حذف دخالت انسانی در قیمت‌گذاری ارز
معاون ارزی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه بازار ارز تجاری با هدف تک‌نرخی شدن ارز از ۲۶ آذر عملیاتی شد، کشف نرخ در این بازار را مبتنی بر عرضه و تقاضا اعلام کرد و گفت: همه شعب ارزی شبکه بانکی به سامانه ارز تجاری متصل می‌شوند.
به گزارش بانک مرکزی، محمد آرام در تشریح جزئیات سامانه معاملات بازار ارز تجاری با اشاره به ویژگی‌های بازار ارز تجاری تصریح‌کرد: در بازار مبادله ارز تجاری که براساس استانداردهای بین‌الملی طراحی شده، کشف نرخ مبتنی بر عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد که عرضه توسط صادرکنندگان و تقاضا توسط واردکنندگان است.
وی با بیان اینکه جورسازی یا مچینگ بین عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد، ادامه داد: این اقدام براساس یک الگوریتم ماشینی بدون دخالت افراد براساس بالاترین نرخ خرید و کمترین نرخ فروش اتفاق می‌افتد. در نهایت عملیات پایاپای و تسویه نقدی ریال و ارز به صورت متمرکز انجام می‌شود.
این مقام مسئول بانک مرکزی با اشاره به اینکه کشف نرخ در بازار ارز تجاری مبتنی بر عرضه و تقاضا اتفاق می‌افتد، افزود: پس از عرضه توسط صادرکنندگان و تقاضا توسط واردکنندگان، جورسازی یا مچینگ بین این دو براساس یک الگوریتم ماشینی بدون دخالت افراد براساس بالاترین نرخ خرید و کمترین نرخ فروش اتفاق می‌افتد.
معاون ارزی بانک مرکزی افزود: نرم‌افزارهای معاملاتی این بازار کاملا بومی و توسط متخصصان فناوری اطلاعات مرکز مبادله و با همکاری بانک مرکزی، کدنویسی، طراحی و اجرا شده است.
وی یادآور شد: استانداردهای اصلی که در دنیا وجود دارد چه در حوزه سفارش‌گذاری نحوه عرضه و تقاضا، جلسات معاملاتی، الگوهای کشف نرخ که براساس سیستم حراج و عرضه و تقاضا است و سیستم پایاپای و تسویه تماما از استانداردهای بین‌المللی گرفتهو بر این اساس در سامانه پیاده شده است.
اتصال شعب ارزی بانک‌ها به سامانه ارز تجاری
عضو هیات عامل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه در مرحله نخست، بانک‌ها و شعب ارزی آنها به‌عنوان کارگزاران معاملاتی قرار داده شده‌اند و تقاضا و عرضه توسط بانک در فاز اول در این سامانه دیده شده است.
وی بیان کرد: تمام شعب ارزی بانک‌ها به این سامانه متصل شده‌اند و عرضه و تقاضا در این سامانه وارد می‌شود. بر این اساس، یک تخصیص معتبر به همراه ریال از جانب بانک تقاضاکننده و یک کوتاژ صادراتی به همراه ارز دریافتی یا مورد تایید بانک به عنوان بانک فروشنده وارد سامانه می‌شود. بعد از انجام جورسازی یا مچینگ و انجام معامله، عملیات تسویه و... صورت می‌گیرد.
آرام افزود: البته فعلا تسویه ریالی براساس تی به‌علاوه یک و تسویه ارزی حداکثر بین ۷ تا ۱۴ روز انجام خواهد شد. آرام با بیان اینکه در این سامانه هر ارزی براساس کارگزار یا محل آن، نماد مشخصی دارد، تصریح کرد: هر ارزی نماد مجزایی دارد و در آینده می‌تواند نمادهای بیشتری هم داشته باشد. به‌گفته وی، یورو در چین می‌تواند یک نماد باشد و در اروپا یک نماد دیگر داشته باشد و عرضه و تقاضاها متناسب با آن شکل می‌گیرد.
وی ادامه داد: در حال حاضر دو جلسه معاملاتی صورت می‌گیرد و براساس آن در ۲۶ آبان این امر ابلاغ شد و یک ماه بعد از آن یعنی در ۲۶ آذر، محل تخصیص ارز تمام گروه‌ها مرکز مبادله و محل رفع تعهد آنها نیز مرکز مبادله ارز و طلا خواهد بود.
صرافی‌ها و تراستی‌ها طرف بانک قرار می‌گیرند
وی افزود: در حال حاضر، عرضه‌کنندگان گروه‌های کشتیرانی، روانکارها، کربن، سیمان، کاشی، لبنیات و... هستند و طرف تقاضا نیز ماشین‌آلات، موبایل، تبلت، خودرو، کِشنده، موز، قطعات موتورسیکلت، تجهیزات و... هم به‌عنوان تقاضاکننده در این مرکز در نظر گرفته شده‌اند.
معاون ارزی بانک مرکزی در ادامه خاطرنشان کرد: سامانه جدید جهت تسریع در فرآیند و ایجاد تنوع راه‌اندازی شده است. در نتیجه زمانی که گفته می‌شود بانک‌ها عرضه و تقاضا را در سامانه قرار دهند، شرایط ارز را نیز تعیین می‌کنند.
آرام افزود: ارز می‌تواند روپیه هند، دلار یا یورو باشد، اما طبیعتا امکان انتقال یک ارز از یک منبع یا کشور به کشور دیگر وجود ندارد و به همین دلیل امکان تعیین شرایط ارز در سامانه فراهم شده است. وی خاطرنشان کرد: نماد روپیه نیز باید در مرکز ایجاد شود تا افرادی که در این زمینه نیازهایی دارند، بتوانند از این بستر استفاده کنند.
آرام با تاکید بر اینکه صرافی‌ها و تراستی‌ها طرف بانک قرار می‌گیرند و عامل بانک هستند و در نتیجه هیچ تغییری در شرایط تراستی‌ها رخ نمی‌دهد، بیان کرد: بانک براساس شرایط ارز، آن را در اختیار واردکننده قرار می‌دهد. در حقیقت فرآیند جورسازی یا مچینگ توسط بانک بین صادرکننده و واردکننده انجام می‌شود.
