جمعیت سالمندان بالای ۶۵ سال کشور بر اساس آخرین گزارش‌های مرکز آمار، به حدود ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر رسیده است. اما در صدر فهرست سالمندترین و جوان‌ترین استان‌های کشور، چه نام‌هایی دیده می‌شوند؟

اکنون در بسیاری از کشورها ۶۰ تا ۶۵ سال آغاز دوران سالمندی در نظر گرفته شده است. هر چند تعاریف و شاخصه‌های این حوزه در سال‌های اخیر تفاوت‌های زیادی کرده است اما با توجه به اینکه سن مولد از حدود 15 سالگی آغاز و در ۶۵ سالگی و ورود اشخاص به سن وابستگی اقتصادی به پایان می‌رسد، در برخی کشورهای پیشرفته دوران سالمندی نیز از همین سن محاسبه می‌شود. 

رئیس اسبق دبیرخانه شورای ملی سالمندی کشور گزارش داده است،  «سالمندی جمعیت»، از جمله مولفه‌های مهم این حوزه محسوب می‌شود و به تغییر ساختار سنی جمعیت و هرم جمعیتی یک کشور اشاره دارد. به گفته این کارشناس، سالمندی جمعیت بر اساس تعاریف مرکز آمار ایران، درصد جمعیت افراد بالای ۶۰ سال را نسبت به دیگر گروه‌های سنی به ویژه افراد کمتر از ۱۵ سال نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، مقایسه جمعیت افراد بالای ۶۰ سال نسبت به افراد کمتر از ۱۵ سال، «نسبت سالخوردگی» نام‌ دارد.

چه جامعه‌ای جوان یا سالمند محسوب می‌شود؟

علامه توضیح داده است که اگر جمعیت سالمندان در یک جامعه کمتر از ۷ درصد باشد، به معنای «جوانی» آن جامعه است. 

همچنین جمعیت 7 تا ۱۴ درصدی این گروه سنی به معنای «میانسالی»، جمعیت ۱۴ تا ۲۱ درصدی آنها به معنای «سالمندی»، جمعیت ۲۱ تا ۲۸ درصدی به معنای «سالخوردگی» و جمعیت بالاتر از ۲۸ درصدی این گروه سنی، به معنای «بسیار سالخوردگی» یک جامعه تعریف می‌شود.

آمارهایی در ارتباط با جمعیت سالمند در ایران 

در این میان، او با استناد به آخرین گزارش‌های مرکز آمار، جمعیت ایران را حدود ۸۶ میلیون نفر اعلام کرده است که حدود ۹ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر از آنها بالای ۶۰ سال سن دارند. از این تعداد، پنج میلیون و ۱۵۰ هزار نفر زن و چهار میلیون و ۷۰۰ هزار نفر مرد هستند.

همچنین، شش میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور در گروه سالمند بالای ۶۵ سال قرار دارند که سه میلیون نفر از آنها را مردان و سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر را زنان تشکیل داده‌اند.

به گفته رئیس اسبق دبیرخانه شورای ملی سالمندی کشور، میانگین جمعیت سالمند بالای 64 سال در ایران کمی بیش از ۱۱ درصد و میانگین جمعیت سالمندان بالای ۶۵ سال نیز حدود ۷.۵ درصد است. 

سالمندترین و جوان‌ترین استان‌های کشور

به گفته علامه، گیلان و مازندران در میان استان‌های کشور، بیشترین نسبت جمعیت سالمند را دارند و با توجه به این که عدد اعلام شده بالای ۱۴ درصد است، جامعه‌ای «سالمند» محسوب می‌شوند.

سیستان ‌و بلوچستان و هرمزگان نیز کمترین درصد سالمندی را در کشور به خود اختصاص داده‌اند؛ بر اساس شاخص‌های موجود اولی «جوان» و دومی «میانسال» تعریف می‌شود. 

همچنین، در کل کشور، حدود هفت میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت سالمند در شهرها و بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر نیز در مناطق روستایی زندگی‌ می‌کنند.

در همین رابطه، صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت، اسفند سال گذشته به تسنیم گفته بود که گیلان، البرز، مازندران، سمنان، مرکزی و تهران، از جمله سالمندترین و سیستان و بلوچستان و هرمزگان از جمله جوان‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شوند. 

سالمندی در کشورها از نظر مواردی چون تعریف ساختارهای مراقبتی، بهداشتی و تامین اجتماعی، در دسترس بودن نیروی کار و فشار به صندوق‌های بازنشستگی اهمیت دارد.