نگاهی جامع به خدمات کالیبراسیون؛ ستون فقرات دقت در صنعت
کالیبراسیون یک فرآیند سیستماتیک و مهندسی برای بررسی و در صورت لزوم تنظیم تجهیزات اندازهگیری بر اساس استانداردهای شناختهشده است.
خدمات کالیبراسیون زیربنای کیفیت، دقت و ایمنی عملیاتی در طیف گستردهای از صنایع به شمار میرود. کالیبراسیون یک فرآیند سیستماتیک و مهندسی برای بررسی و در صورت لزوم تنظیم تجهیزات اندازهگیری بر اساس استانداردهای شناختهشده است. این فرآیند باعث میشود خروجی عددی ابزارها دقیق و قابل اعتماد باشد. در این مقاله، به طور کامل فرآیند و دامنه خدمات کالیبراسیون را بررسی خواهیم کرد.
۱. دریافت تجهیزات و ثبت اطلاعات
فرآیند کالیبراسیون از لحظهای آغاز میشود که دستگاه وارد آزمایشگاه کالیبراسیون میشود. در این مرحله، تمامی اطلاعات مربوط به دستگاه ثبت میشود، از جمله:
- نوع دستگاه (مثلاً مولتیمتر، گیج فشار، دماسنج)
- شماره سریال و سازنده
- محدوده اندازهگیری
- تاریخ آخرین کالیبراسیون
- بررسی ظاهری و وضعیت اولیه
برخی تجهیزات برای کالیبراسیون به آزمایشگاه منتقل میشوند، اما در مواردی—بهویژه در صنایع حساس مانند نفت و گاز، نیروگاهها و خطوط تولید انجام کالیبراسیون در محل مشتری ضروری است، زیرا توقف تجهیزات در این صنایع میتواند هزینهبر و زمانبر باشد.
شرکت سنجشگران میزان ابزار با برخورداری از تیم فنی مجرب و تجهیزات قابلحمل، آماده ارائه خدمات کالیبراسیون در محل است؛ آن هم دقیقاً در زمانی که خط تولید شما متوقف است، تا فرآیند کالیبراسیون در سریعترین زمان ممکن و با کمترین هزینه انجام شود، بدون اینکه اختلالی در روند تولید شما ایجاد گردد.
۲. تمیزکاری، بررسی فنی و پایدارسازی
پس از ثبت، یک بررسی فنی اولیه روی دستگاه انجام میشود. در صورت وجود آلودگی یا آسیب، ابتدا دستگاه تمیز شده و از لحاظ سلامت عملکردی بررسی میشود. سپس به دستگاه اجازه داده میشود با شرایط محیطی از جمله دمای اتاق هماهنگ شود، زیرا اکثر تجهیزات اندازهگیری نسبت به تغییرات دمایی حساس هستند. این کار برای بهدستآوردن نتایج دقیق و قابل تکرار ضروری است.
۳. انجام کالیبراسیون – قلب فرآیند
در این مرحله، فرآیند اصلی کالیبراسیون انجام میشود. خروجی دستگاه در نقاط مختلف اندازهگیری ثبت شده و با مقادیر مرجع استاندارد مقایسه میشود. این استانداردها خود با دقت بالا کالیبره شده و قابلیت ردیابی به مراجع معتبر ملی ISIRI یا بینالمللی مانند NIST (آمریکا) یا PTB (آلمان) را دارند.
انواع مختلف تجهیزات نیاز به روشهای کالیبراسیون خاص خود دارند:
الف) تجهیزات الکتریکی:
- مولتیمتر، کلمپ متر، منبع تغذیه، فانکشن ژنراتور
- پارامترها: ولتاژ، جریان، مقاومت، فرکانس
ب) تجهیزات دما:
- ترموکوپل، دماسنج جیوهای یا دیجیتال، دیتالاگر
- با استفاده از کالیبراتورهای بلوک خشک، حمام دما، یا پرابهای مرجع کالیبره میشوند
ج) تجهیزات فشار:
- گیج فشار، ترانسمیتر، خلأسنج
- با استفاده از دستگاههایی مانند Dead Weight Tester یا کنترلرهای دیجیتال فشار کالیبره میشوند
د) تجهیزات ابعادی:
- کولیس، میکرومتر، ساعت اندیکاتور (با بلاکهای مرجع و صفحه گرانیتی کالیبره میشوند)
ه) تجهیزات جرم و توزین:
- ترازوی آزمایشگاهی، وزنههای استاندارد
- در نقاط وزنی مختلف با وزنههای مرجع معتبر بررسی میشوند
در هر نقطه اندازهگیری، میزان خطا، عدم قطعیت و وضعیت پذیرش یا عدم پذیرش (مطابق با تلورانسهای از پیش تعیینشده) ثبت میگردد.
در صورتی که دستگاه دارای قابلیت تنظیم داخلی باشد و نتایج بهدستآمده خارج از محدوده تلورانس مجاز قرار گیرند، تکنسین تنظیمات لازم را انجام می دهد تا مقادیر قرائت شده به مقادیر واقعی نزدیکتر شوند. پس از انجام تنظیمات، کالیبراسیون مجدداً تکرار میشود تا انطباق نتایج با استانداردها بررسی گردد.
لازم به ذکر است که وضعیت اولیه و نتایج دستگاه پیش از هرگونه تنظیم با مشتری در میان گذاشته میشود.
۵. صدور گواهینامه کالیبراسیون
گزارش نهایی شامل اطلاعات کامل دستگاه، شرایط آزمون، نقاط تست، مقادیر خطا، سطوح عدم قطعیت و نتیجه نهایی (قبولی یا مردودی) است. گواهی کالیبراسیون همچنین ممکن است دارای لوگوی نهادهای اعتباردهی مانند NACI باشد، بسته به مدارک اعتباربخشی آزمایشگاه. این گواهی برای عبور از ممیزیها، رعایت الزامات ISO 9001 و تضمین کیفیت محصولات ضروری است.
پس از اتمام کالیبراسیون، دستگاه به همراه گواهینامه و برچسب کالیبراسیون به مشتری تحویل داده میشود.
کاربردهای عملی خدمات کالیبراسیون
در صنعت داروسازی، دقت سنسورهای دما بسیار مهم است، زیرا حتی یک درجه اختلاف میتواند کیفیت دارو را تغییر دهد. در صنایع نفت و گاز، صحت تجهیزات فشار برای جلوگیری از حوادث و حفظ ایمنی عملیاتی حیاتی است. در تولید خودرو، تلورانسهایی به اندازه صدم میلیمتر در مونتاژ قطعات تأثیرگذارند.
خدمات کالیبراسیون فرآیندهایی تخصصی و حیاتی هستند که عملکرد درست تجهیزات اندازهگیری را تضمین میکنند. این خدمات به کسبوکارها کمک میکنند تا استانداردهای بینالمللی را رعایت کرده، عمر مفید تجهیزات را افزایش داده، خطاهای تولید را کاهش داده و اعتبار برند خود را ارتقاء دهند.
در دنیای امروز که «دقت» برابر با «قدرت» است، کالیبراسیون نیروی پنهانی است که همهچیز را دقیق نگه میدارد.
خدمات کالیبراسیون شرکت سنجشگران میزان ابزار ضمن بهرهمندی از تجهیزات مرجع با قابلیت ردیابی به استانداردهای بینالمللی و اندازه شناسی دقیق، بر اساس گستره عملکردی، گواهینامه تایید صلاحیت و استانداردهای ملی و بینالمللی خدمات خود را توسط کارشناسانی مجرب ارائه میدهد.