از ابتدای سال ۱۴۰۰ بحث تصویب طرح صیانت نگرانی‌های زیادی را میان تمامی اقشار کشور ایجاد کرد. این نگرانی‌ها اندکی آرام گرفته بود که شوک باورنکردنی را تجربه کردیم. در هفته گذشته همه منتظر مخابره اخبار لایحه بودجه ۱۴۰۱ بودیم که خبرنگاران پارلمانی خبر تصویب طرح صیانت را منتشر کردند. در کمال ناباوری در روز سه‌شنبه، طرح صیانت در ۱۰ دقیقه تصویب شد. اگر چه کمتر از ۱۲ ساعت بعد خبر ابطال رای گیری منتشر شد اما کسب‌وکارهای مجازی نگران تصویب ناگهانی طرح صیانت در آینده هستند. بیشتر کسب و کارهای مجازی از اینستاگرام استفاده می کنند و بر اساس طرح صیانت پلتفرم هایی مثل اینستاگرام و گوگل باید به ایران نماینده معرفی کنند. این تجربه قبلا در ترکیه نیز مطرح شده بود که گوگل و اینستاگرام نپذیرفته بودند. در این خصوص گفتگویی با سخنگوی اتحادیه‌ کسب‌وکارهای مجازی داشتیم. با ما همراه باشید.

رضا الفت نسب، سخنگوی اتحادیه‌ کسب‌وکارهای مجازی در گفتگو با گسترش نیوز گفت: اصلاحیه جدید طرح صیانت نگرانی کسب‌وکارهای دیجیتال را بر طرف نکرده است. تنها ادبیات دستورالعمل در چندین نسخه تغییر پیدا کرده است. بررسی‌ها و نظرات کارشناسی در خصوص تمامی نسخ این طرح یک نتیجه را به ما نشان می‌دهد. در حوزه کسب‌وکارها تغییرات چشم‌گیری ایجاد نشده است.

الفت نسب اظهار کرد: سازمان‌های مختلف به حوزه کسب‌وکارهای مختلف ورود کرده‌اند و این روند خوبی نیست. قوانین لازم را تا حدودی در کشور داریم اما نیازمند اصلاح و بروزرسانی قوانین هستیم. نهادهایی مثل شورای عالی فضای مجازی، مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و وزارت صمت در این حوزه اظهارنظر می‌کنند. به روزرسانی قوانین ضروری است. قانون جرائم رایانه‌ای نیز باید مجدد اصلاح شود. ورود چندین سازمان به صورت جزیره‌ای به حوزه کسب‌وکارهای اینترنتی را تایید نمی‌کنیم اما انتظار نداریم با تصمیم طرح موسوم به صیانت شورای جدیدی به این حوزه ورود کند. قرار است تعداد زیادی از سازمان‌های مختلف در این شورا حاضر باشند.
موانع سخت برای کسب و کارهای اینترنتی

وی افزود: کسب‌وکارها پیش‌بینی می‌کنند با توجه به شرایط موجود پلتفرم‌هایی مثل گوگل و اینستاگرام نماینده‌ای به ایران معرفی نخواهند کرد. همچنین این احتمال وجود دارد که حاکمیت پلتفرم‌های مذکور را مسدود نکند. در نتیجه کسب‌وکارهای داخلی با وجود قوانین جدید موانع سخت‌تری را خواهند داشت. این موضوع جای نگرانی دارد. امیدواریم به شکلی مانع این طرح شویم تا کسب‌وکارهای داخلی متضرر نشوند. من هم با تجربه‌ای که در حوزه کسب‌وکارها دارم، همین پیش‌بینی را می‌کنم.
مهاجرت نخبگان دستاورد طرح صیانت

سخنگوی اتحادیه‌ کسب‌وکارهای مجازی تاکید کرد: در این مدت که طرح صیانت به صورت علنی در رسانه‌ها مطرح شده است، فضایی پر از یاس و ناامیدی بین جوانان کشور شکل گرفته است. خصوصا نخبگان این صنف تصور می‌کنند که شرایط روز به روز بدتر خواهد شد. تصورها حکایت از این دارد که ارتباطات ما با سایر کشورها از طریق فضای وب از بین خواهد رفت. در نتیجه انتقال دانش سخت خواهد شد. این روند جوانان را به فکر مهاجرت می‌اندازد.

الفت نسب خاطرنشان کرد: کشورهای همسایه از جمله امارات در حال جذب نخبگان این حوزه با درآمدهای بالا هستند. تنها عده‌ای به واسطه وطن‌دوستی در کشور مانده‌اند. این دسته از افراد امیدوارند شرایط تغییر کند. در غیر این صورت شرایط مهاجرت برای خیلی از افراد فراهم است. طرح صیانت در مغایرت با نگاه دوستانی است که مدعی دلسوزی برای کسب‌وکارها هستند.

وی افزود: چند طیف حامی و طرفدار این طرح هستند. طیف اول شامل افرادی می‌شود که با ادعای دغدغه فرهنگی ورود کرده‌اند. همچنین شرایط موجود را بر نمی‌تابند و تصور می‌کنند، با مدیریت پهنای باند می‌توانند مانع ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی شوند. به نظر من این طرز فکر کاملا اشتباه است. در خصوص ممنوعیت ماهواره هم همین تصور را داشتیم اما این اتفاق را شاهد نبودیم. طیف دوم هم اصلا مشخص نیست که به دنبال چه هدفی هستند. در محافل مختلف از نیروهای امنیتی درخواست ورود به این موضوع را داشتیم.

سخنگوی اتحادیه‌ کسب‌وکارهای مجازی در پایان گفت: نوع و نحوه ارائه طرح صیانت و حواشی اطراف آن سؤالات زیادی را ایجاد کرده است. ۱۶۰ نماینده خواستار برگشت طرح به صحن علنی مجلس شده‌اند. تعداد زیادی از اقشار و احزاب مختلف در کنار مردم با نگاه‌های سیاسی مختلف مخالف بررسی موضوع طرح صیانت از طریق گروهی محدودی در مجلس شورای اسلامی هستند. این گروه حتی به نظر مرکز پژوهش‌های مجلس هم توجه ندارد. امیدوارم نهادهای مربوطه طرح صیانت را به صورت موشکافانه‌تری بررسی کنند. راهکارهای مختلفی برای رفع مخاطرات فضای مجازی وجود دارد اما راه حل، محدودیت و مسدودیت نیست.