به گزارش صمت، محمدصادق خیاطیان در ابتدای نشست خبری روز گذشته با بیان اینکه حوزه دانش‌بنیان تنها حوزه‌ای است که ببه‌واسطه دو قانون یکی مصوب سال ۸۹ و دیگری مصوب ۱۴۰۱ تحت حمایت قرار گرفته، گفت: این دو سند ظرفیت‌های قانونی حمایتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان داشته و دارند و موجب شدند امروز بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور شکل بگیرد که در همه استان‌های کشور فعال هستند.

وی با اشاره به رشد کمی دانش‌بنیان‌ها در کشور اظهار کرد: هم‌اکنون زیست‌بوم نوآوری کشور به بلوغ بسیار خوبی دست یافته است؛ به‌گونه‌ای که در زمان حاضر بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و به‌علت اینکه نیازهای این مجموعه‌های فناور در حال افزایش است، ضروری است برای منابع صندوق نوآوری به‌منظور ارائه خدمات هرچه بیشتر به دانش‌بنیان‌ها برنامه‌ریزی شود.

این مقام مسئول با تاکید بر توزیع عادلانه منابع و تسهیلات اعطایی صندوق نوآوری برای فناوران و دانش‌بنیان‌های سراسر کشور تصریح کرد: هم اکنون بیش از ۹۰ خدمت در ۴ دسته تسهیلات، ضمانت‌نامه، سرمایه‌گذاری و توانمندسازی به دانش‌بنیان‌ها ارائه می‌شود و تسهیلات، مهم‌ترین این خدمات محسوب می‌شوند.

وی فروش شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ را بیش از ۲ هزار همت اعلام و اظهار کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان ۵۰۰ هزار شغل مستقیم برای تحصیلکردگان دانشگاهی ایجاد کرده‌اند که این دستاوردها به‌دلیل دسترسی شرکت‌ها به منابع مالی است.

خیاطیان، صندوق نوآوری را یک نهاد مالی برای شرکت‌های دانش‌بنیان دانست که در قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۸۹ ایجاد آن پیش‌بینی شده بود و ادامه داد: سرمایه صندوق در ابتدای راه‌اندازی آن -سال ۸۹- حدود ۳ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود، در حالی که در آن زمان تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان ۵۰ شرکت بوده است.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی در ادامه گفت: در سال ۱۴۰۱ منابع پایداری برای صندوق پیش‌بینی شد و با تصویب قانون جهش تولید دانش‌بنیان هیات امنای صندوق مصوب کرد که سرمایه صندوق به ۱۰۰ همت طی ۵ سال افزایش یابد. برای تحقق این هدف نیاز بود اساسنامه صندوق اصلاح شود که طی دو نوبت اصلاحات آن انجام شد.

وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۲ سرمایه اولیه این صندوق به ۱۰ همت رسید، اضافه کرد: تا اواخر سال ۱۴۰۳ مصوب شد سرمایه این صندوق بالغ بر ۵۰ همت افزایش یابد. این منابع به صندوق اختصاص نیافته، اما ظرفیتی را ایجاد کرده که بتوانیم در تعامل با سازمان برنامه و بودجه پیگیری‌های لازم را انجام دهیم.

خیاطیان تاکید کرد: ما برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نیاز به بیش از ۵۰ همت داریم که فعلا در دسترس نیست، اما جهت‌گیری‌های دولت در این زمینه مثبت است و امیدواریم به‌زودی به این منابع برسیم.

عملکرد صندوق در ۱۴۰۳

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با تاکید بر اینکه از ابتدای سال ۹۲ تاکنون مبالغی را به شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت کرده‌ایم، گفت: در سال ۱۴۰۰ حدود ۹۴ همت خدمات به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه دادیم که این عدد نشان از مدیریت منابع مالی دارد.

وی میزان حمایت این صندوق از شرکت‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۳ را ۳۶ همت ذکر کرد و ادامه داد: میزان تسهیلات پرداختی به دانش‌بنیان‌ها در سال گذشته رشد ۸۵ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۲ دارد. میزان خدمات در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۱۹.۵ همت بوده است. ۳۶ همت حمایت صندوق در سال گذشته شامل ۲۰ همت تسهیلات، ۱۱.۲ همت ضمانت‌نامه و ۴.۸ همت سرمایه‌گذاری بوده است. علاوه بر آن ۲۰۰ همت به‌صورت بلاعوض در حوزه توانمندسازی اعطا شده است.

خیاطیان، ضریب نفوذ خدمات صندوق نوآوری و شکوفایی را ۶۶.۲ درصد عنوان کرد؛ به این معنا که ۶۶.۲ درصد از شرکت‌های دانش‌بنیان حداقل از یک خدمت این صندوق بهره‌مند شده‌اند.

وی در بیان جزئیاتی از ضریب نفوذ خدمات صندوق در کشور گفت: بالاترین ضریب نفوذ خدمات این صندوق مربوط به شرکت‌های مستقر در استان کردستان با ۹۶ درصد و کمترین ضریب نفوذ مربوط به استان لرستان با ۶۱ درصد است. ما به‌منظور توزیع عادلانه خدمات، سفرهای استانی داریم تا ضمن بررسی وضعیت شرکت‌ها، پرداخت‌هایی به این شرکت‌ها صورت گیرد. در این راستا در سال گذشته ۸ سفر استانی صورت گرفت که در این سفرها هزار میلیارد تومان مصوبه برای پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه در سال گذشته نزدیک ۷۶۲ شرکت برای اولین بار از صندوق خدمات دریافت کرده‌اند، گفت: همچنین در سال گذشته ۱۳۰۰ شرکت کوچک و نوپا (شرکت‌هایی که فروش کمتر از ۵ میلیارد تومان دارند) موفق به دریافت خدمات از صندوق نوآوری شدند که این میزان راضی‌کننده نیست و برنامه داریم که‌ سهم این شرکت‌ها را خدمات صندوق افزایش دهیم.

وی افزود: برای تحقق این هدف باید ظرفیت شرکت‌ها در حل مسئله کشور را بسیج کنیم. یکی از مسائل کشور ناترازی برق است که در این زمینه دولت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را در دستور کار دارد.

بسته‌‌ای با ۷ بند کارگشا

خیاطیان در ادامه با اشاره به برنامه‌های نهاد یادشده برای سال جاری اظهار کرد: صندوق نوآوری و شکوفایی به‌منظور تحقق عملی شعار سال، هفت بسته متنوع حمایتی را در سه محور کلان «معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری»، «توسعه سرمایه‌گذاری» و «تضمین سرمایه‌های مردمی» طراحی کرده است. این بسته‌ها شامل ۲۲ خدمت تخصصی هستند که زمینه‌ساز رشد و توسعه بیشتر اقتصاد دانش‌بنیان در کشور خواهند بود.

وی نخستین بسته حمایتی را «بسته پیوند» معرفی کرد و در این باره توضیح داد: طی اجرای این بسته فرصت‌های دانش‌بنیانی کشور به‌منظور جذب سرمایه‌های مردمی معرفی خواهند شد.

خیاطیان در ادامه در تشریح دومین بسته حمایتی تحت عنوان «نوآفرین» اظهار کرد: در این بسته در راستای سرمایه‌گذاری برای ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان جدید برنامه‌ریزی شده است. هدف اصلی این بسته ایجاد بستر‌های لازم برای ورود نسل جدیدی از شرکت‌ها به زیست‌بوم نوآوری کشور است.

به‌گفته این مقام مسئول در حال حاضر حدود ۶۰ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان در مرحله نوپایی قرار دارند و موفق به ایجاد بازار بزرگ و پایدار برای محصولات خود نشده‌اند که در نظر داریم در قالب بسته‌ای تحت عنوان «نوپا»، زمینه شکوفاسازی سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی در این دسته از شرکت‌ها فراهم شود.

«توانا» دیگر بسته‌ای بود که خیاطیان به آن اشاره کرد و درباره آن گفت: چهارمین بسته در دستور کار بسته‌ای است تحت عنوان «توانا» که هدف آن تکمیل سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته توسط بخش خصوصی در شرکت‌های دانش‌بنیان است. وی اضافه کرد: در اجرای این بسته صندوق نوآوری و شکوفایی منابع مالی تا سقف ۱۵۰ میلیارد تومان به شرکت‌های متقاضی پرداخت می‌کند تا از این طریق بتوانند ظرفیت‌های تولیدی و عملیاتی خود را توسعه دهند.

وی پنجمین بسته حمایتی این مرکز را «راهبرد» معرفی و در توضیح آن بیان کرد: در این بسته، رویکرد اصلی صندوق، مشارکت و سرمایه‌گذاری مستقیم با شرکت‌های دانش‌بنیان در طرح‌های کلان و راهبردی کشور است. این بسته به‌عنوان بازوی حمایتی برای پروژه‌هایی تعریف شده که از اهمیت راهبردی برخوردارند. مانند حوزه انسولین و پلاسما.

خیاطیان در معرفی ششمین بسته حمایتی تحت عنوان «ضامن» توضیح داد: در بسته «ضامن» تضمین سرمایه‌گذاری مردمی در نظر است. این بسته به‌گونه‌ای طراحی شده تا از سرمایه‌های مردمی که در پروژه‌های دانش‌بنیان مشارکت می‌کنند، صیانت و حمایت شود. در قالب این بسته، صندوق نوآوری نقش ضامن را ایفا خواهد کرد تا در صورت عدم موفقیت شرکت‌ها در تامین سرمایه موردنیاز از طریق سکو‌های تامین مالی جمعی، مابقی سرمایه تامین و از ریسک سرمایه‌گذاران مردمی جلوگیری شود.

خیاطیان بسته هفتم را با عنوان «رشد» معرفی کرد و گفت: این بسته به‌طور مشخص بر افزایش تولید شرکت‌های دانش‌بنیان با تقویت سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی تمرکز دارد. با اجرای این بسته، انتظار می‌رود ظرفیت تولید دانش‌بنیان در کشور به‌طور قابل‌توجهی ارتقا یابد.

خدمات نوآوری و شکوفایی

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه خدمات این نهاد مالی عمومی در ۴ دسته تسهیلات ضمانت‌نامه، توانمندسازی و سرمایه در گردش تعریف شده، گفت: رویکرد ما در تامین منابع مالی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های شبکه همکاران تامین مالی چون صندوق‌های پژوهش و فناوری، نظام بانکی، بازار سرمایه و بورس است تا ما بتوانیم با اهرمی کردن اعتبارات صندوق، خدمات مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان کوچک و نوپا ارائه دهیم.

وی یکی از اجزای شبکه همکاران این صندوق را صندوق‌های پژوهش و فناوری که تاکنون ۷۰ مورد از آن در کشور راه‌اندازی شده معرفی کرد و ادامه داد: نظام بانکی یکی دیگر از شبکه همکاران ما است و اکنون با ۱۷ بانک همکاری داریم و در قالب آن ما منابعی را در نظام بانکی اهرمی کردیم تا خدمات مالی را به شرکت‌های بزرگ فناور و دانش‌بنیان ارائه دهیم.

خیاطیان با اشاره به همکاری با بورس، گفت: در قالب همکاری با بورس، ما ضامن شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شویم و از این طریق اصل و سود سرمایه‌های مردم تضمین خواهد شد.

توسعه تولید موتورهای فوق‌کم‌مصرف

خیاطیان افزود: یکی از رویکردهای ما برای کاهش ناترازی انرژی، اصلاح الگوی مصرف است که برای دستیابی به آن نیاز به فناوری داریم و یکی از این فناوری‌ها، موتورهای فوق‌کم‌مصرف BLDC است.

وی اظهار کرد: طبق آمارهای منتشر شده اگر در ۲۰ میلیون کولر آبی از این موتورها استفاده شود، کاهش ۵ هزار مگاواتی مصرف برق را شاهد خواهیم بود؛ از این رو در سال گذشته ۱۷ طرح را در زمینه توسعه موتورهای فوق‌کم‌مصرف در ۹ شرکت تعریف کردیم و به این شرکت‌ها بالغ بر هزار میلیارد تومان خدمات ارائه دادیم تا این شرکت‌ها بتوانند زیرساخت‌های خود را برای تولید این نوع موتورها ارتقا دهند.

به‌گفته این مقام مسئول، با این اقدامات ظرفیت تولید سالانه ۲۰ هزار موتور کم ‌صرف به ۲ میلیون موتور ارتقا یافت.

اولویت‌های صندوق برای حمایت

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه از سال ۱۴۰۲ اولویت‌هایی را برای حمایتگری صندوق در نظر گرفتیم، اظهار کرد: «امنیت غذایی»، «آب و محیط‌زیست» و «انرژی» سه حوزه اولویت‌دار ما در سال گذشته بوده‌اند و در سال جاری حوزه‌های «هوش مصنوعی»، «میکروالکترونیک» و «زیست فناوری» به‌عنوان حوزه‌های اولویت‌دار تعریف شده‌اند و تاکنون ۶ همت به این ۶ حوزه اولویت‌دار اختصاص یافته است.

وی با بیان اینکه ۵ همت ضمانت‌نامه به شرکت‌ها در حوزه‌های اولویت‌دار اعطا شده، گفت: ۱۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان در موضوعات اولویت‌دار صندوق موردحمایت قرار گرفتند.

حمایت از محصولات بایو و سلامت

خیاطیان ادامه داد: در سال گذشته با همکاری سازمان برنامه و بودجه و سازمان غذا و دارو و معاونت علمی ریاست‌جمهوری بر حوزه انسولین و پلاسما تمرکز کردیم، زیرا طبق آمارها در این دو حوزه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار ارزبری وجود دارد؛ ضمن آنکه بعضا با کمبودهایی در این دارو مواجهیم. در هر حال امیدواریم با اقدامات انجام‌شده ظرف دو سال آینده، ۶۰ درصد انسولین موردنیاز در داخل کشور تولید شود.

وی حوزه پلاسما را یک حوزه امنیتی دانست و در این باره توضیح داد: اینکه برای فرآوری پلاسما باید فرآورده‌های خونی به خارج از کشور منتقل شود، خطری برای امنیت ملی به‌شمار می‌رود؛ بر همین مبنا ظرفیت‌هایی در شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم که برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها فراخوان‌هایی منتشر شد.

رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی اظهار کرد: با فراخوان‌هایی که منتشر شد، اقدام به شناسایی و ارزیابی شرکت‌های توانمند در حوزه پلاسما کردیم و منابعی را برای توسعه زیرساخت‌ها به این شرکت‌ها اختصاص دادیم.