آذربایجان غربی طی سال‌های اخیر به یکی از استان‌های موفق و فعال در حوزه تجارت خارجی شامل صادرات و واردات و ترانزیت تبدیل شده است. یکی از مهم‌ترین عوامل رسیدن به این موفقیت در استان را می‌توان فعالیت قابل توجه در مرز بازرگان عنوان کرد. این مرز علاوه‌بر اینکه درب ورودی به ترکیه و کشورهای اروپایی در حوزه تجارت خارجی به شمار می‌رود، یکی از نزدیک‌ترین مرزها به حوزه دریای سیاه نیز هست که می‌توان از این ظرفیت در راستای توسعه تجارت نیز بهره برد.

مدیرکل گمرک بازرگان با بیان اینکه طی ۹ ماه امسال، ۱۲۴ هزار و ۷۶۳ تن کالا از طریق این مرز صادر شده است، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۱ درصد افزایش دارد.

رامین ظهیری بیان کرد: این محصولات شامل اقلام پتروشیمی، نباتی، کشاورزی، سنگی، اشیای سرامیکی و شیشه‌ای، قراضه و ضایعات از آهن و فولاد و محصولات نساجی است.

وی ارزش دلاری این مقدار کالای صادرشده در این مدت را یک میلیارد و ۱۹۲ میلیون و ۶۹۲ هزار و ۸۰۵ دلار عنوان کرد.

به گفته مدیرکل گمرک بازرگان در این زمینه ۳ هزار و ۴۸۲ اظهار‌نامه صادر شده که سال گذشته در این بازه زمانی، این رقم ۲ هزار و ۲۹۶ مورد بود و امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۲ درصد رشد داشته است.

ظهیری گفت: همچنین در این مدت صادرات سایر گمرکات از طریق این مرز ۹۶۳ هزار و ۲۷۹ تن برآورد شده در حالی که سال گذشته در این مدت، ۶۴۶ هزار و ۲۴۰ تن بود و امسال در این حوزه هم نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۹ درصد رشد دارد. وی اضافه کرد: در این باره نیز ۱۶ هزار و ۱۳۵ اظهار‌نامه صادر شده که ۳۳ درصد بیشتر از سال گذشته است.

افزایش ۸۴ درصدی تردد کامیون

مدیر پایانه مرزی بازرگان نیز با بیان اینکه طی ۹ ماه امسال تردد کامیون از این پایانه به ۲۰۱ هزار و ۳۹۲ دستگاه رسیده، گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸۴ درصد بیشتر است.

به گزارش ایرنا، جابر اکبرپور با اشاره به اینکه این مرز یکی از پایانه‌های مهم زمینی کشور به شمار می‌رود، افزود: تمامی این ترددها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بوده که با حضور کارکنان مرکز بهداشت در نقطه صفر مرزی صورت می‌گیرد.

وی همچنین با اشاره به اینکه این پایانه به‌ویژه در ایام کرونا به صورت ۲۴ ساعته فعال بوده و تمامی کارکنان مستقر در این مرز به صورت شبانه‌روزی در حال فعالیت هستند، تاکید کرد: هرچند در این ایام برخی از فعالیت‌ها مختل شده اما فعالیت این پایانه در واردات، صادرات و ترانزیت کامیون‌ها، همچنان ادامه دارد.

مدیر پایانه مرزی بازرگان، عمده مقاصد ترانزیتی این کامیون‌ها را، مرزهای باشماق‌، ‌خسروی‌ و ‌آستارا‌ بیان کرد و ادامه داد: این میزان تردد، سهم عمده‌ای در بخش ترانزیت کشورمان دارد.

وی متوسط تردد روزانه کامیون از این مرز را ۷۴۶ دستگاه عنوان کرد و ادامه داد: امسال در مجموع ۷۸ هزار و ۷۳۷ کامیون از کشور خارج شده و ۱۲۲ هزار و ۶۵۵ کامیون نیز وارد شده است.

افزایش ۱۱۰ درصدی تردد مسافر

مرز بازرگان علاوه‌بر فعالیت تجاری، در حوزه مسافری نیز بسیار فعال است و بخش قابل توجهی از مسافرت‌های بین ایران و ترکیه و کشورهای اروپایی از این مرز زمینی صورت می‌گیرد.

مدیر پایانه مرزی بازرگان بیان کرد: طی ۹ ماه امسال به دلیل رفع محدودیت‌های کرونایی، تردد مسافر از طریق این مرز به‌عنوان بزرگ‌ترین مرز زمینی آذربایجان غربی نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۱۰ درصد افزایش یافته است.

اکبرپور افزود: همچنین امسال ۲۷۵ هزار و ۲۴۰ نفر مسافر از طریق این مرز تردد داشته‌اند که سال گذشته این تعداد فقط ۱۳۰ هزار و ۷۷۰ نفر بود.

وی تعداد مسافران ورودی ایرانی را ۸۵ هزار و ۸۱۹ نفر و مسافران خروجی ایرانی را ۶۴ هزار و ۹۲۳ نفر عنوان کرد و افزود: شمار ورودی مسافران خارجی نیز در همین مدت ۶۴ هزار و ۹۳۳ نفر و شمار مسافران خروجی ۴۹ هزار و ۷۴۵ نفر بود.

ساماندهی مدیریت ترافیک مرزی

معاون لجستیک و حمل‌ونقل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز با اشاره به اینکه پایانه نوبت‌دهی ناوگان خروجی از مرز بازرگان نخستین تیرپارک استاندارد در مرزهای کشور بوده که با چنین سطحی از استانداردهای کیفی در ارائه خدمات و زیرساخت‌های ایمنی و امنیتی احداث شده است، گفت: با بهره‌برداری از این پایانه نخستین حلقه از مجموعه اقداماتی که سازمان منطقه آزاد ماکو با هدف ساماندهی مرز بازرگان و پس‌کرانه آن آغاز کرده، شروع شده است.

مهدی صفری افزود: طرح اولیه ایجاد این پایانه از سال ۱۳۹۵ آغاز شده و مقرر بود در سال ۱۳۹۷ به بهره‌برداری برسد اما تا ابتدای امسال پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نداشت. وی اضافه کرد: مجموعه اقدامات سازمان در ساماندهی مرز بازرگان و پسکرانه آن از جمله ایجاد تیرپارک و سامانه هوشمند نوبت‌دهی و مدیریت ناوگان خروجی از مرز با هماهنگی شورای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی کشور و دبیرخانه آن در معاونت حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی در دست اجراست.

صفری اظهار کرد: این تیرپارک و سامانه هوشمند با مشارکت و سرمایه‌گذاری مشترک سازمان منطقه آزاد و بخش خصوصی ۷۰۰ میلیارد ریال هزینه شده، عمده هزینه‌های آن توسط بخش خصوصی صورت گرفته است.

افزایش تردد کامیون‌های صادراتی

مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز در این باره اظهار کرد: ساماندهی ساختاری و فرآیندی مرز و پس‌کرانه مرز بازرگان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مرزهای کشور با هدف ارتقای نقش منطقه‌ای این مرز به سطح استانداردهای بین‌المللی انجام می‌شود.

محمدرضا عبدالرحیمی افزود: استقرار مهم‌ترین مرز زمینی تجاری و مسافری کشور در منطقه آزاد ماکو و تبادلات تجاری بین‌المللی آن در نظام اقتصادی کشور و منطقه آزاد تاثیر بسزایی دارد.

وی همچنین با بیان اینکه ضرورت ساماندهی، دوچندان شده و شرایط فعلی به هیچ وجه در شأن دروازه کشورمان به اروپا و ترکیه نیست، افزود: مشکلات مرز بازرگان به‌عنوان محور تجارت بین‌المللی در صادرات و منطقه باید رفع شود.

وی با اشاره به اقدامات توسعه‌ای زیرساخت‌های لجستیکی در منطقه، افزود: با بهره‌برداری از پایانه لجستیک «آناوطن» این تیرپارک بی‌نظیر در کشور شاهد ساماندهی مناسب کامیون‌های خروجی و فراهم‌سازی تسهیلات مطلوب برای رانندگان هستیم، ضمن آنکه با تکمیل مجموعه لجستیکی محور طلایی نیز ظرفیت‌های قابل توجهی به پشتیبانی‌های مرز بازرگان افزوده می‌شود و به‌زودی فاز اول این مجموعه هم به بهره‌برداری خواهد رسید.

تمامی مشکلات رانندگان حل شد

اسدالله کریمی از رانندگان ترانزیتی منطقه آزاد ماکو با قدردانی از مسئولان برای احداث پایانه لجستیک که در ساماندهی صف کامیون‌‌ها، کمک حال مردم منطقه شده است، گفت: با راه‌اندازی این مجموعه تمام مشکلات، از جمله ایستایی ساعتی و نبود امکانات رفاهی، حل شده است.

سخن پایانی

براساس آمار، هم‌ا‌کنون ۲ هزار کامیون‌دار و ۲۱ شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی در منطقه آزاد ماکو فعالیت می‌کنند که طبق آمار، ۳۵ درصد حمل‌ونقل بین‌المللی کشور توسط این شرکت‌ها صورت می‌گیرد.

گمرک بازرگان و شهرستان ماکو در مجاورت مرز ایران با کشورهای ترکیه و جمهوری ‌آذربایجان قرار دارد؛ مرزهای جمهوری اسلامی در این منطقه و با این کشورها به ترتیب ۱۳۰ و ۱۴۰ کیلومتر است.

این گمرک در سال ۱۳۰۵ تاسیس شد و تنها مرز بین‌المللی بین ایران و ترکیه به شمار می‌رود که به صورت ۲۴ ساعته در حال فعالیت است. ایران ۳ مرز رسمی با ترکیه دارد که همه آنها شامل بازرگان ماکو، سرو ارومیه و رازی خوی می‌شود که در آذربایجان غربی قرار دارد؛ سرو نیز پس از شیوع بیماری کووید-۱۹ به‌طور کامل بسته شده اما تردد محدود ریلی از مرز رازی در این مدت بین ۲ کشور ایران و ترکیه صورت گرفته است.

مرز بازرگان که دروازه ورود ایران به کشورهای اروپایی به شمار می‌رود در فاصله‌ یک کیلومتری شهر بازرگان از توابع شهرستان ماکو قرار دارد.