رفع بحران با برنامه‌ریزی ممکن است
سیمان محصولی پرمصرف و بدون جایگزین در فعالیت‌های عمرانی و ساخت‌وساز است. طی ماه‌های اخیر شاهد رشد نرخ این محصول ساختمانی در بازار و التهاب در خرید و فروش آن بودیم؛ تا جایی که انتظار می‌رود تامین پایدار سیمان و فروش آن در یک بازه قیمتی متعادل و منطقی، چالشی اساسی برای دولت سیزدهم و به‌‌ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت بدل خواهد شد.
البته باید تاکید کرد ظرفیت تولید این صنعت به مراتب بالاتر از نیاز کشور به این محصول ساختمانی برآورد می‌شود و التهاب یادشده از قطعی‌های مداوم برق در ماه‌های اخیر نشأت می‌گیرد؛ بنابراین باید فکری اساسی برای رفع آن اندیشید. در ادامه باید تاکید کرد بی‌توجهی به نوسازی و بازسازی صنایع سیمان کشور در طول سال‌های گذشته، در آینده این صنایع و به دنبال آن دولت را با بحرانی جدی روبه‌رو خواهد کرد؛ درنتیجه باید فکری برای رفع این مشکل در کوتاه‌ترین زمان ممکن کرد.
سیمان از نوسازی جا ماند
علی‌محمد بد، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمتو در پاسخ به سوالی مبنی‌بر بزرگ‌ترین بحرانی که صنایع سیمان کشور در موقعیت کنونی با آن روبه‌رو هستند، گفت: کمبود برق و تامین نشدن انرژی موردنیاز برای تولید سیمان در کوتاه‌مدت به چالشی عظیم در مسیر فعالیت این صنعت بدل شده است. طی بیش از ۲ ماه گذشته شاهد کمبود در تامین برق مورد نیاز صنایع سیمانی کشور بودیم؛ از آنجا که این کمبود از مشکلات ساختاری در تامین انرژی موردنیاز کشور نشأت می‌گیرد؛ پیش‌بینی می‌شود این توقف به امسال ختم نشود و در سال‌های آینده نیز ادامه یابد.
وی افزود: در همین حال در فصول سرد سال نیز با کمبود گاز روبه‌رو هستیم که دوباره زمینه کاهش یا در مواردی حتی توقف تولید صنایع سیمانی را فراهم می‌کند. بدون تردید چنانچه این کمبود در سریع‌ترین زمان ممکن رفع نشود؛ شاهد چالش‌های اساسی در مسیر فعالیت صنایع سیمانی کشور خواهیم بود.
این فعال صنعت سیمان خاطرنشان کرد: تحت تاثیر شرایط حاکم بر صنعت سیمان، این واحدها از نوسازی و بازسازی بازمانده‌اند؛ چنانچه فکری برای رفع این موضوع اندیشیده نشود، این شرکت‌ها در آینده با بحرانی دیگر در مسیر فعالیت خود روبه‌رو خواهند شد. وی در پاسخ به سوالی مبنی‌بر دلایل اصلی بازماندن صنعت سیمان از توسعه گفت: بسیاری از واحدهای سیمانی کشور به نوعی وابسته به دولت هستند؛ مدیران این شرکت‌ها نیز اغلب برای دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت و با نظر دولت انتخاب می‌شوند. بنابراین فکری اساسی برای رفع معضل فرسودگی خطوط تولید خود نکرده‌اند. درواقع این مدیران نگاهی بلندمدت نداشته‌اند و درنتیجه فکری برای بازسازی و نوسازی خطوط تولید و تجهیزات نکرده‌اند.
بد در ادامه از نرخ پایین سیمان و سرکوب مداوم قیمتی آن به‌عنوان علت اصلی دیگری نام برد که مانع نوسازی و بازسازی تجهیزات صنایع سیمانی کشور شده است. درواقع سودآور نبودن صنایع سیمان، مانع توجه به نوسازی شده است.
این فعال صنعت سیمان در پاسخ به سوالی مبنی‌بر قیمت‌گذاری این محصول و گلایه همیشگی فعالان این صنعت از این موضوع اظهار کرد: با عرضه سیمان در بورس کالا، مشکلات قیمت‌گذاری و دستوری بودن قیمت‌ها تا حدودی رفع شده‌اند. هرچند کمبود این محصول در شرایط کمبود برق به چالشی در این میان بدل شده است. چنانچه زمان مناسب به فعالان صنایع سیمان داده شود؛ می‌توان به رفع این چالش امید داشت و این صنعت نیز با خروج از روند نرخ‌گذاری دستوری، در مسیر توسعه گام بردارد.
کاهش تولید، التهاب‌زاست
عبدالرضا شیخان، فعال صنعت سیمان در گفت‌وگو با صمتو در تشریح بحران‌های اصلی حاکم بر عملکرد فعالان صنعت سیمان اظهار کرد: نبودن سوخت و تامین نشدن برق پایدار برای صنعت سیمان، بزرگ‌ترین چالشی است که روند فعالیت سیمانی‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در چنین شرایطی و براساس آمارهای موجود، میزان تولید سیمان کشور در تیر ماه حدود ۴۰ درصد کاهش داشته است که رقم قابل‌توجهی به نظر می‌رسد. این افت تولید به منزله واردن آمدن خسارت جدی به واحدهای سیمانی و کاهش سودآوری آنها است.
این فعال صنعت سیمان افزود: وقتی دولت مجوز احداث واحد صنعتی را صادر می‌کند؛ موظف است نیازهای اولیه آن و زیرساخت‌های موردنیاز برای تولید را هم تامین کند.
وی با اشاره به کمبود در تامین گاز مورد نیاز واحدهای سیمانی در زمستان سال گذشته گفت: این کمبود زمینه توقف تولید واحدهای سیمانی را برای یک بازه زمانی چند هفته‌ای فراهم کرد. این کمبود در طول سال‌های اخیر وجود داشته بنابراین می‌توان از هم‌اکنون راه‌حلی برای رفع این کمبود اندیشید. راه اساسی این است که مخازن مازوت صنایع سیمان را از هم‌اکنون پر کنند. درنتیجه با کمبود و قطعی گاز، امکان تداوم فعالیت سیمان‌سازان وجود خواهد داشت. در ادامه حمل یکباره سوخت، فشار مضاعفی را به ناوگان حمل سوخت کشور وارد نمی‌کند. در ادامه نیز انتظار می‌رود این مازوت با نرخ گاز در اختیار صنایع قرار گیرد تا کمبودها شود.
شیخان در ادامه خاطرنشان کرد: کمبود برق از عوامل متعدد و کلانی همچون توسعه‌نیافتگی زیرساخت‌ها و بحران خشکسالی در کشور نشأت می‌گیرد. با وجود این، می‌توان با راه‌حل‌هایی زمینه رفع این کمبود را رفع کرد. به‌عنوان مثال، صنایع سیمانی موظف شوند ۲۰ درصد در مصرف برق خود صرفه‌جویی کنند؛ در همین حال وزارت نیرو نیز برای این دست اقدامات، امتیازات و پاداش‌هایی را در اختیار فعالان صنعتی قرار دهد. ضمن آنکه اگر از قبل زمانی به قطعی برق اختصاص یابد؛ می‌توان در آن دوره، تعمیرات انجام شود. درواقع باید اذعان کرد درحال‌حاضر بی‌برنامگی در توزیع برق و سوخت به بحرانی جدی در مسیر فعالیت صنایع سیمانی بدل شده و حتی بازار خرید و فروش این محصول را برهم زده است؛ درنتیجه انتظار می‌رود با رفع این بحران، زمینه بهبود شرایط تولید فراهم شود.
سخن پایانی
صنایع سیمان کشور در ماه‌های گذشته با بحران‌های جدی در مسیر فعالیت خود روبه‌رو شده‌اند. با وجود این، این پایان کار نیست و به اعتقاد فعالان صنایع سیمانی، این شرکت‌ها در آینده با بحرانی فرسودگی در خطوط تولید روبه‌رو خواهند شد. این بحران بر دلایل معمول کمبود سیمان همچون تامین نشدن برق و سوخت خواهد افزود و مسیر اجرای پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز را نیز با چالشی جدی مواجه می‌کند؛ بنابراین باید از هم‌اکنون فکری برای رفع آن کرد.
