باتوجه به ابلاغ بودجه و انجام فعالیت‌های عمرانی، احتمال می‌رود که در پایان بهار، رونق مختصری در بخش مسکن رخ دهد. در صورت انجام توافق میان ایران و امریکا، مسکن نخستین بازاری است که سرمایه‌ها را از بازارهایی مانند ارز و طلا جذب خواهد کرد، چراکه نرخ ارز و طلا حتی به‌طورموقت به ثبات نسبی خواهند رسید. البته ادامه این روند به سایر برنامه‌های اقتصادی دولت بستگی دارد. پیش‌بینی می‌شود که در صورت توافق میان ایران و امریکا، حوزه مسکن روند خروج از رکود، همراه با تورم را تجربه کند؛ احتمالا در شهریور این تغییرات مشاهده خواهد شد. اگر توافق انجام شود و ایران بتواند در تراکنش‌ها و جابه‌جایی‌های مالی آزادانه‌تر عمل کند و جذب سرمایه انجام گیرد، مسکن از نخستین بخش‌هایی خواهد بود که حرکت کرده و سرمایه‌ها را به خود جلب خواهد کرد. پس از آن، وضعیت تولید در صنایع دیگر نیز رونق خواهد یافت.

مسکن باز هم گران می‌شود؟

حتی در صورت توافق نیز، بازار مسکن با تورم مواجه خواهد بود. تا زمانی که تولید مسکن به‌تعادل نرسد، 4 نوع افزایش در بازار آن مشاهده خواهد شد: افزایش قیمت، معاملات، سرمایه‌گذاری و تولید. بدون رسیدن تولید و تعداد مسکن به سطح تعادلی، نمی‌توان انتظار کاهش قیمت‌ها را داشت. زمانی که تعداد مسکن به‌تعادل برسد، افزایش نرخ به شکل فعلی متوقف خواهد شد. با ساخت یک میلیون مسکن در هر سال، پیش‌بینی می‌شود که طی ۷ تا ۱۰ سال آینده، بازار مسکن در ایران به‌تعادل برسد و نرخ‌های افزایش کنترل شود.

اگر توافق نشود، رکود ادامه می‌یابد

در صورت عدم‌توافق، رونق جزئی در پایان بهار رخ خواهد داد و بازار دوباره به رکود باز خواهد گشت. تورم نیز در بازار مسکن ادامه خواهد داشت، چراکه همان‌طور که گفته شد، کمبود زیادی در بخش مسکن وجود دارد. سال گذشته، باوجود تورم و افزایش نرخ‌ها، بازار راکد بود و به‌اصطلاح درگیر رکود تورمی شده بود.

سرنوشت بورس، مسکن و طلا بعد از مذاکرات چه می‌شود؟

پیمان مولوی ـ کارشناس اقتصادی

3سناریو برای بازارهای مختلف در سال ۱۴۰۴ قابل‌تصور است:

سناریوی اول: تحریم‌ها همچنان برقرار باشد

 اگر تحریم‌ها همچنان برقرار بمانند و تشدید نشوند، نرخ رشد نقدینگی و اقتصادی به‌ترتیب حدود ۳۰ و ۲.۵ درصد خواهند بود. با در نظر گرفتن نرخ بهره بدون ریسک ۳۲درصدی، بازار املاک و مستغلات همچنان در وضعیت رکود باقی خواهد ماند و رشد املاک کوچک‌تر از ۸۰ متر به‌حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد محدود می‌شود. همچنین، اجاره‌بها رشدی ۴۵درصدی خواهد داشت. نرخ طلا بین ۳۵ تا ۴۰درصد افزایش می‌یابد و ارزش ریال ۳۵درصد تضعیف می‌شود. شاخص بورس نیز به ۳ میلیون واحد می‌رسد.

سناریوی دوم: تورم بین ۴۰ تا ۴۵ درصدی

در صورت کاهش صادرات تا ۵۰ درصد، تورم بین ۴۰ تا ۴۵ درصد خواهد شد و بازار املاک به رکود تورمی بازمی‌گردد. رشد املاک کوچک‌تر از ۸۰ متر نیز به‌سختی به ۲۵ درصد خواهد رسید. طلا رشدی بین ۴۵ تا ۵۰ درصد را تجربه خواهد کرد و ارزش پول ملی بین ۴۰ تا ۴۵ درصد کاهش خواهد یافت.

سناریوی سوم: تورم بین ۶۰ تا ۷۰ درصدی

 در سناریوی بدبینانه، شدت تحریم‌ها باعث کاهش ۹۰درصدی صادرات نفت و ۲۵درصدی صادرات غیرنفتی خواهد شد. تورم بین ۶۰ تا ۷۰ درصد افزایش می‌یابد و ارزش ریال نیز به‌همین میزان کاهش پیدا می‌کند. نرخ رشد طلا بین ۶۰ تا ۷۰ درصد خواهد بود و بازار املاک رشد ۳۰ تا ۳۵ درصدی را تجربه خواهد کرد. شاخص بورس حتی به ۳ میلیون واحد نیز نخواهد رسید.اگر جنگی میان ایران و امریکا رخ دهد، علاوه بر شاخص‌های اقتصادی، با ریسک‌های اجتماعی شدید نیز مواجه خواهیم شد. سرمایه‌گذاری در بخش تولید کمرنگ شده و خروج سرمایه شدت می‌گیرد.