جان موتورسواران چقدر می‌ارزد؟
حدود ۵۰ درصد تصادفات در معابر شهر تهران به موتورسیکلت‌سواران اختصاص دارد که این اتفاق به‌دلیل بی‌توجهی به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی به وقوع می‌پیوندد. بارها شاهد ورود موتورسواران به پیاده‌روها، ورودممنوع‌ها و... بوده‌ایم. گاهی نیز حرکات نمایشی را از آنها می‌بینیم که برای خیابان نیست.
کلاه کاسکت که یکی از ملزومات بسیار مهم و ضروری رانندگی با موتور است. یکی از بدترین حادثه‌هایی که ممکن است برای افراد هنگام رانندگی با موتور رخ دهد، آسیب دیدن از ناحیه سر است. برهمین اساس است که گفته می‌شود استفاده از کلاه ایمنی برای موتورسواران بیش از 80 درصد جلوی مرگ آنها را در تصادفات می‌گیرد. موتورسوارانی که از کلاه ایمنی استفاده نمی‌کنند، ۳برابر بیشتر از موتورسوارانی که از این وسیله استفاده می‌کنند، در خطر آسیب‌های سر و گردن، ضربه‌های مغزی و مرگ‌ومیر قرار دارند. گسترش‌نیوز، پایگاه خبری موسسه فرهنگی و مطبوعاتی صمت در این گزارش به بازار کلاه کاسکت پرداخته که در این شماره صمت منتشر می‌شود.
روی خط آمار
براساس آمار، نیمی از تصادفات موتورسواران در بزرگراه‌ها رخ می‌دهد و آمار بیشترین تصادفات در تهران به بزرگراه‌های امام علی (ع)، شهید چمران و امام رضا (ع) تعلق دارد. در ۶۰ درصد تصادفات رانندگان موتورسیکلت، مقصر حادثه شناخته می‌شوند. گروه سنی ۱۸ تا ۴۹ سال، بیشترین آمار تلفات تصادف موتورسیکلت‌ها را دربرمی‌گیرد و پس از آن، این آمار به تفکیک سنی سایر گروه‌ها عبارت است از: کمتر از ۱۰ سال ۲ درصد، ۱۱ تا ۱۷ سال ۱۱.۲ درصد، ۵۰ تا ۵۹ سال ۹.۹ درصد و ۶۰ سال و بالاتر ۱۵.۶ درصد. این آمار وحشتناک است و فکر هر شخصی را درگیر خود می‌کند. چطور باید این اعداد و ارقام را کم کرد؟
هر کلاه کاسکتی استاندارد و ایمن نیست!
مجتبی خالدی، سخنگوی اورژانس کشور درباره تاثیر کلاه ایمنی در کاهش موارد فوتی تصادفات با موتور، اظهار کرد: بسیاری از افراد از کلاه‌های ایمنی استفاده می‌کنند که استاندارد نیستند. کلاه استاندارد طلق و شیشه دارد که به چشم آسیبی نرسد و از کل سر محافظت می‌کند. برخی افراد فکر می‌کنند هر نوع کلاه کاسکتی از آنها محافظت می‌کند، در صورتی که بسیاری از کلاه‌های ایمنی که در خیابان مشاهده می‌کنم، استاندارد نیستند. متاسفانه درصد قابل‌توجهی به علت گرمای هوا تمایلی به استفاده از کلاه کاسکت ندارند.
در موارد بسیاری شاهدیم افرادی که کنار موتورسواران هستند، کلاه ایمنی ندارند که این موضوع خود معضلی است که بیشترین پیامدها را برای وزارت بهداشت دارد.
وی در ادامه افزود: اگر شخصی کلاه نداشته باشد برای پلیس فرقی ندارد و در نهایت او را جریمه می‌کند اما برای وزارت بهداشت این‌طور نیست. اگر فرد کلاه کاسکت داشته باشد در کمترین زمان ممکن از بیمارستان مرخص می‌شود اما در صورت آسیب سر منجر به عمل‌های گوناگون و اشغال تخت بیمارستان می‌شود.
فردی که از ناحیه سر آسیب دیده و بدن او فلج شده، پس از این اتفاق مراجعات متعددی به بیمارستان‌ها دارد. با افزایش تعداد تصادفات از بستری شدن افرادی که بیماری قلبی یا تنفسی دارند، جلوگیری می‌شود و جان آنها به خطر می‌افتد، چون تخت‌های زیادی را این افراد اشغال کرده‌اند. به همین علت، هیچ‌وقت نمی‌شود محاسبه کرد بار مالی این افراد برای حوزه بهداشت و درمان چقدر خواهد بود.
موتورسواران چه می‌گویند؟
چرا موتورسواران کلاه کاسکت نمی‌گذارند؟
حال سؤال اینجاست که چرا برخی موتورسواران کلاه کاسکت نمی‌گذارند؟ برای دریافت پاسخ این سوال به سراغ برخی موتورسواران جوان رفتم.
اولی جوانی بود هیکلی با قدبلند که ظاهری شیک داشت.
برق موتور نو و نقره‌ای‌رنگش، چشمانم را می‌زد.
چرا کلاه کاسکت نمی‌ذاری؟
خب موهام خراب میشه! بعدشم تو این گرما آخه!
سراغ موتورسوار دیگری رفتم که از نوع صحبتش با من مشخص بود، عجله دارد.
چرا کلاه نمی‌ذاری سرت؟
خودت تا حالا سرت کردی؟ خیلی سخته.
نه چشمت درست می‌بینه، نه سرت راحته.
نفر بعدی پیک یک رستوران بود.
کلاه کاسکت نداری؟
مسیرایی که میرم نزدیکه، اگه بذارم گردنم خیلی اذیت میشه. هر موتورسواری یک جواب برایم داشت و اما من با سوالی بزرگ در ذهنم: همه این‌ها به جان‌تان می‌ارزد؟ با این‌همه هستند افرادی که همیشه ایمنی را رعایت کرده و از کلاه کاسکت استفاده
می‌کنند.
افرادی که به قول معروف تا سر کوچه هم کلاه می‌گذارند.
این نجات‌دهنده چند می‌ارزد؟
بعد از کسب اطلاعات لازم به فروشگاه‌های فروش کلاه کاسکت می‌روم تا ببینم این نجات‌دهنده جان چند می‌ارزد؟
مغازه اول فروشگاه تخصصی لوازم موتور است. ویترین این مغازه در کنار لوازم جانبی با کلاه کاسکت‌های گوناگون دیزاین شده است. به داخل مغازه رفتم تا اطلاعاتی از مبلغ و انواع کلاه کاسکت‌ها بگیرم.
از فروشنده توضیحاتی برای خرید بهتر خواستم و اینکه قیمت‌ها چگونه است؟
قیمت‌ها از ۳۵۰ هزار تومان شروع میشه به بالا. شما چی میخوای؟
خب ایمنی کدوما بهتر؟
هر چی پول بدی، آش می‌خوری دیگه. اینایی که ارزون هستن، پلاستیک نامرغوبی داره و زود فشرده میشه. ایمنی کمتری دارن. میگیرن که جریمه نشن دیگه!
به سمت کلاه‌های با کیفیت‌تر می‌رود. ردیفی پر از کلاه کاسکت‌های جذاب با رنگ‌های گوناگون.
مثلا این کلاه‌رو دارم که خیلی خوبه. ۵ میلیون و خیلی‌ام کار پر فروشیه. خیالت راحت.
سراغ مغازه بعدی می‌روم. بعد از توضیحاتی درباره جنس و مدل، مدل موتور و رنگش را می‌پرسد تا بهتر با آن ست شود.
بگو چه مدلی دوست داری تا توضیحات لازم را بهت بدم. از ۵۰۰ هزار تومان شروع میشه تا ۱۰ میلیون تومان.
این تفاوت نرخ به چه علت است؟
جنس و سبکیش دیگه. مدلاشم فرق داره. اینجا ظاهر مهم‌تر است!
مغازه‌های زیادی را سر می‌زنم و هر یک با آپشن‌های گوناگون روی کلاه‌ها نرخ را بالاتر می‌برند.
در بسیاری از فروشگاه‌ها، کمترین موضوعی که به آن اشاره می‌شد، میزان ایمن بودن کلاه کاسکت بود. بیشتر ظاهر و امکانات آن توجه افراد را جلب می‌کرد.
با توضیحاتی که دریافت کردم، این نتیجه حاصل شد که اگر می‌خواهید کلاهی بخرید که استایل زیبایی به شما بدهد باید به نوع موتورسیکلت خود توجه کنید. مثلا اگر موتورسیکلت کلاس اسکوتر است، کلاه کاسکت‌های بی‌فک بخرید. اگر موتورهای تریل و کراس دارید، باید از کلاه‌های کراس و کروز استفاده کنید و اگر موتور وسپا دارید، بهترین کار خرید کلاه کاسکت وسپاست.
همچنین مشخص کنید در چه آب و هوایی موتورسواری می‌کنید. اگر در جنوب سوار موتور می‌شوید که هوا گرم است، کلاه ایمنی دارای تهویه بسیار خوب و مواد پوششی مناسب بخرید که عرق نکنید و اگر در جای سردتر یا مرطوب‌تر زندگی می‌کنید باید کلاه ایمنی را انتخاب کنید که ضد مه باشد.
هزینه زیاد برای کلاه کاسکت ضروری نیست اما باید توجه کنید با خرید یک کلاه با برند معتبر می‌توانید خود را موتورسوار حرفه‌ای‌تر نشان دهید و هم ایمنی بیشتری هنگام تصادف داشته باشید. اما صدرصد استفاده از کلاه کاسکت گران، ضامن سالم ماندن شما نیست.
جان شما چند؟
به سراغ سایت‌های اینترنتی می‌روم تا اطلاعاتی از قیمت کلاه کاسکت‌های گوناگون و کیفیت آنها به‌دست بیاورم.
شاید برایتان تعجب‌آور باشد که در فروشگاه‌های اینترنتی از ۳۵۰ هزار تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان ارقامی بود که به چشمم می‌خورد.
نخستین موردی که نظرم را جلب کرد، کلاه کاسکتی ۱۱۴ میلیون تومانی بود. با این نرخ حتی می‌توان یک پراید خرید. چرا باید یک کلاه کاسکت با این نرخ به فروش برسد؟ آیا تفاوتی بین این کلاه‌ها با نمونه‌های ارزان‌تر وجود دارد؟
این در حالی است که گران‌ترین موتورسیکلت موجود در بازار کاوازاکی Z ۱۰۰۰ دنده‌ای ۲۰۱۵ حدود ۷۵۰ میلیون تومان و ارزان‌ترین آن موتور هوندا ۹۰ سال ۸۶ به نرخ ۸ میلیون تومان است.
بعد از آن قیمت‌های دیگری در محدوده ۶۰ میلیون تومان مشاهده می‌شود اما محدوده قیمتی ۲۰ میلیون تومان تنوع بیشتری دارند. قطعا کلاه ۶۰ میلیونی را نمی‌شود روی موتور گذاشت و رفت باید آن را هم مثل موتور قفل کرد یا مانند کیف مدارک با خود به همه جا برد.
کلاه‌های اسکلتی
امکانات و ظاهر گوناگون قیمت‌های متفاوتی را نشان می‌داد. برخی کلاه‌ها دارای ویژگی‌هایی همچون نصب بلوتوث و طلق ضدخش با قفل است. برخی دیگر اما ظاهری جذاب و لاکچری دارند. برخی جوانان کلاه‌هایی را انتخاب می‌کنند با ظاهری وحشتناک که شاید دیدن آن در خیابان هر شخصی را شوکه کند. این‌ها شاید بیشتر مناسب آن جوانانی است که تک‌چرخ‌های عجیب می‌زنند یا جلوی ماشین‌ها حرکات نمایش انجام می‌دهند. قطعا با این کلاه کاسکت‌ها ازنظر خود به قول معروف خفن‌تر می‌شوند. نرخ این کلاه‌ها نیز از ۱۲ میلیون به بالاست اما چون فروشگاه‌های معتبر آن را نمی‌فروشند، میزان ایمنی آنها مشخص نیست. این مدل کلاه کاسکت‌ها را گاهی در ویترین مغازه‌ها برای دکور مشاهده می‌کنیم.
سارق اما قانونمند!
از برخی کلاه کاسکت‌ها فکر می‌کنم سارقان نیز استفاده کنند، چون دیدن فردی با این کلاه کاسکت قطعا ترس بیشتری دارد. چیز دیگری که در این گزارش توجه من را جلب کرد واکنش برخی افراد به موتورسواران با کلاه کاسکت بود. زمانی که موتورسواری با کلاه ایمنی از کنار برخی افراد رد می‌شود، آنها خود را جوری کنار می‌کشند یا گوشی و کیف خود را جمع می‌کنند که انگار آن فرد دزد است.
متاسفانه موتورسواران عادی آن‌قدر از کلاه استفاده نمی‌کنند که مردم تصور می‌کنند موتوری که با کلاه به سمت‌شان می‌آید یا دزد است یا قصد اذیت دارد. چه حقیقت تلخی که موتورسواران قانونمند، در بعدی دیگر ممکن است سارق باشند!
سخن پایانی
محدوده قیمتی کلاه کاسکت را می‌توان از ۳۵۰ هزار تا ۱۱۵ میلیون تومان در نظر گرفت. موتور لاکچری، کلاه لاکچری می‌طلبد و به قول فروشندگان هر چه پول بدی، آش می‌خوری! از گذشته تا حال دیدن موتورسواران بدون کلاه کاسکت آن‌قدر عادی است که گویی قانون تغییر کرده است. شخصی که اوضاع مالی خوبی دارد برای علاقه و تفریح خود موتوری گران‌قیمت می‌خرد با چندین کلاه کاسکت گوناگون و شخصی که وضعیت اقتصادی خوبی ندارد، همان موتور قراضه‌ای را سوار است که هر روز در مسیر مشکلی پیدا می‌کند، کلاه کاسکت دیگر برای چه می‌خواهد؟ راننده خودرویی که با موتورسوار تصادف می‌کند، چه گناهی دارد؟ موتورسواران نیز مانند هر انسان دیگری در مسیر خود روزانه تصادفات زیادی را می‌بینند اما توجهی به این موضوع ندارند. کلاه ایمنی در دسته موتور است تا اگر پلیس آنها را نگه داشت بگویند: چشم‌چشم الان می‌ذارم! هر موتورسواری می‌داند که روزانه چه خطراتی او را تهدید می‌کند اما اهمیتی ندارد. هر چند با توجه به توضیحات فروشندگان، کلاه‌های ارزان ایمنی خوبی ندارند یا آن‌قدر گذاشتنش سخت است که فرد را زود کلافه می‌کند. گاهی پسران کم‌سن‌وسال که به‌دنبال توجه هستند، جوری با موتور ویراژ می‌دهند که انگار عزرائیل به مرخصی رفته است و کلاه ندارند، چون در آن حرکات عجیب‌وغریب باید بقیه چهره این‌ها را ببینند. اینجا سارقان، افراد قانون‌مندتری هستند، چون بیشتر اوقات کلاه کاسکت دارند.
تقدیر جای خود اما ظاهرا اینجا کسی که پولدار باشد، جانش بهتر حفظ می‌شود و دیگری ممکن است روزانه چندین‌بار تا پای مرگ برود! اما همان کلاه کاسکت‌های ارزان هم تاثیر زیادی دارد و جان انسان را در موارد بسیاری نجات می‌دهد. به امید روزی که تمام موتورسواران چهره‌هایشان پنهان باشد.
