حقایق عجیب زعفران افغانستان
آمار بانک جهانی نشان می‌دهد سال گذشته صادرات زعفران افغانستان فقط به هند ۸۴ تن به ارزش بیش از ۳۴ میلیون دلار بوده در حالی که بنابر اعلام وزارت زراعت آنها میزان تولید این کشور ۲۱ تن بوده است.
قاچاق کالا پدیده‌ای شوم است که منجر به نابسامانی بازارها می‌شود؛ تفاوتی نمی‌کند قاچاق از داخل به خارج از کشوری باشد یا برعکس اتفاق افتد. درحال‌حاضر ایران با هر دو نوع قاچاق درگیر بوده و گاهی ترن اوور مالی آن عدد قابل‌توجهی برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود. متأسفانه چون قاچاق غیر رسمی و پنهانی انجام می‌شود نمی‌توان درباره آن آمار دقیقی اعلام کرد.
آمار تولید داخلی
ایران تولیدکننده عمده زعفران جهان است به‌طوری که ۸۵ تا ۹۰ درصد نیاز بازار این محصول از سوی زعفران‌کاران ایرانی تولید و تأمین می‌شود. بنا به گفته مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی امسال ۱۲۷ هزار هکتار از اراضی کشور به کشت زعفران اختصاص یافته و پیش‌بینی می‌شود حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ تن زعفران برداشت شود.
آمار صادرات رسمی
صادرات زعفران در شش‌ماهه نخست امسال ۵۷ هزار و ۱۰۱ کیلوگرم (۵۷.۱ تن) به ارزش ۴۹ میلیون و ۴۶۵ هزار و ۹۶۰ دلار بوده است. این آمار نسبت به ۶ ماهه نخست سال گذشته در وزن ۴۱.۵ درصد و در ارزش ۵۲.۲ درصد کاهش داشته است. یکی از معضلات کشور در امر تجار عدم بسته‌بندی محصولات و صادرات فله‌ای بوده و این موضوع سبب می‌شود تا بخشی از تولیدات نیز با وجود صادرات رسمی در کشور مقصد بسته‌بندی شده و با نام کشور واردکننده مجدد به مقصد بعدی صادر شود. امسال زعفران ایرانی حدود ۴۵ درصد در قالب بسته‌بندی بین یک تا ۳۰ گرم صادر شد و حدود ۵۵ درصد هم در بسته‌بندی بالای ۳۰ گرم و در قالب فله‌ای انجام شد.
مقصد صادرات زعفران ایرانی
بیش از ۹۳ درصد تولید زعفران ایران در خراسان‌بزرگ کشت می‌شود. همجواری این استان شرقی با افغانستان باعث شده تا حجم بالایی از این محصول در قالب سوغات و… از کشور خارج و در افغانستان به نام همان کشور به بازار جهانی صادر شود. زعفران ایرانی به ۵۰ کشور جهان صادر شد و افغانستان در این جدول بعد از امارات، اسپانیا و چین در رتبه چهارم قرار دارد. صادرات به این کشور ۶ هزار و ۹۰۸ کیلوگرم به شکل رسمی بوده که ۳ هزار و ۶۴۱ کیلوگرم در قالب صادرات فله‌ای انجام شد.
تولید و صادرات افغانستان
بر اساس اعلام وزارت زراعت افغانستان، سال گذشته این کشور ۲۱ تن زعفران تولید اما ۶۷ تن صادر کرد.
اتحادیه زعفران افغانستان با اعلام اینکه سرمایه‌گذاری در بخش تولید زعفران افزایش یافته اعلام کرده بود امیدوارند میزان تولید به ۳۰ تن افزایش یابد. بزرگ‌ترین مصرف‌کننده زعفران، چین با سالانه ۱۵۰ تن و کشور دیگر هند با حدود ۵۰ تن است. همجواری افغانستان با بازار بزرگ هندوستان به اضافه تعرفه صفر صادرات سبب شده تا این کشور واردات زعفران از افغانستان را به ایران با تعرفه گمرکی ۳۸ درصد ترجیح دهد.
آمار بانک جهانی درباره حجم صادرات
آمار بانک جهانی نشان می‌دهد، فقط صادرات زعفران از افغانستان به هند ۸۴.۲۸۹ کیلوگرم به ارزش بیش از ۳۴ میلیون دلار بوده است. این آمار نشان می‌دهد هند نیز بخشی از واردات را مجدد به مقصد دوم صادر می‌کند زیرا مصرف سالانه آنها ۵۰ تن گزارش می‌شود.
حدود ۴ دهه قبل اسپانیا نخستین تولیدکننده بزرگ زعفران در جهان بود و ایران رتبه دوم را داشت؛ هند و یونان به ترتیب در جایگاه سوم و چهارم قرار داشتند. به‌تدریج با توجه به کیفیت زعفران ایران و نرخ رقابتی، بازار این محصول در اختیار ایران قرار گرفت اما اسپانیا دوباره در تلاش است تا تامین عمده بازار را در دست داشته باشد. جز کشورهای دارای پیشینه تولید زعفران، کشورهایی مانند بلغارستان، مجارستان، تاجیکستان، قرقیزستان، آذربایجان، هلند و حتی افریقا هم به تولید این محصول لوکس ورود کرده‌اند.
