نهاده‌های دامی، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت خواهند داشت !
روز گذشته، نشستی با موضوع بودجه ۱۴۰۴ از منظر اقتصادی و سیاسی با حضور حسین صمصامی و وحید شقاقی شهری در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد و این دو کارشناس اقتصادی به بررسی و آسیب‌شناسی بودجه سال آینده پرداختند.
روز شنبه، چهارم اسفندماه، دانشگاه شهید بهشتی میزبان حسین صمصامی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و نماینده مردم تهران در مجلس و وحید شقاقی شهری، استاد دانشگاه خوارزمی بود. موضوع اصلی این نشست که به همت انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی و با همکاری انجمن علمی اقتصاد دانشگاه خوارزمی برگزار شد، آسیب‌شناسی بودجه ۱۴۰۴ از منظر اقتصاد سیاسی بود.
ساختار بودجه همانند قبل از انقلاب، فشل است
صمصامی در ابتدا به موضوع شکل‌گیری اقتصاد بر پایه مبانی نظری و علمی اشاره کرد و توضیح داد که در ایران، دولت بر مبنای نظری شکل نگرفته و ساختار بودجه همانند قبل از انقلاب، فشل است. او افزود که در وظایف اصلی دولت تغییری ایجاد نشد، بلکه برخی نهادهای جدید بر مبنای عدالت اسلامی شکل گرفت.
صمصامی در ادامه تشریح بودجه ۱۴۰۴ آن را مانند بودجه‌های قبلی دانست و گفت که قرار نیست در سال جدید اتفاق خاصی رقم بخورد و صرفا دولت بتواند، هزینه‌های جاری را تامین کند.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع بررسی لایحه بودجه در مجلس اشاره کرد و گفت که هدف مجلس در اصلاح بودجه دولت، کم کردن میزان تورم در بودجه ۱۴۰۴ بود. او سپس به تشریح اقدامات انجام شده در این زمینه پرداخت و گفت: «مجلس برای این کار در ابتدا سعی کرد تا منافذ تورم‌زا در لایحه را شناسایی کند که در این زمینه ۶ مورد که می‌تواند بر اقتصاد تاثیرگذار باشد، پیدا شد.»
نهاده‌های دامی، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت خواهند داشت
صمصامی در ادامه به تشریح ۶ مورد تورم‌زا در لایحه بودجه پرداخت و گزینه اول را تبصره دو از بند خ دانست. صمصامی توضیح داد، که در این تبصره، ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی که به کالاها اختصاص داده شده بود از ۱۵ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد دلار کاهش یافت که یعنی در سال آینده، سه میلیارد دلار از کالاهای اساسی که درحال حاضر با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی تولید می‌شود و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد، به خصوص نهاده‌های دامی، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت پیدا خواهند کرد و شاهد یک تورم سنگین از این ناحیه خواهیم بود.
مورد دومی که نماینده مجلس به آن اشاره کرد، موضوع قیمت سوخت هواپیما بود. او توضیح داد که در صورت اجرایی شدن تبصره سه از بند ب، بنزین لیتری ۶۰۰ تومان به حدود هفت هزار تومان می‌رسد که در این صورت، هر صندلی پرواز به ساعتی ۲۸۰ هزار تومان افزایش پیدا می‌کند و در ابتدای سال این افزایش شدید صورت می‌گیرد.
او در ادامه گفت: «برای تعادل فرآورده‌های بنزین که سال قبل حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان هزینه داشت، در سال جاری هزینه ۶۵ هزار میلیارد تومانی در نظر گرفته شده است که در این‌صورت، چون قیمت کالاها بر اساس نرخ توافقی است، قیمت تمام شده بنزین افزایش پیدا می‌کند و یارانه پنهان دولت نیز در همین مسیر به شدت زیاد خواهد شد.»
افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی هزینه بنگاه‌های تولیدی در سال آینده
این استاد دانشگاه شهید بهشتی درمورد افزایش هزینه‌های تولید نیز اظهار کرد: «در تبصره سه از بند ب لایجه بودجه، بحث خوراک گاز صنایع مطرح است که از ۶ هزار و ۳۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب به هفت هزار و ۸۰۰ تومانی می‌رسد و در این‌صورت، هزینه بنگاه‌های تولیدی در سال آینده حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.»
او تبصره دیگری که می‌تواند در بودجه ۱۴۰۴ تورم‌زا باشد را نیز موضوع تعرفه واردات گمرکی عنوان کرد و توضیح داد که با حذف نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی، رقم ۶۰ هزار تومان مبنا قرار می‌گیرد و واردکننده باید ارزش کالای خود را بر این اساس حساب کند و قیمت دهد که این مورد نیز اثر تورمی خواهد داشت و در سال آینده با افزایش شدید قیمت‌ها مواجه خواهیم بود.
چیزی به نام نظام بودجه‌ریزی در اقتصاد ایران شکل نگرفته است
در ادامه این نشست، وحید شقاقی شهری، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی به بررسی بودجه ۱۴۰۴ پرداخت. او در ابتدا توضیح داد که با توجه به نقش نفت در اقتصاد کشور و دعوای دولت‌ها بر سر رانت آن، چیزی به نام نظام بودجه‌ریزی در اقتصاد ایران شکل نگرفته است.
شقاقی که عضو هیات عالی مجمع تشخیص مصحلت نظام است، به بررسی برنامه بودجه در این هیات پرداخت و گفت: «وظیفه هیات عالی این است که بودجه با سیاست‌های برنامه هفتم توسعه انطباق داده شود. در بودجه ۱۴۰۴ نیز ۶ مورد که با برنامه تطبیق نداشت، شناسایی شد که تورم، بهره‌وری، رشد اقتصادی و صادرات غیرنفتی از موارد آن بود.»
این استاد دانشگاه خوارزمی در ادامه گفت :«در ساختار بودجه ۱۴۰۴ تغییری ایجاد نشده و تفاوت‌های کمی که وجود دارد نیز انتظاری که داریم را برآورده نکرد‌اند.» او در مورد اقدامات دولت و مجلس در اصلاح لایحه بودجه نیز گفت: «این دو نهاد تلاش کردند اما در نهایت گفتند که اصلاح آن در توان ما نیست و هیات عالی را در منگنه گذاشتند که بودجه را بپذیرد تا کشور بدون بودجه نماند.»
بودجه ۱۴۰۴ یک بازی اعداد واقعی طرف هزینه با اعداد غیرواقعی طرف درآمدهاست
شقاقی درمورد بودجه ۱۴۰۴ گفت: «این بودجه یک بازی اعداد واقعی طرف هزینه با اعداد غیر واقعی طرف درآمدهاست.»
این استاد دانشگاه درمورد سال آینده نیز توصیه کرد که با توجه به فشار اقتصادی حداکثری که سال آینده بر سر دولت خواهد آمد، مجلس باید به تیم اقتصادی کمک کند و توجه داشته باشد که برخی از مشکلات، محصول ناترازی‌های سالیان گذشته است که الان خودشان را نشان می‌دهند و در آینده نیز این ناتزاری‌ها بیشتر خواهد شد.
همچنین او اضافه کرد که هیات عالی به مجلس و دولت گوشزد کرده بود که سال آینده، سال سختی است و باید بودجه را مقاوم ببندند که در این زمینه به نقش مالیات در بودجه اشاره کرد. شقاقی توضیح داد که چاره‌ای به غیر از کمک به دولت در این شرایط سخت نداریم و اگر پشت دولت خالی شود، در این جنگ بزرگ با آمریکا و سایر قدرت‌ها تنها خواهد ماند.
در آینده مسئله چای دبش را در برنج و سایر کالاها خواهیم داشت
شقاقی توضیح داد: «تا زمانی که دولت بر اقتصاد احاطه نداشته باشد، مساله ارز به همین شکل خواهد بود. دولت باید بر ریال، سوخت، کالاهای استراتژیک، ارز و مصارف ارزی احاطه داشته باشد.» او همچنین هشدار داد که در آینده مساله چای دبش را در برنج و سایر کالاها خواهیم داشت.»
این استاد دانشگاه در پایان اظهار کرد که ساختار نظام بودجه در کشور دارای مشکلات اساسی است و با تغییرات جزئی قابل حل نیست که البته تغییر در ساختار، نیازمند تصمیمات سخت است و بخشی از آن نیز به ذی‌نفعان و افراد پشت صحنه مربوط می‌شود.
