لزوم اقدام برای رفع تنش آبی
طبق اعلام برنامه محیطزیست سازمان ملل و بانک جهانی، ذخیرههای آب شیرین تجدیدپذیر خیلی از کشورهای جهان در فاصله نیم قرن اخیر به شکل وسیعی افت کرده و این امر بعضی کشورها را بهشدت در وضعیت بحران آبی قرار داده است.
به شهادت این گزارش بینالمللی، ایران هم در فهرست آن دسته از کشورها قرار دارد که در فاصله نیم قرن اخیر با کاهش قابلتوجه ذخایر آب شیرین روبهرو بوده است. خشک شدن قسمت عمدهای از دریاچهها و تالابها مانند هورالعظیم، ارومیه، بختگان، پریشان، هامون، جازموریان، طشک و مهارلو و… و خاموش شدن و خشک شدن بعضی از بزرگترین رودخانههای کشور مانند کارون و زایندهرود در نتیجه مدتها سوء مدیریت در قسمت منابع آب و کشاورزی، وضعیت را بهحالتی رسانده که ایران در رأس کشورهایی قرار گرفته که بیشترین میزان برداشت را از منابع آبهای زیرزمینی تجدیدپذیر خود داشته است. بالا نشینی کشور ما در وضعیتی شکل گرفته که وضعیت برخی کشورهای منطقه از جمله عربستان، مصر، سودان و… از نظر تنشهای شدید محیطی بدتر از ایران بوده، اما ایران به دلیل برداشت و مصرف بیرویه آبهای تجدیدپذیر در جهان صدرنشین شده است.
استان بوشهر، با جغرافیای خاص و موقعیت استراتژیک خود در سواحل خلیجفارس، یکی از مناطق مهم کشور در زمینههای اقتصادی و صنعتی محسوب میشود.
در کنار این مزیتها، مشکل کمبود آب شرب به یکی از چالشهای جدی این استان تبدیل شده است و سالهاست که مردم بوشهر با تنش آبی دست و پنجه نرم میکنند و وعدههای مسئولان برای حل این مشکل همچنان محقق نشده است.
بخش عمده آب مصرفی استان بوشهر از طریق استانهای همجوار تأمین میشود و با وجود منابع آبی محدود و خشکسالیهای مکرر، وضعیت آب در این استان به شدت نگرانکننده است.
استان بوشهر با میانگین بارش سالانه حدود ۲۵۰ میلیمتر، یکی از کمآبترین استانهای کشور به شمار میرود. منابع آبی زیرزمینی این استان نیز به شدت محدود و در حال کاهش است.
بر اساس آمارهای رسمی، سفرههای آب زیرزمینی بوشهر به دلیل برداشتهای بیرویه و عدم مدیریت صحیح به شدت افت کردهاند. این موضوع باعث شده تا نیازهای اساسی مردم برای آب شرب و کشاورزی برآورده نشود و بسیاری از روستاها و شهرها با بحران آب مواجه شوند.
وعدههای محققنشده
با وجود اینکه مسئولان بارها وعده دادهاند که مشکلات آب شرب استان بوشهر را حل خواهند کرد، اما واقعیت نشان میدهد که این وعدهها به طور کامل محقق نشده است.
پروژههای انتقال آب از استانهای همجوار و همچنین شیرینسازی آب دریا و دیگر راهکارها هنوز نتوانستهاند نیازهای اساسی مردم را برآورده کنند؛ این در حالی است که جوانان و خانوادهها در انتظار آب شرب سالم و کافی هستند.
یکی از اهالی استان بوشهر با بیان اینکه هر روز با مشکل کمبود آب مواجه هستیم، اظهار کرد: برای مصارف روزمره هم باید ساعتها منتظر بمانیم تا آب بیاید و گاهی اوقات هیچ آبی دریافت نمیکنیم.
محمد که از وضعیت آب به شدت ناراضی است ادامه داد: مسئولان فقط وعده میدهند و هیچ اقدامی نمیکنند؛ اگر اقدامی در این زمینه صورت میگرفت شاهد بهبود وضعیت بودیم.
یکی دیگر از شهروندان بوشهری به مهر گفت: انتظار داریم که مسئولان برای حل مشکل آب اقدام کنند. ما آیندهای روشن میخواهیم، اما بدون آب شرب سالم، این آینده محقق نخواهد شد.
علی با بیان اینکه استان بوشهر در کنار دریا نباید مشکل آب شرب داشته باشد اضافه کرد: کشورهای مختلف در کنار دریا از این موهبت برای رفع مشکل آب شرب خود استفاده میکنند اما ما در استان بوشهر با ۷۰۰ کیلومتر ساحل با مشکل روبهرو هستیم.
با وجود چالشهای موجود، استان بوشهر دارای مزیتهای خاصی برای استفاده از آب دریا به عنوان منبع تأمین آب شرب است. استفاده از تکنولوژی نمکزدایی میتواند به عنوان یک راهکار موثر برای تامین آب شرب سالم و بهداشتی در این استان مطرح شود. با توجه به دسترسی بوشهر به سواحل خلیجفارس، سرمایهگذاری در پروژههای نمکزدایی میتواند نه تنها مشکل آب شرب را حل کرده، بلکه به توسعه اقتصادی منطقه نیز کمک کند.
تابستان سختی داشتیم
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر در گفتوگو با مهر اظهار کرد: بخش عمده آب شرب مصرفی استان بوشهر از طریق استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد و همچنین منابع داخل استان شامل چاهها و تاسیسات آبشیرینکن تامین میشود.
ابوالحسن عالی با بیان اینکه در تابستان امسال شاهد کاهش ۳۰ درصدی ورود آب از سمت کازرون بودیم، خاطرنشان کرد: کازرون یکی از منابع تامین آب استان بوشهر است که در تابستان امسال در برخی روزها با قطع کامل آب روبهرو بودیم. وی با اشاره به اینکه اقدامات اساسی برای عبور از چالشهای آبی در استان بوشهر انجام گرفته است افزود: زمستان سال قبل اقدامات خوبی انجام گرفت تا تابستان امسال با کمترین تنش آب در استان روبهرو باشیم.
اجرای ۵۴ برنامه برای عبور از تنش آبی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر تصریح کرد: از اکنون برنامهها و طرحهای مهمی را برای عبور و گذر از تابستان سال آینده داریم که پروژههای متعددی در استان از شمال تا جنوب اجرا میشود.
وی از اجرای ۵۴ طرح و برنامه در استان بوشهر برایگذار از تابستان ۱۴۰۴ خبر داد و گفت: امیدواریم با اجرا و تکمیل این طرحها، کمترین تنش و مشکل را در تابستان سال آینده شاهد باشیم.
عالی یکی از برنامههای مهم در استان را توسعه آبشیرینکنها عنوان کرد و ادامه داد: برنامه داریم که تا عید نوروز ۴۰ هزار مترمکعب به ظرفیت شیرینسازی آب در استان بوشهر افزوده شود.
تا عید نوروز ۴۰ هزار مترمکعب به ظرفیت شیرینسازی آب در استان بوشهر افزوده شود
وی ظرفیت فعلی شیرینسازی آب دریا در استان بوشهر را ۱۰۰ هزار متر مکعب در روز عنوان و خاطر نشان کرد: ظرفیت تولید آبشیرینکنهای استان بوشهر تا پایان امسال به ۱۴۰ هزار مترمکعب در روز افزایش مییابد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان بوشهر بیان کرد: از این میزان ۱۵ هزار مترمکعب در سیراف، کنگان و جم، ۱۰ هزار مترمکعب در بوشهر، 5 هزار مترمکعب در بنک و 5 هزار مترمکعب در عسلویه است که وارد مدار خواهند شد.
عالی از تکمیل ظرفیت آبشیرینکن ۱۷هزار مترمکعبی نور ویژه و بهبود وضعیت و افزایش ظرفیت آبرسانی خیابان آتشنشانی تا میدان فرودگاه در شهر بوشهر خبر داد و افزود: عملیات اجرایی ۲ خط انتقال برای افزایش فشار آب محلههای تنگکها بهزودی انجام میشود. وی با اشاره به اجرای ۲ طرح خط انتقال تنگکها و فرودگاه با اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومان اظهار کرد: با انجام این طرحها تنش آبی در استان بوشهر به میزان بسیار پایینی میرسد.
عزم جدی برای توسعه آبشیرینکنها
استاندار بوشهر نیز در گفتوگو با مهر اظهار کرد: مشکل آب یکی از مسائل دیرینه در استان بوشهر است و علیرغم تلاشهایی که در این زمینه انجام شده، هنوز مردم با مشکلات فراوانی روبهرو هستند.
ارسلان زارع از عزم جدی برای رفع مشکلات آبی در استان بوشهر خبر داد و اضافه کرد: تکمیل پروژههای در دست اجرای حوزه آب استان بوشهر را به عنوان یک اولویت مهم در دستور کار داریم. وی یکی از پروژههای مهم در استان را آب شیرین کن نیروگاه اتمی بوشهر دانست و ادامه داد: آبشیرین ۷۵ هزار متر مکعبی نیروگاه اتمی بوشهر دارای پیشرفت ۶۰ درصدی است که با جدیت تکمیل آن را دنبال میکنیم.
استاندار بوشهر با اشاره به هدر رفت بالای آب در شبکههای آبرسانی استان بوشهر تاکید کرد: فرسودگی شبکه انتقال آب از مشکلات این حوزه است و برای برطرف کردن این مسئله تامین اعتبار موردتاکید قرار دارد. بحران آب در استان بوشهر نه تنها یک چالش محیطی بلکه یک مسئله اجتماعی و اقتصادی نیز به شمار میرود و با توجه به وعدههای محققنشده مسئولان و توجه کافی نداشتن به منابع آبی موجود، لازم است که اقدامات جدیتری برای حل این مشکل انجام گیرد.
سخن پایانی
آنچه در ۱۰ سال اخیر در ایران از سیستان و بلوچستان و خوزستان گرفته تا چهارمحال و بختیاری، اصفهان، یزد و آذربایجان از بروز برخی ناملایمات و ناآرامیهای اجتماعی در نتیجه کمبود آب در گرفته نشان میدهد که آب تا چه حد میتواند پایههای اقتصادی و اجتماعی و سیاسی یک کشور را ثبات ببخشد. در این بین استفاده از فناوریهای نوین مانند نمکزدایی آب دریا میتواند به عنوان یک راهکار موثر برای تامین نیازهای آبی این استان مطرح شود.