طولانی‌ترین و عمیق‌ترین خط مترو مشهد با تمرکز بر ایستگاه‌های زیارتی، به‌دست قرارگاه خاتم و با تکیه بر توان مهندسی داخلی به بهره‌برداری رسید.

چرا این پروژه مهم است؟

در شرایطی که ترافیک شهری و افزایش جمعیت زائران سالانه مشهد را به یکی از پرترددترین شهرهای ایران تبدیل کرده، اتصال هوشمندانه مراکز سفر، مانند فرودگاه، پایانه مسافربری و راه‌آهن به حرم مطهر امام رضا(ع) یک ضرورت است. خط ۳ متروی مشهد دقیقاً برای همین طراحی شده؛ محور زیارتی–شهری که قلب معنویت ایران را با شریان‌های حیاتی شهر به هم پیوند می‌دهد.

 نگاهی به فاز اول خط ۳؛ چه افتتاح شد؟

فاز نخست این خط به طول ۶.۵ کیلومتر از پایانه مسافربری مشهد تا میدان شهدا را پوشش می‌دهد. سه ایستگاه کلیدی آن عبارت‌اند از:

• ایستگاه ترمینال (اتصال به خطوط سفر برون‌شهری)
• ایستگاه باب‌الجواد ^{علیه‌السلام} (نزدیک‌ترین ایستگاه به حرم)
• ایستگاه شهدا (نقطه تلاقی با خطوط ۲ و ۴ مترو)

این فاز نه‌تنها عملکرد ترافیکی و خدماتی دارد، بلکه عملاً ستون فقرات حمل‌ونقل زائران حرم رضوی خواهد بود.

نقش قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص)

قرارگاه خاتم تنها سازنده این خط نیست، بلکه ستون فنی ساخت مترو در کشور است. با تجربه اجرای بیش از ۲۵۰ کیلومتر خطوط مترویی در کلان‌شهرهای ایران، خطوط ۲، ۳ و ۴ مشهد از جمله پروژه‌هایی هستند که توسط قرارگاه اجرا یا تکمیل شده‌اند.

در خط ۳، قرارگاه با اجرای ۱۱۲۲ هزار مترمکعب خاکبرداری، ۳۴۵ هزار مترمکعب بتن‌ریزی، نصب بیش از ۱۳۰۰ تن ریل و ۱۸۵۰۰ تراورس، تنها در فاز نخست، استاندارد جدیدی از سرعت، دقت و عظمت را به نمایش گذاشت.

ویژگی‌های خاص خط ۳

اتصال زائر به شهر، شهر به حرم

• اتصال مستقیم پایانه، راه‌آهن و فرودگاه به حرم مطهر
• کاهش سفرهای سطحی و گره‌های ترافیکی در اطراف حرم
• کاهش آلایندگی و روان‌سازی ترددهای شهری

ایستگاه شهدا؛ رکوردشکن در مهندسی

• عمیق‌ترین ایستگاه مترویی مشهد (۴۵ متر زیر تراز آب‌های زیرزمینی)
• بزرگ‌ترین ایستگاه جزیره‌ای کشور با ساختار دوقلوی همتراز با خطوط ۳ و ۴
• طراحی ایرانی–اسلامی برگرفته از معماری شهدا و فرهنگ رضوی

ایستگاه باب‌الجواد(ع)؛ نقطه طلایی اتصال

• چهار طبقه، نزدیک‌ترین دسترسی مترویی به حرم مطهر
• طراحی معنوی و معماری هماهنگ با فضای مذهبی پیرامون

فناوری ایرانی؛ از ریل تا سیگنال

برای نخستین بار، بیش از ۸۰ ٪ تجهیزات استفاده‌شده در این پروژه، داخلی است. از جمله:

• ریل ملی ساخت داخل
• سیستم ( AFCجمع‌آوری خودکار کرایه)
• پله‌برقی‌های سخت‌کار با رایز بالا
• سیستم سیگنالینگ و برق قدرت
• تمام نقشه‌ها، طراحی و تست تجهیزات توسط متخصصان ایرانی

عملکرد جهادی؛ بهره‌برداری در ۶ ماه

بخش روسازی مسیر (۶ کیلومتر) توسط تیم‌های ۳ شیفته قرارگاه در عرض ۶ ماه کامل شد؛ شامل:

• ۵۱۰۰۰ مترمکعب بتن اسلب
• ۳۹۰۰۰ متر مربع فرش PU
• ۱۳۱۸ تن ریل
• ۳ دستگاه کراس‌اور و ۲ دستگاه سوزن
• رکورد بتن‌ریزی روزانه ۳۰۰ متر اسلب

خط ۳؛ گام به گام تا یک کلان‌خط استراتژیک

• طول کل خط: ۲۸.۵ کیلومتر
• تعداد کل ایستگاه‌ها: ۲۴
• تقاطع با سایر خطوط: در ایستگاه شهدا (خط ۲ و ۴) و ایستگاه بسیج (خط ۱)
• تکمیل نهایی: با ادامه حفاری و تکمیل تونل توسط TBMهای داخلی

پروژه خط ۳ متروی مشهد نماد موفقیت سه‌گانه است:

1. مدیریت جهادی در سبک قرارگاه خاتم
2. تکیه بر ظرفیت مهندسی داخلی
3. تلفیق کارآمدی و معنویت در توسعه شهری

این پروژه تنها یک اتصال شهری نیست؛ یک خط افقی است از تکنولوژی به فرهنگ، از مهندسی به زیارت، و از زمین به آسمان.