بهره‌وری، میانبر ارتقای رشد اقتصادی
دهمین همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی ایران توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع‌معدنی ایران برگزار شد.
از سال ۱۳۹۱ جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی با هدف ایجاد چارچوب جامع و یکپارچه به‌منظور سازماندهی فعالیت‌های مرتبط با ارتقای بهره‌وری، تشویق بنگاه‌ها برای بهبود مستمر، ایجاد فضای لازم برای تبادل تجربه‌های موفق در زمینه بهره‌وری و معرفی شرکت‌های برتر در ایمیدرو پایه‌گذاری شد.
ایجاد چارچوب جامع برای سازماندهی بهره‌وری
در ابتدای این مراسم، فرهاد فرشاد، دبیر جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی ایران بیان کرد: در برنامه هفتم توسعه رشد ۱۳درصدی در بخش معدن، هدف‌گذاری شده است. انتظار می‌رود ۴.۵ درصد این هدف از طریق رشد بهره‌وری کل عوامل محقق شود. بر همین اساس نیز، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع‌معدنی ایران با هدف دستیابی به هدف تعیین‌شده و همچنین پیاده‌سازی استراتژی «ارتقای بهره‌وری، هم‌افزایی و رقابت‌پذیری بخش معدن و صنایع‌معدنی» و همچنین تبادل تجارب موفق بنگاه‌ها در زمینه بهبود بهره‌وری، اقدام به دریافت پروژه‌های انجام‌شده مرتبط در شرکت‌ها می‌کند. به این ترتیب ضمن ارزیابی، انتخاب و تقدیر از پروژه‌های برتر، امکان الگوبرداری سایر شرکت‌های بخش معدن و صنایع‌معدنی، فراهم خواهد شد.
به گزارش صمت، وی خودارزیابی بنگاه‌ها و ایجاد و توسعه فضای بهره‌وری را از اهداف اصلی برگزاری همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی اعلام کرد و افزود: فرآیند امسال، ارزیابی شرکت‌ها و ارزیابی پروژه‌های شاخص بهبود بهره‌وری بود که با همکاری بیش از ۵۰ شرکت برگزار شد. دبیر اجرایی دهمین همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی بااشاره به برگزاری ۱۲ دوره آموزشی برای شرکت‌کنندگان در این همایش ابراز کرد: همچنین ۱۷۰ ارزیاب در این همایش همکاری داشتند.
وی بااشاره به اینکه در حوزه بهبود بهره‌وری ۵۵ پروژه از ۲۲ شرکت برای این دوره از همایش ارسال شده است، اضافه کرد: پس از بررسی‌های انجام‌گرفته از ۹ پروژه تجلیل می‌شود. فرشاد تاکید کرد: ضروری است از تجارب پروژه‌های بهبود بهره‌وری استفاده کنیم.
فاکتورهای بهره‌وری کدامند؟
محمدرضا موثقی‌نیا، رئیس هیات‌عامل ایمیدرو در این همایش ضمن تقدیر و تشکر از برگزارکنندگان این همایش تاکید کرد: در فرهنگ ما بهره‌وری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پرهیز و دوری از اسراف، استفاده بهینه از وقت، پویایی و تلاش و... به‌کرات در دین ما موردتوجه قرار گرفته‌اند که همگی موید تعاریف بهره‌وری در عصر حاضر هستند. وی افزود: بهره‌وری مفهومی تصنعی یا جدای از زندگی و زیست‌کاری ما نیست. بهره‌وری به‌عنوان موضوعی فردی مطرح می‌شود و تا سطوح کلان ادامه می‌باید. چنانچه همه ارکان جامعه، بهره‌وری را موردتوجه قرار دهند، به نتیجه مطلوب منتهی می‌شود.
رئیس سازمان توسعه معادن و صنایع‌معدنی ایران افزود: ایران از منظر ذخایر سنگ‌آهن در رتبه نهم دنیا، از منظر ذخایر مس در رتبه پنجم و از منظر روی در جایگاه ششم دنیا قرار دارد. سال گذشته ۱۱۰میلیون تن سنگ‌آهن، ۳۲ میلیون تن فولاد و ۲۰ میلیون تن محصولات فولادی در کشور تولید شد.
موثقی‌نیا بااشاره به برنامه هفتم توسعه و برنامه‌ریزی برای تحقق رشد ۱۳درصدی در این بخش، گفت: براساس برآوردهای انجام‌گرفته با جذب سرمایه، رشد بخش معدن به ۷.۵ درصد می‌رسد، بنابراین افزایش رشد اقتصادی بخش معدن تا ۱۳ درصد موردبحث طبق برنامه هفتم توسعه در سایه ارتقای بهره‌وری ممکن می‌شود.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت تاکید کرد: رشد بهره‌وری با اتکا به 5 محور ممکن می‌شود که عبارتند از: بهره‌مندی از فناوری‌های جدید، استحصال باطله و کاهش ضایعات، بهره‌وری در مصرف انرژی شامل آب، برق، گاز، افزایش نسبت تولید به ظرفیت اسمی و همچنین افزایش بهره‌وری نیروی انسانی.
وی با تاکید بر بهره‌وری انرژی افزود: بحران انرژی در سال‌های اخیر به‌ضرر صنایع منتهی شده است. میزان عدم‌النفع صنایع از محل قطعی برق و گاز در سال ۱۴۰۰ برابر ۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. چنانچه این محدودیت در امسال نیز تداوم یابد، خسارت‌های جدی به صنایع تحمیل خواهد شد. انتظار می‌رود این خسارت‌ها از طریق افت بهره‌وری حاصل شود. برای رفع این مشکل باید مصرف انرژی را در کشور مدیریت کنیم.
موثقی‌نیا گفت: بخش بزرگی از ثروت کشور ما، معدن است. معادن می‌توانند نقش اثرگذاری در اقتصاد ایفا کنند، بنابراین انتظار می‌رود ظرفیت‌های این بخش در اولویت سیاست‌گذاران باشد.
ناترازی انرژی جدی است
رضا محتشمی‌پور، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: ناترازی انرژی در کشور یکی از عوامل اصلی کاهنده بهره‌وری در اقتصاد معادن و صنایع‌معدنی کشور است. ناترازی انرژی در سال‌های اخیر شدت گرفته است و پیش‌بینی می‌شود که ادامه یابد. این موضوع عملکرد بخش معدن را تحت‌تاثیر منفی قرار می‌دهد.
وی افزود: مدیریت ناترازی و مصرف انرژی یکی از شروط اصلی ارتقای بهره‌وری است. در سال‌های اخیر تامین آب نیز به یکی از مشکلات اساسی فعالان بخش معدن و صنایع‌معدنی بدل شده است و پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی، جدی‌تر ادامه یابد. رفع این دست مشکلات و کمبودها نیازمند اجرای تصمیمات مشترک برای کاهش آسیب‌ها است.
محتشمی‌پور گفت: سازمان ایمیدرو در سال‌های اخیر برای برقراری تعامل مشترک با سایر نهادها و رفع نیازهای بخش معدن تلاش کرده است؛ به‌عنوان مثال تلاش گسترده‌ای را برای توسعه لجستیک و تامین زیرساخت‌های آب موردنیاز صنایع، ترتیب داد که به نتیجه مطلوب منتهی نشد.
وی افزود: در همین‌حال در برخی حوزه‌ها از جمله در بخش معادن سرب، روی و آلومینیوم نیازمند افزایش تولید و جلب همکاری مشترک خارجی هستیم. کمااینکه در تامین بوکسیت از افریقا به‌کندی عمل کرده‌ایم و باید این عقب‌ماندگی را جبران کنیم.
تحقق ۷۵ درصد از هدف رشد با تقویت بهره‌وری
میرسامان پیشوایی، رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران در همایش دهمین جایزه بهره‌وری معادن و صنایع‌معدنی ایران ضمن تسلیت ایام شهادت امام‌حسین (ع) اظهار کرد: معادن در مقطع کنونی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رشد اقتصادی است.
وی گفت: در پایان دولت سیزدهم هستیم، در شروع کار دولت باتوجه به شرایط خاص با مشکلاتی مانند کرونا، کمبود کالاهای اساسی و… روبه‌رو بودیم، اما طی 3 سال فعالیت دولت، ۶۴ دستور در حوزه بهره‌وری داریم که کمابیش بی‌سابقه است. رئیس سازمان ملی بهره‌وری ایران فعال‌سازی کمیته‌های بهره‌وری دستگاهی را از اقدامات انجام‌گرفته در دولت سیزدهم اعلام کرد و ادامه داد: همچنین توانمندی بیش از ۲هزار نفر در حوزه بهره‌وری با آموزش و تبدیل شدن به نهاد صدور گواهینامه بین‌المللی بهره‌وری در دنیا از دیگر اقدامات انجام‌گرفته است.
وی با بیان اینکه ارتقای بهره‌وری در شرکت‌های دولتی را دنبال کردیم و برای همه شرکت‌های دولتی پاداش بهره‌وری داریم، گفت: این امر دستاوردهایی را داشت و همکاری خوبی را از سوی شرکت‌های دولتی داشتیم.
پیشوایی با بیان اینکه در دهه ۹۰ متوسط رشد اقتصادی کمتر از یک درصد و شاخص بهره‌وری عوامل تولید 0.8_درصد بود، اضافه کرد: در ابتدای دولت متوسط شاخص رشد تولید ۳.۵ درصد بود و ما بخش قابل‌توجهی از عقب‌ماندگی دهه ۹۰ را جبران کردیم، ضمن اینکه در بهره‌وری سرمایه و نیروی کار نیز، رشد ۳ درصدی داشتیم که ۷۵ درصد از رشد اقتصادی را از تقویت شاخص‌های بهره‌وری تامین کردیم. وی تصریح کرد: در همین دوران ۳۷۰ همت کیک درآمدی کشور را اضافه کردیم که در نوع خود بی‌نظیر بود. رئیس سازمان ملی بهره‌وری با تاکید بر اینکه هوشمندسازی معادن باید موردتوجه باشد، اضافه کرد: برخی معادن استان یزد، در این زمینه ورود کرده‌اند، اما برخی معادن نیز نسبت به هوشمندسازی همکاری نمی‌کنند و باید این امر تسهیل شود. وی با بیان اینکه ایجاد انگیزه برای بهره‌وری امری ضروری است، گفت: باید در این زمینه برنامه‌ریزی و طرح‌های تشویقی اجرا شود.
پیشوایی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲.۳ درصد رشد شاخص بهره‌وری را داشتیم، اضافه کرد: در حوزه تشکیل سرمایه باید رشد داشته باشیم و از سویی نیز به تقویت نیروی انسانی بپردازیم، چراکه خروج نیروی کار از حوزه معدن به نسبت ورودی، بیشتر شده است.
