در آینده‌ای نزدیک با بکارگیری تکنولوژی جدیدی در زمینه سلول‌های فلوتاسیون تولیدات به میزان چشمگیری افزایش خواهند داشت.

ظرفیت تولید

حسن حسینقلی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران در ارتباط با موقعیت جغرافیایی معدن آهنگران گفت: این معدن در قسمت غربی کشور ایران و جنوب‌شرقی استان همدان و در ۲۳ کیلومتری شرق شهرستان ملایر واقع شده و مساحت تقریبی آن ۲۹ کیلومتر مربع است. از سال ۱۳۳۵ خورشیدی فعالیت معدنکاری در معدن آهنگران آغاز شده و کارخانه فلوتاسیون این معدن در سال ۱۳۵۱ راه‌اندازی شده است. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران زمان آغاز استخراج سرب در معدن آهنگران را از سال ۱۳۳۵ عنوان کرد و گفت: هم اکنون استخراج از این معدن به صورت زیرزمینی انجام می‌شود. عیار میانگین استخراج برابر ۲ درصد سرب و ۳۵ گرم بر تن نقره است.

حسینقلی با بیان اینکه استخراج آهن در معدن آهنگران به روش روباز و پله‌کانی است، گفت: ارتفاع پله‌ها در حدود ۱۵ متر و عیار سنگ آهن حدود ۳۵ درصد آهن خالص است.

وی گفت: شرکت معادن سرمک با ظرفیت تولید سالانه ۴.۰۰۰ تن کنسانتره سرب یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان کنسانتره سرب شرکت ملی سرب و روی ایران است. در آینده‌ای نزدیک با بکارگیری تکنولوژی جدیدی در زمینه سلول‌های فلوتاسیون تولیدات به میزان چشمگیری افزایش خواهند داشت. او افزود: سنگ آهن تولید شده شرکت سرمک به شکل هماتیت بوده و از معدن آهنگران ملایر استخراج می‌شود و بازار مصرف آن صنایع سیمان است. در طی ۳۰ سال گذشته بیش از ۲۵ شرکت عمده تولید‌کننده سیمان در ایران از خریداران سنگ آهن شرکت معادن سرمک هستند که از جمله آن می‌توان به سیمان سپاهان، بهبهان، کارون، رامهرمرز، نهاوند، سامان غرب، هگمتان، غرب، اکباتان، فارس، ساوه، دورود، زنجان، کردستان اشاره کرد.

مدیرعامل شرکت معادن سرمک در ادامه درباره نحوه فعالیت معادن سرب و روی شرکت سرمک در کشور گفت: شرکت معادن سرمک دارای چندین معدن سرب و روی از جمله قیر طبیعی در قصر شیرین کرمانشاه و سنگ آهن هماتیت در ملایر است. در معدن قیر طبیعی در قصر شیرین با تلاش کارشناسان و فعالان این عرصه، قیر طبیعی به کارخانه بیستون کرمانشاه منتقل می‌شود پس از میکرونیزه و بسته‌بندی شدن به خارج و داخل کشور ارسال می‌شود. در معدن تکیه اراک نیز ماده معدنی سرب و روی با عیار متوسط ۴ درصد استخراج شده و جهت فراوری به معدن آهنگران در نزدیکی ملایر منتقل می‌شود.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران یادآور شد: در آن منطقه کوره‌ای ساخته شده که به نوع خود در کشور بی‌نظیر است. به کمک آن کوره توانسته‌ایم با کاهش مصرف زغال از ۳۵ درصد به ۸ درصد، صرفه‌جویی زیادی را در این عرصه انجام دهیم؛ علاوه‌بر اینکه این روش به محیط‌زیست هم هیچ صدمه‌ای وارد نمی‌کند.

عیار کار

مدیرعامل شرکت معادن سرمک با اشاره به برتری‌های کوره‌ای که توسط این مجموعه برای نخستین بار در کشور ساخته شده، تصریح کرد: با توجه به کوره پیشرفته‌ای که در کشور ساخته‌ایم، عیار کنسانتره سرب و روی معادن ما حدود ۵۰ درصد روی و ۱۰ درصد سرب است که در کل ۶۰ درصد می‌شود. در حالی که در کوره‌های معمولی آمارها حدود ۳۵ درصد را نشان می‌دهد. از نظر راندمان نیز باید گفت که راندمان سرب و روی ۸۵ درصد است که عددی قابل‌توجه در این عرصه است.

حسینقلی با اشاره به اینکه در معدن آهنگران دو کارخانه فلوتاسیون وجود دارد، گفت: خاک سربی که در معدن آهنگران وجود دارد به وسیله لوودر و کامیون از تونل‌ها استخراج شده و وارد کارخانه می‌شوند. با استفاده از روش‌های نوین توانستیم در ۶ لول به داخل کوه رفته و تونل‌هایی با قطر ۵ متر را به یکدیگر وصل کنیم. در ۵ سال اخیر توانسته‌ایم بیش از ۱۰ هزار متر تونل حفر کنیم.

کمک به حفظ محیط‌زیست

مدیرعامل شرکت معادن سرمک همچنین با اشاره به اینکه سعی کرده‌ایم از باطله‌های کارخانه فلوتاسیون هم دوباره بهره‌برداری کنیم، گفت: از مواد باطله کارخانه‌های فلوتاسیون که در ۵۰ سال گذشته آنها را بهره‌برداری کرده بودیم، دوباره استفاده می‌کنیم. با استفاده از تکنولوژی که از چین وارد کرده‌ایم میزان باطله‌ها را کاهش دادیم و برای تولیدات از باطله‌ها نیز استفاده می‌کنیم. در واقع ۲۰ درصد از مواد اولیه این کارخانه‌های فلوتاسیون معدن خود سرمک و ۸۰ درصد از باطله‌های ۵۰ سال گذشته همین کارخانه فراهم می‌شود. این سلول‌های نرمه‌گیر یک تحول بزرگ برای فلوتاسیون است و علاوه‌بر اینکه میزان راندمان را بالا می‌برد دوستدار طبیعت نیز است و به نوبه خود برای نخستین بار است که در کشور این اتفاق افتاده است. رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران همچنین با اشاره به اینکه از بهترین مواد شیمیایی در عرصه معدنکاری استفاده می‌کند، گفت: با تحقیقاتی که انجام داده‌ایم بهترین مواد شیمیایی را از کانادا وارد می‌کنیم که ماده شیمیایی ضروری برای فلوتاسیون است. این مهم باعث شده که راندمانمان هم افزایش پیدا کند. به نوبه خود موفقیت بزرگی بوده که در کارخانجات فلوتاسیون به آن دست یافته‌ایم.

مهم‌ترین برنامه

حسینقلی در ارتباط با مهم‌ترین پروژه این شرکت گفت: ما مقدار زیادی سنگ آهن هماتیت، گوتیت و سیدریت با عیار ۳۵ درصد داریم که به دلیل عیار پایین قابل استفاده در کارخانجات ذوب آهن نیست. با اختراعی که توسط خود پژوهشگران و مهندسان سرمک انجام شده به تکنولوژی تبدیل سنگ آهن هماتیت به مگنتیت دست یافته‌ایم و می‌توانیم این محصول را به عیار ۶۲ درصد و قابل استفاده در صنعت فولاد برسانیم.

او گفت: از جمله زیرساخت‌های اجرایی شدن این پروژه (یعنی دست یافتن به مگنتیت با عیار ۶۲ درصد) ساختن ۲ کوره است. در حال ‌حاضر کوره اول ساخته شده و اکسید سرب و روی تولید می‌کند. ۷۰ درصد از عملیات احداث کوره دوم با نام RHF نیز به پایان رسیده است. این فعال معدنی روند کار را اینگونه توضیح داد: در حقیقت برای رسیدن به آهن اسفنجی باید هماتیت را به مگنتیت تبدیل کنیم و بعد از تبدیل کردن آن به پودر، این محصول را با مگنتسپراتور تر، پر عیار کنیم و در نهایت تبدیل به بریکت کنیم در این مرحله بریکت در کوره دوم وارد می‌شود و در ترکیب با زغال سنگ تبدیل به آهن اسفنجی می‌شود.

مدیرعامل شرکت معادن سرمک گفت: در کوره اول باید بتوانیم هماتیت را با ۵ درصد زغال سنگ تا ۶۵۰ درجه و نیم ساعت زمان حرارت بدهیم. بهره‌برداری از این پروژه در سال ۱۴۰۱ انجام می‌شود. در ایران تنها ۲ یا ۳ میلیارد تن سنگ آهن هماتیت داریم که به دلیل عیار پایین قابل استفاده در فولاد‌سازی نیست، با این نوآوری شرکت سرمک، امکان استفاده هماتیت در فولاد‌سازی فراهم می‌شود.

حسینقلی با اشاره به اینکه مشکلات صنعت سرب و روی تاکنون حل‌ نشده باقیمانده، اظهار کرد: سال ۹۸ مطرح شد فعالان سرب و روی باید تا آخر سال عوارض صادراتی پرداخت کنند اما هنوز هم این روند ادامه‌ دارد. با اینکه انجمن سرب و روی به وزارت صنعت، معدن و تجارت نامه نوشته و شکایت خود را اعلام کرده، هیچ دردی دوا نشده و هیچ‌کس به مشکلات ما رسیدگی نمی‌کند.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران با بیان اینکه فضای کسب‌وکار ما بسیار بر ضدتولید و اشتغال است، گفت: از جمله مهم‌ترین معضلات بخش معدن را می‌توان به حقوق دولتی، سازمان‌هایی همچون منابع طبیعی و سازمان حفاظت از محیط‌زیست، وزارت کشور اشاره کرد. امروز وزارت صنعت، معدن و تجارت در ضعیف‌ترین موضع خود قرار دارد. متاسفانه ما که تحت نظارت این مجموعه هستیم و مجبور به تبعیت از تصمیمات هستیم.

حسینقلی در ارتباط با وضعیت کنونی معادن گفت: به استثنا معادن بزرگ دولتی و خصولتی که از رانت بهره می‌برند، در این سال‌ها میزان تولیدات و سرمایه‌گذاری بیش از ۵ هزار و ۵۰۰ معدن ایران به جای افزایش روندی کاهشی داشته است.

حذف مدیران ضعیف

یکی از چالش‌هایی که بخش معدن با آن روبه‌روست و دولت فعلی باید به سمت اصلاح آن حرکت کند، حذف مدیران ضعیف است. حسینقلی رئیس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های صنایع و معادن سرب و روی ایران گفت: امیدواریم مسئولان معدن روحیه فسادتیزی داشته باشند و به توسعه بخش معدن کمک کنند. ما انتظار داریم که بیشتر به دنبال اجرای قانون باشند و بخشنامه‌هایی که در گذشته صادر شده را با شهامت و بهره از نظر کارشناسان و تشکل‌های مربوطه اصلاح کنند.