تداوم قاچاق، مانع اصلی سرمایه‌گذاری در صنعت پارچه
صبح روز گذشته، نشست خبری سومین نمایشگاه تخصصی بین‌المللی پارچه و صنایع وابسته با حضور اعضای هیات مدیره انجمن صنایع نساجی ایران، فعالان صنعت نساجی و مدیرعامل شهرآفتاب، در محل این انجمن برگزار شد. در این نشست، علاوه بر تشریح برنامه‌ها و جزئیات نمایشگاه که قرار است خردادماه امسال در شهر آفتاب تهران برگزار شود، مسائل کلیدی و چالش‌های صنعت نساجی موردبحث قرار گرفت و خبرنگاران نیز پرسش‌های خود را مطرح کردند. در این نشست علاوه بر معرفی برنامه‌های سومین نمایشگاه تخصصی پارچه و صنایع وابسته، به دغدغه‌های جدی فعالان صنعت نساجی درباره افزایش واردات، قاچاق، سیاست‌های ارزی و ضرورت حمایت از تولید داخلی پرداخته شد و بر لزوم برنامه‌ریزی منسجم‌تر و تعامل بیشتر نهادهای دولتی و خصوصی برای رونق و پایداری این صنعت تاکید شد که مشروح آن در ادامه می‌آید.
نیاز بازار، نمایشگاه پارچه را به دوره سوم رساند
مجید نامی، نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات محصولات نساجی و پوشاک در نشست خبری سومین نمایشگاه تخصصی پارچه و صنایع وابسته با اشاره به اینکه پارچه یکی از نیازهای اساسی و روزافزون کشور است، اظهار کرد: نیازی که کشور و صنایع در بخش‌های گوناگون به پارچه دارند و همچنین نیاز رو به رشدی که در صنعت پوشاک به‌ویژه در سال‌های اخیر داشته‌ایم، قابل‌توجه بوده و ما را به برگزاری یک نمایشگاه تخصصی رسانده است. همان‌طور که می‌دانید ممنوعیت واردات برخی کالاها ازجمله پوشاک از سال ۱۳۹۷، به‌واسطه تحریم‌ها و مشکلات ارزی اجرای شد. این موضوع باعث شد برندهای ایرانی به رشد و توسعه بیشتری دست یابند. درحال‌حاضر بحث پارچه و مواد اولیه صنعت پوشاک، از حساسیت قابل‌توجهی برخوردار است.
به گزارش صمت، نایب‌رئیس اتحادیه تولید و صادرات محصولات نساجی و پوشاک ضمن اشاره به اینکه امسال تصمیم بر آن شده که یک نمایشگاه تخصصی در حوزه پارچه برگزار شود تا نیازهای خاص تولیدکنندگان را برآورده شود، ادامه داد: امسال سومین دوره این نمایشگاه در حال برگزاری است و خوشبختانه، در هر دوره از این نمایشگاه، شاهد رشد ۲۰ تا ۳۰ درصدی در تعداد شرکت‌کنندگان و فضای نمایشگاهی بوده‌ایم. امسال نیز با توجه به تبلیغات مناسب و نیاز روزافزون صنایع داخلی، پیش‌بینی می‌شود که بازدیدکنندگان بیشتری نسبت به سال‌های گذشته داشته باشیم. همچنین، هیات‌های تجاری از کشورهای همسایه به‌ویژه کشورهای اوراسیا و روسیه خواهیم داشت که در نمایشگاه حضور خواهند داشت. علاوه بر اینکه در بازار داخلی نیز اطلاع‌رسانی‌های گسترده‌ای انجام شده که امیدواریم امسال این نمایشگاه موفقیت بیشتری داشته باشد.
سودجویی ارزی بلای جان صنعت نساجی
در ادامه این نشست خبری، شاهین کاظمی، نایب‌رئیس انجمن صنایع نساجی ایران نیز به وضعیت برگزاری نمایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: موضوع نمایشگاه‌های پارچه و نساجی در دو سال اخیر به‌ویژه در ایران، نشان‌دهنده چالش‌های جدی و نیاز به یک برنامه‌ریزی منسجم است. عدم‌توجه به نظرات بخش خصوصی و هم‌زمانی نمایشگاه‌ها، ازجمله مشکلات اساسی ما در این بخش است. این وضعیت می‌تواند نه‌تنها به کاهش کیفیت نمایشگاه‌ها منجر شود، بلکه روی تصمیمات سرمایه‌گذاری و رشد صنعت نساجی و پوشاک نیز تاثیر منفی بگذارد.
نایب‌رئیس انجمن صنایع نساجی ایران افزود: یکی از نکات مهم در این زمینه، تقویم نمایشگاهی است که باید با دقت بیشتری تنظیم شود. برگزاری چندین نمایشگاه همزمان در یک حوزه، باعث می‌شود شرکت‌ها نتوانند به‌خوبی در هر یک از آنها حضور پیدا کنند و این می‌تواند منجر به تضعیف جایگاه این نمایشگاه‌ها شود. زمان برگزاری نمایشگاه‌ها نیز باید با دقت بیشتری انتخاب شود تا با دیگر رویدادهای مهم یا تعطیلات تداخل نداشته باشد. طی دو سال اخیر، بارها نسبت به نبود هماهنگی و توجه به نظرات بخش خصوصی در تدوین تقویم نمایشگاه‌ها هشدار داده‌ایم، اما متأسفانه مسئولان مربوطه همراهی لازم را نشان نداده‌اند. کاظمی افزود: در اردیبهشت‌ماه چندین نمایشگاه مرتبط با صنعت نساجی به‌صورت همزمان در کشور برگزار می‌شود؛ ازجمله نمایشگاه صنعت نساجی یزد و نمایشگاه ماشین دوخت، که تقریبا همزمان با نمایشگاه پارچه برگزار می‌شوند. این رویه، ناشی از نبود یک برنامه‌ریزی منسجم و هماهنگ در سطح ملی است.
وی ضمن اشاره به زمان نامناسب برگزاری نمایشگاه ایران‌تکس، خاطرنشان کرد: مهم‌ترین نمایشگاه صنعت نساجی کشور همزمان با نمایشگاه ایران‌مد در اواخر مردادماه برگزار می‌شود؛ یعنی بلافاصله پس از ایام محرم و چند روز پیش از تعطیلات اربعین، که اصلا زمان مناسبی نیست. با وجود مکاتبات و پیگیری‌های یک‌ساله، هنوز تغییری در این تاریخ اعمال نشده است.
فعال صنعت نساجی تصریح کرد: نگاه صرفا اقتصادی به نمایشگاه‌ها از سوی شرکت‌های برگزارکننده و شرکت سهامی نمایشگاه‌ها، مانعی در مسیر توجه به منافع صنفی و صنعتی است. متأسفانه نظرات تشکل‌های تخصصی در این حوزه نادیده گرفته می‌شود.
نایب‌رئیس انجمن صنایع نساجی ایران ادامه داد: واردات بی‌رویه پارچه نیز یکی از چالش‌های صنعت نساجی است. آمارهای ارائه‌شده نشان می‌دهد که واردات پارچه در سال‌های اخیر به طرز قابل‌توجهی افزایش یافته که این موضوع می‌تواند به تولید داخلی آسیب بزند. این امر نه‌تنها به دلیل تفاوت نرخ ارز، بلکه به دلیل عدم‌نظارت کافی بر واردات و قاچاق پوشاک نیز مرتبط است. در سال‌های اخیر، واردات پارچه به طرز چشمگیری افزایش یافته به‌طوری‌که از رقم ۳۲۳ میلیون دلار در سال ۱۳۹۹ به ۸۲۴ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است. درحالی‌که بسیاری از تشکل‌های بخش خصوصی و نهادهای مرتبط بر لزوم کنترل این واردات تاکید دارند، هنوز اقدامی جدی در این زمینه صورت نگرفته است.
کاظمی یادآور شد: در اسفندماه ۱۴۰۲ با همکاری اتحادیه صادرات و وزارت صمت، صورت‌جلسه‌ای برای کنترل واردات پارچه تنظیم شد، اما نشانه‌ای از کاهش واردات در سال ۱۴۰۳ دیده نمی‌شود. برآوردها نشان می‌دهد بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار پارچه وارداتی همچنان در صف ترخیص قرار دارد که بخش بزرگی از این واردات فقط با هدف سودجویی ارزی انجام می‌شود و هیچ نفعی برای مصرف‌کننده واقعی ندارد.
نایب‌رئیس انجمن صنایع نساجی ایران ضمن اشاره به تاثیر همزمان پدیده قاچاق پوشاک و واردات بی‌رویه بر زنجیره صنعت نساجی، گفت: ادامه این روند، صنعت نساجی و پوشاک کشور را با بحرانی جدی مواجه خواهد کرد. علاوه بر اینها توجه به نظرات تشکل‌های بخش خصوصی و همکاری با آنها می‌تواند به اتخاذ تصمیمات بهتر و کارآمدتر منجر شود. برگزاری جلسات مشترک میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی، می‌تواند به شفافیت بیشتر در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های آینده کمک کند.
قاچاق پوشاک هر روز بیشتر می‌شود
سعید جلالی‌قدیری، دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک در ادامه این نشست ضمن تاکید بر نقش کلیدی صنعت پارچه در زنجیره تامین پوشاک کشور، اظهار کرد: نمایشگاه سوم پارچه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حلقه‌های صنعت نساجی، نقش کلیدی در اتصال زنجیره تامین و ارزش این صنعت ایفا خواهد کرد. مسائل صنعت نساجی و پوشاک در سال جاری، با توجه به شعار «سرمایه‌گذاری در تولید» در کشور، نیازمند توجه ویژه‌ای است. اگر مشکلات تولید حل نشود، این صنعت دچار وقفه‌های جدی خواهد شد. صنعت پارچه یکی از مهم‌ترین حلقه‌های این زنجیره است که طی سال‌های اخیر مورد بی‌توجهی قرار گرفته و این درحالی است که در سطح جهانی، نمایشگاه‌های متعددی برای معرفی انواع مختلف پارچه برگزار می‌شود. برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی پارچه می‌تواند به هم‌افزایی بیشتر در زنجیره ارزش صنعت پوشاک و ارتقای کیفیت و رقابت‌پذیری آن کمک کند..
این فعال صنعت نساجی همچنین گفت: یکی از چالش‌های اصلی این صنعت، موضوع قاچاق است که با وجود تکراری بودن، همچنان اهمیت بالایی دارد. قاچاق می‌تواند بر سایر حلقه‌های زنجیره تامین تاثیر بگذارد و وقتی حدود ۳۰ درصد بازار با قاچاق تامین می‌شود، سرمایه‌گذاری در این حوزه به‌شدت دشوار خواهد بود.
جلالی‌قدیری ادامه داد: برای جذب سرمایه‌گذاری، نخستین موضوع امنیت سرمایه‌گذاری است. قاچاق و واردات بی‌رویه، تمایل به سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر ما با مشکل استثنائات تجاری مانند مناطق آزاد و کولبری روبه‌رو هستیم که قواعد تجارت کشور را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و این موضوع به‌صورت قانونی بر واردات تاثیر می‌گذارد. پارچه به دلیل سهولت قاچاق، بیش از سایر محصولات تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد. اگرچه از سال ۱۳۹۶ اقداماتی جهت مقابله با قاچاق کالا از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سایر نهادها انجام شده، اما همچنان بخش بزرگی از بازار پوشاک در قبضه کالاهای قاچاق است.
وی تاکید کرد: در بحث قاچاق و استثنائات قانونی خواستار برخورد قاطع‌تر و مستمر هستیم؛ چراکه تنها با ایجاد امنیت اقتصادی است که می‌توان به توسعه پایدار رسید. امنیت سرمایه‌گذاری برای توسعه صنعت امری ضروری است و بدون ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاری، رشد صنعت امکان‌پذیر نخواهد بود.
نمایشگاه تخصصی، فرصتی برای جذب سرمایه‌گذاری
عباس تقدسی‌نژاد، مدیرعامل مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب نیز در نشست خبری سومین نمایشگاه تخصصی بین‌المللی پارچه و صنایع وابسته، از سومین تجربه نمایشگاه تخصصی پارچه و صنایع وابسته در شهر آفتاب خبر داد و گفت: این نمایشگاه که پیش از این جزئی از نمایشگاه پوشاک بود و سهم اندکی از آن را به خود اختصاص می‌داد، اکنون به‌عنوان یک رویداد مستقل توانسته سومین دوره خود را آماده برگزاری کند. امیدواریم این دوره از نمایشگاه پربارتر از سال‌های گذشته برگزار شود. درحالی‌که این صنعت با گردش مالی ۷۰ میلیارد دلاری در سطح جهان جایگاه مهمی دارد، در کشور ما با چالش‌هایی همچون قاچاق و نبود حمایت مؤثر از تولید داخل روبه‌رو است.
تقدسی‌نژاد ادامه داد: یکی از شعارهای ما در برگزاری نمایشگاه‌ها این است که هر نمایشگاه باید بتواند حلال یک مسئله یا مشکل در حوزه خود باشد. اگر این نمایشگاه بتواند به این سمت حرکت کند و مجموعه‌های مرتبط پیش از برگزاری، هنگام برگزاری و پس‌ازآن با کمک خبرگان و نخبگان، مسائل صنعت را موردبحث قرار دهند، خروجی مهمی حاصل خواهد شد که فراتر از صرف دیدوبازدیدها و دورهمی‌ها خواهد بود.
مدیرعامل مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب افزود: در سال جاری، با بیش از ۳۰ هفته برگزاری نمایشگاه و حدود ۴۰ موضوع مختلف، امیدواریم اثر مثبتی در هر یک از این حوزه‌ها برای کشور داشته باشیم. رشد اقتصادی کشور در سال جدید، با نام « سرمایه‌گذاری برای تولید»، می‌تواند با نقش مؤثر نمایشگاه‌ها تحقق یابد. ما در شهرداری تهران یک میز مشترک بین خود و سازمان سرمایه‌گذاری تعریف کرده‌ایم تا از دل نمایشگاه‌ها به شناسایی سرمایه‌گذاران برای موضوعات سرمایه‌پذیری شهرداری بپردازیم و ارتباطات لازم را تسهیل کنیم. این مهم می‌تواند محدود به شهرداری و سازمان سرمایه‌گذاری نباشد و شامل مجموعه‌هایی باشد که در زمینه سرمایه‌گذاری و تولید نیاز به حمایت دارند. امیدوارم نمایشگاه پیش رو دستاوردهای مهمی برای اهالی این صنعت داشته باشد و در نهایت به نفع کشور تمام شود.
تقدسی‌نژاد در پایان ابراز امیدواری کرد که سومین نمایشگاه تخصصی پارچه و صنایع وابسته بتواند به دستاوردهای مهمی برای فعالان این صنعت منجر شود و نقش خود را در مسیر توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.
واردات نگران‌کننده پیامد رانت ارز
سیدشجاع‌الدین امامی‌رئوف، دبیر انجمن صنایع نساجی ایران نیز در این نشست خبری به بیان چالش‌ها و مشکلات مهم صنعت نساجی پرداخت. وی با اشاره به روند نگران‌کننده افزایش واردات پارچه گفت: واردات پارچه طی سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این موضوع ناشی از اختلاف نرخ ارز مبادله‌ای و آزاد و وجود رانت ارزی است که به تولید داخل آسیب جدی وارد می‌کند. امامی رئوف افزود: باوجود صورت‌جلسه اسفند ۱۴۰۲ برای کنترل واردات پارچه، هنوز اقدامی مؤثر انجام نشده و بیش از ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار پارچه وارداتی در صف ترخیص قرار دارد.
دبیر انجمن صنایع نساجی همچنین به مسئله قاچاق پوشاک اشاره کرد و آن را یکی از تهدیدهای جدی برای زنجیره تولید نساجی و پوشاک دانست که موجب کاهش توان رقابتی تولیدکنندگان داخلی شده است. وی تاکید کرد: مبارزه جدی با قاچاق و مدیریت اصولی واردات پوشاک می‌تواند به حمایت از تولید داخل کمک کند.
امامی‌رئوف در ادامه به ضرورت اصلاح تعرفه‌های گمرکی اشاره کرد و گفت: تعرفه‌های واردات الیاف، نخ، پارچه و پوشاک باید به‌گونه‌ای تنظیم شود که حمایت واقعی از تولیدکننده داخلی صورت گیرد. وی با انتقاد از وضعیت تعرفه‌ها در سال‌های اخیر، خواستار بازنگری و اصلاح این سیاست‌ها شد تا ضمن جلوگیری از خروج ارز، سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی و پوشاک کشور افزایش یابد.
وی در پایان، بر لزوم حمایت از تولیدکنندگان تاکید کرد و گفت: صنعت نساجی ایران با ظرفیت بالایی که دارد، می‌تواند نقش مهمی در اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی کشور ایفا کند، مشروط بر اینکه مشکلات ارزی، تعرفه‌ای و قاچاق به‌درستی مدیریت شود.
سخن پایانی
نمایشگاه پارچه و صنایع وابسته فرصتی بی‌نظیر برای معرفی آخرین دستاوردها، فناوری‌ها و محصولات نوین در صنعت نساجی فراهم می‌کند و بستری مناسب برای تبادل نظر، توسعه همکاری‌ها و گسترش بازارهای داخلی و بین‌المللی به شمار می‌آید. شرکت‌کنندگان در این نمایشگاه شامل تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان مواد اولیه، طراحان، صادرکنندگان و واردکنندگان پارچه و محصولات مرتبط هستند که با حضور گسترده خود، تنوع بالایی از کالاها و خدمات را به نمایش می‌گذارند. این نمایشگاه همچنین محل گردهمایی فعالان صنعت پوشاک و مد است و امکان آشنایی با روندهای نوین طراحی و تولید را فراهم می‌آورد.
علاوه بر این، برگزاری جلسات تخصصی، کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تجاری از دیگر بخش‌های جانبی این رویداد است که به ارتقای دانش فنی و توسعه کسب‌وکارها کمک می‌کند. نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب با امکانات پیشرفته و موقعیت جغرافیایی مناسب، میزبان این رویداد بزرگ است که نقش مهمی در رونق صنعت نساجی ایران و تقویت ارتباطات تجاری داخلی و خارجی ایفا می‌کند. حضور گسترده شرکت‌ها و بازدیدکنندگان از سراسر کشور و کشورهای همسایه، این نمایشگاه را به یکی از مهم‌ترین رویدادهای صنعتی در تقویم سالانه تبدیل کرده است.
گفتنی است که سومین نمایشگاه تخصصی بین‌المللی پارچه و صنایع وابسته، ۸ تا ۱۱ خرداد امسال در نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب تهران برگزار خواهد شد و از ساعت ۱۰ تا ۱۸ میزبان صنعتگران حوزه پارچه، پوشاک و صنایع وابسته و همچنین علاقه‌مندان این حوزه خواهد بود.
