در این مطلب، با نگاهی دقیق به شرایط سال ۲۰۲۵، بررسی می‌کنیم که کدام آزمون برای هدف شما – چه تحصیلی و چه کاری – مناسب‌تر است.

تفاوت‌های ساختاری: فراتر از کاغذ و کامپیوتر

پیش از اینکه به سراغ بحث پذیرش کشورها برویم، باید بدانید که تجربه‌ی شرکت در این دو آزمون کاملاً متفاوت است. این تفاوت‌ها می‌تواند مستقیماً روی نمره‌ی نهایی شما تأثیر بگذارد.

ساختار آزمون آیلتس (IELTS)

آزمون آیلتس در دو نوع «آکادمیک» (برای تحصیل) و «جنرال» (برای مهاجرت کاری و اقامت) برگزار می‌شود. این آزمون چهار مهارت اصلی را می‌سنجد:

• شنیداری (Listening): لهجه‌های مختلف (انگلیسی، استرالیایی، کانادایی) پخش می‌شود.

• خوانداری (Reading): متون در نوع جنرال ساده‌تر و کاربردی‌تر هستند.

• نوشتاری (Writing): شامل تحلیل نمودار (آکادمیک) یا نامه‌نگاری (جنرال) و یک مقاله است.

• گفتاری (Speaking): مهم‌ترین تفاوت اینجاست. مصاحبه‌ی آیلتس رو در رو با یک ممتحن واقعی انجام می‌شود.

ساختار آزمون تافل (TOEFL iBT)

تافل تقریباً همیشه به صورت اینترنتی (iBT) برگزار می‌شود و بیشتر بر فضای آکادمیک تمرکز دارد.

• یکپارچگی مهارت‌ها: در تافل ممکن است متنی را بخوانید، به یک فایل صوتی گوش دهید و سپس درباره‌ی آن صحبت کنید یا بنویسید (سوالات ترکیبی).

• گفتاری: شما با یک میکروفون صحبت می‌کنید و صدای شما ضبط می‌شود تا بعداً توسط مصححین بررسی شود. خبری از مکالمه‌ی زنده نیست.

• تایپ کردن: در بخش نوشتاری باید تایپ کنید. اگر سرعت تایپ خوبی ندارید، تافل می‌تواند برایتان کابوس باشد.

کدام آزمون برای کدام کشور؟ (تحصیلی و کاری)

این بخش مهم‌ترین قسمت برای تصمیم‌گیری شماست. قوانین مهاجرتی کشورها در سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته‌اند.

۱. کانادا: قلمرو بی‌چون‌وهوای آیلتس

اگر هدف شما مهاجرت کاری (مثل سیستم اکسپرس انتری) یا دریافت اقامت دائم (PR) کانادا است، آزمون آیلتس جنرال گزینه‌ی اصلی شماست. اداره مهاجرت کانادا سیستم امتیازدهی خود (CLB) را مستقیماً با نمرات آیلتس تطبیق داده است.

• نکته مهم: برای ویزای تحصیلی کانادا، هر دو مدرک (تافل و آیلتس آکادمیک) پذیرفته می‌شوند، اما برای تبدیل ویزای تحصیلی به اقامت دائم در آینده، دوباره به آیلتس جنرال نیاز خواهید داشت. پس بسیاری از متقاضیان کانادا از همان ابتدا روی آیلتس سرمایه‌گذاری می‌کنند.

۲. آمریکا: خانه اصلی تافل

برای پذیرش در دانشگاه‌های آمریکا، تافل همچنان اولویت اول است. اگرچه اکثر دانشگاه‌های آمریکا نمره آزمون آیلتس را هم قبول می‌کنند، اما تافل در محیط آکادمیک آمریکا شناخته‌شده‌تر است و گاهی نمرات درخواستی برای تافل کمی منطقی‌تر از معادل آیلتس آن تعیین می‌شود. برای مهاجرت کاری به آمریکا، معمولاً کارفرما تعیین‌کننده است، اما تافل همچنان دست بالا را دارد.

۳. استرالیا و نیوزلند

در گذشته آیلتس تنها گزینه‌ی موجود بود، اما اکنون اداره مهاجرت استرالیا مدرک تافل iBT را هم برای بسیاری از ویزاها می‌پذیرد. با این حال، به دلیل اینکه لهجه‌ی استرالیایی در بخش شنیداری آیلتس وجود دارد و ساختار آیلتس با سیستم آموزشی آن‌ها همخوانی بیشتری دارد، اکثر مشاوران همچنان آزمون آیلتس را پیشنهاد می‌کنند.

۴. انگلستان و اروپا

برای بریتانیا، نوع خاصی از آیلتس به نام IELTS UKVI مورد نیاز است که شرایط امنیتی و نظارتی خاصی دارد. تافل در برخی موارد برای ویزاهای انگلستان پذیرفته نمی‌شود. در سایر کشورهای اروپایی (مانند آلمان، ایتالیا و فرانسه)، برای دوره‌های انگلیسی‌زبان، هر دو مدرک اعتبار بالایی دارند.

مقایسه سختی آزمون‌ها: کدام آسان‌تر است؟

پاسخ به این سوال به توانایی‌های فردی شما بستگی دارد. بیایید بخش به بخش مقایسه کنیم:

بخش اسپیکینگ (Speaking)

• آیلتس: اگر با صحبت کردن جلوی یک انسان راحت هستید و تجربه آموزش آیلتس در کلاس را داشته و زبان بدن به شما کمک می‌کند، آیلتس بهتر است. مکالمه طبیعی‌تر است و می‌توانید در صورت متوجه نشدن سوال، از ممتحن بخواهید تکرار کند.

• تافل: اگر استرسِ صحبت با انسان را دارید و ترجیح می‌دهید با کامپیوتر حرف بزنید، تافل مناسب‌تر است. اما باید بتوانید بدون مکث و تپق زدن در زمان محدودِ چند ثانیه‌ای صحبت کنید.

بخش رایتینگ (Writing)

• آیلتس: دست‌خط شما مهم است (در آزمون کاغذی). نمره‌دهی رایتینگ آیلتس بسیار سخت‌گیرانه است و رسیدن به نمره ۷.۵ یا ۸ در آن دشوار است.

• تافل: باید تایپ کنید. نمره‌دهی تافل در بخش رایتینگ معمولاً کمی منعطف‌تر از آیلتس است و با داشتن قالب (Template) مناسب، راحت‌تر می‌توان نمره بالا گرفت.

بخش لیسنینگ و ریدینگ

سوالات تافل اغلب به صورت چهارگزینه‌ای هستند، در حالی که در آزمون آیلتس تنوع سوالات بالاست (جای خالی، وصل کردنی، برچسب‌گذاری نقشه و غیره). اگر در تست‌زنی مهارت دارید، تافل برایتان آشناتر خواهد بود. اما اگر حافظه‌ی خوبی برای نوشتن دیکته‌ی کلمات دارید، آیلتس مناسب است.

هزینه‌ها و برگزاری در ایران (۱۴۰۴ / ۲۰۲۵)

هزینه هر دو آزمون با توجه به نرخ ارز تغییر می‌کند و در سال ۲۰۲۵ مبلغ قابل توجهی است (معمولاً بین ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان در نوسان است).

• دسترسی: آزمون آیلتس در شهرهای بزرگ ایران (تهران، مشهد، اصفهان، تبریز و...) توسط سنترهای مختلف برگزار می‌شود. تافل نیز مراکز برگزاری محدودی دارد اما به دلیل ماهیت اینترنتی، نظم برگزاری آن بالاست.

• نسخه‌ی خانگی: تافل نسخه‌ی Home Edition دارد که در دوران پاندمی رایج شد، اما بسیاری از کشورها و دانشگاه‌ها برای صدور ویزا این نسخه را معتبر نمی‌دانند. در مورد آیلتس آنلاین هم باید با احتیاط عمل کرد و پذیرش آن را از دانشگاه مقصد چک کرد.

نتیجه‌گیری: کدام را انتخاب کنیم؟

انتخاب نهایی شما باید بر اساس «هدف مهاجرتی» و «نقاط قوت شخصی» شما باشد.

۱. اگر قصد مهاجرت کاری به کانادا یا استرالیا را دارید یا به دنبال اقامت دائم هستید، شک نکنید و سراغ آزمون آیلتس جنرال بروید.

۲. اگر هدف شما تحصیل در دانشگاه‌های تاپ آمریکا است و با آزمون‌های کامپیوتری و تستی راحت‌تر هستید، تافل شانس موفقیت شما را بیشتر می‌کند.

۳. اگر دست‌خط خوبی دارید، از صحبت با کامپیوتر بدتان می‌آید و می‌خواهید گزینه‌های مهاجرتی متنوع‌تری در اروپا و کشورهای مشترک‌المنافع داشته باشید، آیلتس آکادمیک ایمن‌ترین انتخاب است.

پیشنهاد کاربردی: بعد از اتمام دوره آیلتس و  قبل از ثبت‌نام نهایی و پرداخت هزینه سنگین آزمون، یک‌بار در آزمون‌های آزمایشی (ماک) هر دو شرکت کنید. نمرات خود را مقایسه کنید و ببینید با ساختار کدام آزمون راحت‌تر بوده‌اید.