توسعه کشاورزی ایران با همکاری عربستان
در سال‌های اخیر عربستان سعودی با وجود امکانات و ظرفیت‌های بسیار کم در حوزه کشاورزی در تلاش است تا با بهره‌مندی از بستر فناوری و ابزارآلات هوشمند و تکیه بر این حوزه تمرکز خود را از اقتصاد مبتنی بر نفت کاهش داده و ظرفیت‌های اقتصادی دیگری از جمله کشاورزی و یا گردشگری برای کشورش ایجاد کند. این درحالی است که متاسفانه در کشور ما با وجود ظرفیت‌های فراوان کشاورزی از جمله اقلیم، آب، خاک و... همچنان به این حوزه به مانند دیگر بخش‌های اقتصادی کشور از جمله نفت، صنعت و معدن توجه چندانی نمی‌شود و گاه این بی‌توجهی و عدم بهره‌مندی از تکنولوژی روز دنیا منجر به از بین رفتن و یا کاهش بهره‌وری از ظرفیت‌های کشاورزی مانند منابع خاکی و آبی می‌شود.
هرچند که نمی‌توان از آثار محدودیت‌های ناشی از تحریم بر کشاورزی به سادگی گذشت اما می‌توان با بهبود روابط بین‌المللی با کشورهایی که ظرفیت‌های تکمیل‌کننده دارند به رشد و شکوفایی حوزه‌های اقتصادی از جمله کشاورزی رسید. بر همین اساس با گسترش روابط بین‌المللی با عربستان و همکاری در حوزه کشاورزی می‌توان ضمن تامین منابع مورد نیاز از هدر رفت ظرفیت‌های کشاورزی و منابع آبی و خاکی با بهره از فناوری روز دنیا جلوگیری کرد.
چشم‌اندازه ۲۰۳۰ عربستان و زمینه همکاری با ایران
چشم‌اندازه ۲۰۳۰ عربستان سعودی که بر توانمندسازی اقتصاد این کشور بر پایه کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی پایه‌ریزی شده است، تلاش می‌کند به تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و افزایش درآمدهای مولد و غیرنفتی بپردازد. این چشم‌انداز سعی دارد تا با بهره‌مندی از بستر فناوری و ابزارآلات هوشمند و تکیه بر این حوزه تمرکز خود را از اقتصاد مبتنی بر نفت کاهش داده و ظرفیت‌های اقتصادی دیگری از جمله کشاورزی، موادغذایی، گردشگری و... برای عربستان سعودی ایجاد کند.
باتوجه به سیاست‌های کلان ایران مبنی بر توسعه همکاری با کشورهای همسایه، عربستان سعودی نیز به عنوان یکی از کشورهای مهم و با ظرفیت بالای اقتصادی می‌تواند نقش مهمی در این رویکرد ایران داشته باشد. وجود ظرفیت‌های فراوان در حوزه‌های مختلف مانند صنعت کشاورزی و موادغذایی در ایران و نیز نیاز عربستان سعودی به صنایع و فرآورده‌های این حوزه، می‌تواند یکی از زمینه‌های مهم و اساسی در توسعه همکاری‌های اقتصادی این دو کشور مهم منطقه باشد و بازار خوبی برای صنعت کشاورزی ایران فراهم نماید.
بر همین اساس نشست بررسی افق‌های جدید همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان سعودی با هدف بررسی افق‌های جدید همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان سعودی؛ هم‌افزایی اقتصادی در سایه سرمایه‌گذاری هوشمند با حضور چهره‌های اقتصادی برجسته ایران و عربستان سعودی، فعالان اقتصادی، تجار، بازرگانان، تولیدکنندگان، پژوهشگران و علاقمندان برگزار شد.
فرصت‌ها و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری مشترک
به گزارش صمت، عبدالامیر ربیهاوی رییس‌کل توسعه دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت با اشاره به چشم‌انداز سیاست خارجی ایران و مولفه‌های قابل اجرا در روابط اقتصادی بین ایران و عربستان گفت: سازمان توسعه تجارت ایران وظیفه دارد تجارت خارجی کشور را در همه زمینه‌ها مدیریت کند. با توجه به وظایف، این سازمان با تمام کشورهای جهان و بخش خصوصی آنها روابط اقتصادی بسیار خوبی دارد. اما برای اینکه بتواند به اهداف خود برسد یک برنامه‌ریزی مستمر تجاری برای استمرار تجارت خارجی کشور انجام داده و اولویت‌هایی را نیز در نظر دارد که این اولویت‌ها به دلیل زیرساخت‌های کشور برای ۱۵ کشور همسایه و دو کشور کشور چین و هند است.
رییس‌کل توسعه دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه حدود ۴۵ درصد از تجارت کشور در حوزه دفتر کشورهای غرب آسیا شکل می‌گیرد گفت: بر اساس آمار حدود ۹۰ درصد تجارت‌های ایران با این کشورها صورت می‌گیرد باقی ۱۰ درصد تجارت نیز با کشورهای افریقایی است. بنابراین با این توصیفات کشورهای همسایه در اولویت ما بوده و سازمان توسعه تجارت نیز یک تقسیم بندی در بخش‌های مختلف زیر مجموعه خود دارد.
ربیهاوی درخصوص چشم‌انداز اقتصادی ایران در روابط با همسایگان افزود: با توجه به اینکه عربستان سعودی از بعد اقتصادی بسیار عریض و طویل و جزو موارد خاص است و همچنین در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های متفاوتی در این کشور هستیم، شاخص‌های اقتصادی ایجاد شده موجب شده این کشور برای ما بسیار پر اهمیت‌تر از قبل باشد. این مقام مسئول تاکید کرد: عربستان سعودی دارای مزیت‌های مختلفی است و ما نیز برای اینکه بتوانیم به منافع مشترک برسیم باید این منافع را سرلوحه خود قرار دهیم.
وی همچنین با اشاره به برنامه‌های توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری این کشور گفت: زیرساخت‌های تجاری عربستان روزبه روز پیشرفت‌های بهتری را ثبت کرده و برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در معادن عربستان سعودی برای سال ۲۰۳۰ در اولویت است. به علاوه اینکه اقتصاد عربستان سعودی رویکرد خود را از اقتصاد تک محصولی تغییر داده که این مسئله آینده این کشور را از نظر ابعاد اقتصادی پیشرفته‌تر می‌کند.
فرصت سرمایه‌گذاری در کشاورزی و انرژی‌های تجدیدپذیر
ربیهاوی ریس کل توسعه دفتر غرب آسیای سازمان توسعه تجارت در اشاره به ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری مشترک نیز ادامه داد: ایران نیز ظرفیت‌ها و فرصت‌های بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاری دارد که باید یک به یک این فرصت‌ها را بررسی کنیم. در همین زمینه منابع کشاورزی و انرژی تجدیدپذیر یکی از فرصت‌های بسیار مناسب برای سرمایه‌گذاری هر دو کشور است، یکی از زیرساخت‌های آماده تجارت « انرژی» است که می‌تواند یکی از فرآیندهای سرمایه‌گذاری مشترک بین دو کشور باشد.
وی با اشاره به پیشرفت‌های عربستان سعودی در بخش کشاورزی در سال‌های اخیر گفت: با توجه به ظرفیت‌های کشاورزی ایران می‌توانیم از تامین امنیت غذایی به عنوان یک مولفه مهم برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک و خلق صنعت کشاورزی بهره ببریم. در این راستا استفاده از هوش مصنوعی نیز به عنوان رویکرد جدید کشورهای در حال توسعه بوده که می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
تسهیل سرمایه‌گذاری دو طرف
ربیهاوی بااشاره به اقدامات ایران در حوزه زیرساخت‌ها گفت: ما همواره آماده همکاری با کشور عربستان سعودی در کمترین زمان ممکن هستیم؛ اما زیرساخت‌هایی که در این چند سال اخیر متوقف شده است باید از طریق دوستان عربستانی ما بازنگری شده و مجوزات لازم اخذ شود تا روابط به حالت قبل بازگردد. با برقراری روابط سیاسی بین دو کشور قطعاً موضوعات تسهیل تجارت بین دو کشور مطرح خواهد شد. درخواست کردیم که کمیته مشترک بازرگانی راه‌اندازی شود که هدف این کمیته تسهیل سرمایه‌گذاری و رفع موانع سرمایه‌گذاری در هر دو کشور است در این رابطه درخواست ایجاد انجمن‌های دوستی بین دو کشور را داریم که به رفع موانع و تسهیل روابط کمک می‌کند.
وی همچنین در پاسخ به اینکه ایران در حوزه فعالیت بخش خصوصی چه رویکردی داشته و چه سرمایه گذاری‌هایی را برای حمایت از بخش خصوصی در ایجاد تعاملات اقتصادی با عربستان اجرا خواهد شد گفت: هر دو کشور به عنوان پیشران می‌توانند فعالیت‌های مستمر داشته باشند که موجب رفع موانع و تسهیل در اجرای عملیات‌های سرمایه‌گذاری باشد. صندوق اقتصادی که در جده راه‌اندازی شده است یکی از بخش‌های مهم در فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی است. بخش خصوصی ما نیز می‌تواند به عنوان یک هماهنگ‌کننده نقش ایفا کند. در این راستا مراکز تجاری، رایزنان دولتی و در کنار آن سازمان توسعه تجارت زیرساخت‌های لازم را فراهم کرده است.
اکسپو ۲۰۳۰ عربستان، درگاهی برای توسعه روابط اقتصادی
نادر عباس مدیر ارشد شرکت مجری نمایشگاه‌های ریاض نیز در ادامه این نشست در خصوص ظرفیت‌ها و مسیرهای پیش رو برای تسهیل حضور شرکت‌های ایرانی در نمایشگاه‌های عربستان گفت: به دنبال حضور ایران در این نمایشگاه هستیم و حضور در این نمایشگاه به مثابه درگاهی برای شروع روابط اقتصادی دو کشور است.
مدیر ارشد شرکت مجری نمایشگاه‌های ریاض با اشاره به جمعیت بیش از ۱۲۰ میلیون نفری مصرف‌کننده در هر دو کشور گفت: همین جمعیت مصرف‌کننده بسیاری از فرصت‌ها را برای هر دو کشور ایجاد می‌کند به همین دلیل ریاض به عنوان یکی از مراکز مهم اقتصادی عربستان برای برگزاری این نمایشگاه انتخاب شده، به علاوه اینکه این شهر قابل دسترس برای بیشتر فعالان اقتصادی است.
دسترسی به بازارهای عربستان
وی ادامه داد: چشم‌انداز ۲۰۳۰ ایران توانمندسازی شرکت‌های ایرانی به ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط برای دسترسی به بازارهای عربستان سعودی از طریق تنوع بخشی به اقتصاد است. بر همین اساس بازارهایی که ایران می‌تواند در آن نقش ایفا کند را بررسی و مشخص شده که شامل محصولات کشاورزی، صنایع پتروشیمی، صنایع آرایشی، صنایع دستی و فرش غذا، چرم، خدمات ساختمانی و غیره می‌شود.
مدیر ارشد شرکت مجری نمایشگاه‌های ریاض درمورد فضاهای قابل همکاری گفت: تولیدات پتروشیمی جزء بازارهای دارای زمینه سرمایه‌گذاری در عربستان است. بر همین اساس می‌توانیم نقش یاری‌گر برای ایجاد بستری برای مشارکت بین شرکت‌های دو کشور داشته باشیم.
به گفته نادرعباس ماموریت این بخش ایجاد نشست‌ها و گفت‌وگوها بین اتاق‌های بازرگانی و ایجاد یک دیدگاه واحد در این زمینه برای همکاری‌های آینده است.
مدیر ارشد شرکت مجری نمایشگاه‌های ریاض با با اشاره به اقتصاد منطقه و حوزه‌های قابل حضور در نمایشگاه‌های ریاض گفت: ایران در ۲۰ سال گذشته به پیشرفت‌های بسیار زیادی رسیده و دارای بسترهای فراوانی است که می‌تواند تشویق‌کننده شرکت‌های بین دو کشور باشد. صنایع کشاورزی، دارویی، ساختمانی، صنایع دستی و غیره از این موارد هستند که می‌توانیم در زمینه آنها همکاری‌های مشترک داشته باشیم.
وی افزود: اقتصاد عربستان می‌تواند زمینه مساعدی برای توسعه همکاری با اقتصاد ایران و تمام کشورهای حاشیه خلیج‌فارس باشد. بنابراین این نمایشگاه بهترین راه دست یافتن به بازارهای جهانی است و حضور تولیدات تولیدکنندگان می‌تواند سنگ بنای حضور ایران در چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان را بنا کند.
وی در پایان باتاکید بر اینکه نباید صرفاً به حضور در این نمایشگاه بسنده کرد، به نقش سازنده اتاق‌های بازرگانی در تسهیل این روابط و رفع موانع اشاره کرد.
براساس این گزارش؛ اکسپو ۲۰۳۰ عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین نمایشگاه‌های منطقه خواهد بود که ایران نیز در حال برنامه‌ریزی برای حضور در آن است. صندوق سرمایه‌گذاری و توسعه همکاری‌های ایران و عربستان به عنوان بخش خصوصی و تسهیلگر برگزاری چنین رویدادهایی تلاش دارد تا به نقش آفرینی خود در این زمینه جامعه عمل بپوشاند.
سخن پایانی
با توجه به اهمیت چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی و تغییر گسترده‌ای که در ساختار اقتصادی و فضای کسب‌وکار این کشور ایجاد شده است، نگاه فعالان اقتصادی بخش خصوصی و آشنا به فضای بازار برای ما بسیار حائز اهمیت است. بر همین اساس می‌توان از امکانات موجود در این کشور مانند سرمایه‌گذاران بسیار و تکنولوژی موجود به ویژه در بخش کشاورزی برای گسترش تولید و بهبود اقتصاد کشور بهره برد.
