چهارشنبه 19 اردیبهشت 1403 - 08 May 2024
کد خبر: 19913
تاریخ انتشار: 1401/07/18 05:43

نبود زیرساخت‌های صادراتی

مسعود دانشمند-عضو اتاق بازرگانی ایران

ایران طی چند مدت اخیر تاکید زیادی بر افزایش همکاریهای تجاری با کشورهای منطقه بهویژه روسیه داشته است. در همایش اقتصادی خزر که در چند مدت اخیر برگزار شد، ایران افزایش صادرات محصولات کشاورزی خود را بهعنوان یکی از اهداف اصلی تجاری آتی خود معرفی کرد. این هدف عنوانشده از چندین جهت قابلبررسی است؛ نخست آنکه میزان و نحوه تولید این محصولات به چه صورت است؟ سالانه بالغ بر یک میلیون تن محصولات کشاورزی قابلصادرات در ایران تولید میشود. این آمار نشان میدهد نهتنها در امر تولید محصول قابلصادرات مشکلی نداریم، بلکه مشاهدات نشان میدهد هنوز از تمامی ظرفیت و توانایی تولید در کشور استفاده نکردهایم. مورد بعدی که باید به آن توجه کرد، بسترهای حملونقل برای صادرکردن صحیح و اصولی محصولات تولیدشده است. در چند سال اخیر دیده شده باوجود تولیدات گسترده در حوزه محصولات کشاورزی، بهدلیل ضعف در زیرساختهایی مانند بسترهای مناسب حمل و نگهداری بار، قادر به صادر کردن تمامی این محصولات تولیدشده نبودهایم. نبود سردخانههای مناسب، سیستمهای بستهبندی استاندارد و کمبود ماشینهای حمل یخچالدار، سبب شد تا در سالهای اخیر مشکلات زیادی بر سر صادرات محصولات کشاورزی و باغی ایران شکل گیرد. کشورهای حاشیه خلیجفارس و همسایه جنوبی ایران، مقاصد مهم صادرات محصولات کشاورزی ایران محسوب میشوند. در این مدت شاهد بودیم بهدلیل ضعفهای جدی در تامین تجهیزات مناسب برای صادرات محصولات کشاورزی، محصولات هنگام صادر شدن به این کشورها، بهدلیل گرمای زیاد از بین رفتهاند. در چند سال اخیر، کشورهای شمالی ایران مانند روسیه نیز خواهان محصولات کشاورزی ما هستند و بازارهای مناسبی در این منطقه شکل گرفته است، اما نبود تجهیزات باربری مناسب به این مناطق، دوباره سبب از بین رفتن تولیدات و یخزدگی آنها شد. بهبیانی دیگر تا پیش از این، بارها صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای شمالی و جنوبی انجام شده، اما هر بار بهدلیل محدودیت و ضعفهای تجهیزاتی و لجستیکی، در انجام این تجارت تا حد زیادی ناموفق بودیم. در شرایطی که امکان حملونقل در شرایط مطلوب وجود نداشته باشد، کالاهای فسادپذیر و حساس به دما، در مسیر خراب میشوند یا با کمترین کیفیت ممکن به مقصد میرسند. بدیهی است، در چنین شرایطی هیچ کشوری خواهان خرید تولیدات نیست، بنابراین باید لوازم صادرات در شرایط استاندارد و مطلوب، فراهم شود. امروز در داخل کشور سردخانههای مناسب نگهداری محصولات صادراتی وجود ندارد، همچنین کمبود کامیونهای یخچالدار برای انتقال بار محصولات کشاورزی به گمرک یا مرزها، سبب شده تا محدودیتهای جدی برای صادرات این رسته از تولیدات وجود داشته باشد، از اینرو مناسب بهنظر میرسد تا تنها به انعقاد تفاهمنامههای بینالمللی و رفع چالشهای دیپلماتیک با سایر کشورهای همسایه برای توسعه صادرات اکتفا نکنیم و الزامات تحقق آنها نیز تامین و تهیه شود. راهکارهای متعددی برای رفع مشکلات زیرساختی و تجهیزاتی وجود دارد، اما در این میان نقش سرمایهگذاری در بهبود زیرساختهای حملنقل صادراتی را باید پررنگ توصیف کرد. منظور از سرمایهگذار تنها حضور دولت یا بخش خصوصی نیست؛ بلکه این 2 بخش باید با همکاری یکدیگر بهرفع موانع موجود درباره کمبودهای تجهیزاتی بپردازند. دولت باید اقدام به توسعه و رفع نیازهای لجستیکی تجاری کند، در غیر این صورت، امکانات و منابع مالی لازم را در قالب وام، در اختیار بخش خصوصی قرار دهد و با حمایت از آنها، شرایط تامین ابزارهای بهبود توسعه را فراهم کند. بخش خصوصی نیز میتواند این منابع مالی را در بازههای زمانی بلندمدت، به دولت بازگرداند. در چنین شرایطی، منابع مالی دولت کاهش نیافته و از سویی دیگر نقایص و کمبودهای حملونقلهای تجاری ایران کاهش خواهد یافت. مشکل حملونقل و باربری برای تجارت خارجی ایران، مسئلهای قابل حل شدن است. دولت تنها باید به تدوین برنامهها و سیاستهای لازم برای حمایت از بخش خصوصی و فعالیتهای صادراتی ایران، توجه داشته باشد.


کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4m8zyb