارخانجات از روش قالبگیری ماسه تر «Green Sand Molding» برای تولید قطعات فولادی و چدنی موردنیاز در صنایع گوناگون استفاده میکنند. شرکت ریختهگری تراکتورسازی ایران بهعنوان بزرگترین واحد ریختهگری و تولیدکننده قطعات چدنی موردنیاز صنعت تراکتورسازی، خودروسازی و سایر صنایع موردنیاز به قطعات چدنی در کشور و فعال در حوزه صادرات است. این شرکت تولید بالغ بر ۱۰هزار تن و فروش بیش از ۱۲۰هزار تن قطعه ریختگی را در افق پنجساله خود هدفگذاری کرده و بهدنبال توسعه تولید سبز انواع قطعات چدنی با ارزشافزوده بالا با استفاده از روش ریختهگری لاست فوم «Lost Foam» است.
در حال حاضر در اغلب کارگاههای ریختهگری، از روش ماسه تر بهعنوان متداولترین روش ریختهگری فلزات آهنی و غیرآهنی استفاده میشود و این فرآیند آلایندگیهایی را بههمراه دارد. بنابراین ما از چند سال قبل، علاوه بر اقدامات کلی در این زمینه همچون نصب دستگاه تهویه هوا، نصب غبارگیر و…، نسبت به تغییر روش ریختهگری از ماسه تر «Green Sand Molding» به لاست فـوم «Lost Foam» اقدام کردیم. باتوجه به نتایج درخشانی که طی سال گذشته در مجموعه کسب کردیم، تصمیم به توسعه خط ریختهگری لاست فوم گرفتیم و در حال حاضر عملیات اجرایی پروژه خط ۲ ریختهگری لاست فوم را آغاز کردهایم که بهدنبال آن، کارگاه تولید مدل فومی و خط قالبگیری مجموعه نیز توسعه خواهد یافت. در واقع در این روش یکسری اقدامات ضدخطا «Proofing Error» انجام میشود؛ بدین معنا که در روش ماسه تر، ما با مخلوط ماسه، بنتونیت و پودر زغال سر و کار داریم، اما در روش لاست فوم، افزودنیها حذف شده و بهتبع آن از ایجاد گردوغبار نیز جلوگیری بهعمل میآید. از طرفی در تولید ماهیچه به روش کلد باکس «Cold Box» که در فرآیندهای ریختهگری قدیمی کاربرد دارد، از رزینهایی برپایه فنول فرمالدئید «Phenol Formaldehyde»، ایزو سیانات سدیم «Sodium Isocyanate» و گازهای آمین «Amine gases» استفاده میشود؛ تمامی این موارد در روش لاست فوم حذف شده و میزان آلایندگی نیز بهشدت کاهش پیدا میکند، بنابراین میتوان گفت که در حال ریختهگری و تولید قطعات چدنی در سبزترین حالت ممکن هستیم و اهتمام ویژهای به حفط محیطزیست و رعایت استانداردهای زیستمحیطی روز تولید داریم.
شرکت ریختهگری تراکتورسازی ایران، از معدود شرکتهایی بهشمار میآید که تراز تجاری آن طی سالیان اخیر مثبت بوده و این مسیر موفق همچنان ادامه دارد. در واقع صادرات محصولات نهایی ما، همواره بیشتر از واردات بوده است و این مسئله، نقطه قوتی در عملکرد شرکت محسوب میشود. تا حدود 2 سال پیش، متاسفانه برخی از مواد اولیه موردنیاز در صنعت ریختهگری مانند رنگ ماهیچه، با کیفیت لازم در داخل کشور تولید نمیشد و بر همین اساس ما ناچار به تامین آن از بازارهای وارداتی بودیم، اما در ادامه با تکیه بر دانش و تخصص جوانان متعهد و پرتلاش این مرز و بوم و همکاری با شرکتهای دانشبنیان، مراکز دانشگاهی و موسسات پژوهشی، اقدام به بومیسازی نمونه باکیفیت آن در داخل کردیم. از اینرو با افتخار اعلام میکنیم که هماکنون ۱۰۰ درصد رنگ ماهیچه موردنیاز صنعت ریختهگری در داخل بومیسازی شده و این مهم، خلق دانش را نیز بههمراه داشته است. در واقع تمام تلاش ما بهعنوان بزرگترین واحد ریختهگری و تولیدکننده قطعات چدنی موردنیاز صنعت تراکتورسازی و خودروسازی در کشور این است که حمایتهای مالی لازم را از شرکتهای داخلی در مسیر بومیسازی مواد اولیه وارداتی صنعت ریختهگری بهعمل آوریم. از طرفی این شرکتها نیز باید در مسیر ارتقای دانش گام بردارند تا در نهایت یک رابطه دوسویه میان ما با شرکتهای دانشبنیان، مراکز دانشگاهی و موسسات پژوهشی ایجاد شود.
در حال حاضر کمبود نیروی انسانی، به یکی از مهمترین معضلات بخش تولید و صنعت بهویژه در مشاغل سخت و زیانآور همچون ریختهگری تبدیل شده است. متاسفانه نسل جوان ما، از انگیزه لازم برای فعالیت در این مشاغل برخوردار نیست و از آنجایی که میتواند از طریق مشاغل غیرمولد و آسان درآمدزایی کند، بنابراین از حضور در کارخانجات مختلف تولیدی و صنعتی سر باز زده و کارفرمایان را بیش از پیش در تنگنای کمبود نیروی انسانی متخصص و غیرمتخصص قرار میدهد. با این وجود، تمام تلاش خود را بهکار گرفتهایم تا با ایجاد سیستمهای انگیزشی بهویژه در رابطه با پیمانکاران مجموعه که در واحد شاتبلست و سنگزنی در حال همکاری با ما هستند، انگیزه افراد برای ادامه فعالیت در این صنعت را افزایش دهیم. از طرفی، اقدام به برگزاری دورههای آموزشی برای افزایـش مهارت نیروهای جدیدالاستخدام کردهایم و تمهیدات لازم در راستای برخورد محترمانه با کارکنان و مشارکت آنها در امور مختلف مدیریتی مجموعه را اندیشیدهایم. براساس افق پنجسالهای که گروه تراکتورسازی برای خود ترسیم کرده است، ما نیز اجرای طرحهای توسعهای فراوانی را در این بازه زمانی در نظر گرفتهایم. در همین راستا، موفق به افزایش سرمایه 2.5 برابری شرکت از محل آورده نقدی سهامداران در امسال شدیم و امیدواریم به تولید بالغ بر ۱۰۰هزار تن و فروش بیش از ۱۲۰هزار تن قطعه سالم در افق پنجساله مجموعه دست پیدا کنیم. در حال حاضر عملیات احداث یک خط قالبگیری دیزاماتیک «Diasmatic» را آغاز کردهایم و بهدنبال افزودن میکسرهای جدید ماسه به خطوط تولید مجموعه هستیم، همچنین افزودن ماشین ذوبریز دوم در خط قالبگیری C بهعلاوه یک کوره بوتهای 8 مگاواتی به کوره موجود (در مجموع ۱۶ مگاوات) و جایگزینی و نوسازی تجهیزات و ماشینآلات با تکنولوژیهای جدید در کارگاه ماهیچهسازی، از دیگر طرحهای توسعهای بهشمار میآیند که در دستور کار خود قرار دادهایم و امیدواریم با حمایت گروه تراکتورسازی و همراهی سهامداران محترم، به تمامی اهداف و برنامههای خود در راستای رشد تولید و سودآوری بیشتر، جامه عمل بپوشانیم.