ایران با دارا بودن معادن متنوع از نظر تنوع ذخایر معدنی در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان قرار دارد. کارشناسان معتقدند با توجه به رابطه تنگاتنگ میان تولید و رشد اقتصادی کشور، تولید و اشتغال در بخش‌های مختلف به ویژه حوزه معادن می‌تواند سبب ارزآوری بیشتر و بهبود شرایط اقتصادی کشور شود.برهمین اساس در ۲سال گذشته اقدامات مثبتی در این حوزه انجام شده که از جمله مهم‌ترین این اقدامات می‌توان به مثبت شدن رشد ارزش افزوده حوزه معدن پس از سال‌ها، اجرای طرح صیانت از مواد معدنی و تاکید بر جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، احیا و فعال‌سازی معادن غیرفعال، تامین ماشین‌آلات معدنی، آغاز فعالیت معادن فراسرزمینی با اولویت همسایگان و منطقه، بازنگری اهلیت واگذاری محدوده معادن و بسیار اقدامات دیگر در این حوزه، اشاره کرد.

معادن استان یاسوج در یک نگاه

کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران جزو مناطق حوزه زاگرس و از نظر معادن در حوزه رسوبی غیر فلزی قرار دارد، هر چند این استان از نظر معادن جزو مناطق بسیار غنی کشور محسوب نمی‌شود، اما ظرفیت‌های خوبی برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این حوزه دارد. نقش معادن به عنوان ظرفیت ناشناخته در اقتصاد، رونق تولید و ایجاد اشتغال کهگیلویه‌و‌بویراحمد غیرقابل انکار است و در دولت سیزدهم با ارائه تسهیلات، احیای معادن راکد، ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز، تعیین‌تکلیف اعتبار مجوزهای معدنی و ساماندهی نظام حقوق دولتی معادن استان در مسیر شکوفایی قرار گرفته‌اند. به گزارش ایرنا، چهارمین معدن نیترات دنیا در بخش دیشموک کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و از این‌رو ایران را در جمع کشورهای دارای این ماده معدنی راهبردی قرار داده و سلستین، بوکسیت، سنگ گچ، مواد اولیه سیمان و مواد اولیه آجر و مصالح ساختمانی از جمله معادن این استان است. براساس آمار موجود، بیشترین معادن استان در شهرستان بویراحمد با ۲۲ مورد و بیشترین معادن فعال در شهرستان گچساران با ۱۲ مورد واقع شده‌اند. معاون امور صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گفت: درحال‌حاضر ۸۱ پروانه بهره‌برداری معدن با سرمایه‌گذاری ۱۰۹۶ میلیارد ریال، اشتغال ۷۹۰ نفر و استخراج اسمی سالانه حدود ۶ میلیون تن در استان دارای اعتبار هستند و کل ذخیره قطعی این معادن، ۱۶۸۴ میلیون تن است. دارا فرامرزی افزود: ۴۵ فقره از این معادن با ذخیره قطعی هزار و ۴۳۹ میلیون تن، سرمایه‌گذاری ۲۴۸ میلیارد ریال، اشتغال ۴۶۸ نفر و استخراج اسمی سالانه ۳۶۰۰ هزار تن، فعال هستند و ۹ معدن در حال تجهیز و ۲۷ معدن نیز غیرفعال هستند. وی عنوان کرد: در ۶ ماهه نخست امسال ۵ معدن غیرفعال، دوباره فعال و با سرمایه‌گذاری ۱۳۰ میلیارد ریال، اشتغال ۳۳ نفر و استخراج اسمی سالانه ۴۸ هزار تن، عملیات استخراجی خود را از سر گرفته‌اند.

ضرورت بهره‌مندی مردم سیستان وبلوچستان از ثروت معادن

محمد کرمی، استاندار سیستان و بلوچستان در جلسه شورای معادن استان گفت: سیستان و بلوچستان دارای معادن مختلفی است و وجود این معادن خود یک ثروت بوده و از ثروت معادن استان، باید همه مردم این خطه پهناور بهره‌مند شوند. به گزارش مهر، وی با تاکید بر اهمیت موضوع کشاورزی پایدار بیان کرد: غنی بودن خاک کشاورزی مهم است و سازمان محیط‌زیست باید در زمینه مسائل زیست محیطی معادن، بررسی‌های لازم را انجام بدهد، فعالیت معادن نباید به صنعت کشاورزی استان آسیب وارد کند. وی اضافه کرد: لازم است بررسی بهره‌روی ذخایر معدنی، ایجاد صنایع فرآوری معادن، بهره‌مندی مردم منطقه، تولید ثروت، بعد اقتصادی و اشتغال معادن مورد توجه مسئولان باشد.

استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به اهمیت فلز مس در تولیدات فناوری‌های نوین، افزود: در زمینه ذخایر معادن مس و طلا سیستان و بلوچستان جزو استان‌های برتر است. کرمی اظهار کرد: بیان میزان ظرفیت‌های استان نتیجه‌ای در توسعه سیستان و بلوچستان ندارد بلکه این ظرفیت‌ها باید مورد بهره‌برداری قرار بگیرند. وی با اشاره به موضوع قاچاق سوخت و عدم فعالیت ماشین‌آلات مورد استفاده در برخی معادن یا صنایع نیز گفت: مسئولان باید میزان فعالیت، ساعت کار، میزان استخراج و بهره‌برداری معادن را بررسی کنند، چرا که در برخی از پروژه‌ها شاهد عدم تطابق پیشرفت بیان شده با سطح اجرا هستیم. کرمی تاکید کرد: کارشناسی و بررسی دقیق پروژه‌ها، میزان پیشرفت کارها، عدم تعطیلی پروژه و بررسی نیاز کارگاه‌ها برای در اختیار قرار دادن منابع مورد نیاز به صورت کنترل‌شده در اولویت کار قرار گیرد. وی خاطرنشان کرد: امنیت و دادن مشوق‌های سرمایه‌گذاری در میزان سرمایه‌گذاری و پیشرفت کارها بسیار تاثیر‌گذار است. وی اذعان کرد: ما جوانان خیلی توانمندی در استان داریم که باید از ظرفیت این جوانان در حوزه تجارت، اقتصاد، معادن و شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنیم. کرمی اضافه کرد: در زمینه نیاز به نیروی کار ماهر، مسئولان باید کارگاه‌های آموزشی مورد نیاز را برگزار کنند. وی با تاکید بر دقت و رفع موانع در انجام کارها تصریح کرد: طولانی شدن فرآیند صدور مجوزها، باعث دلسردی سرمایه‌گذار، کاهش تولید و ایجاد مشکلات اقتصادی خواهد شد. وی با اشاره به مشکلات حوزه تجارت در برقراری ارتباط با کشورهایی که از طریق دریا می‌توان با آنها در ارتباط بود، تاکید کرد و گفت: در سطح استان سیستان و بلوچستان از ۴۵۴ فقره معدن، در ۳۶۰ فقره، معدن فعال داریم که ۸۰ درصد معادن کل استان را شامل می‌شوند، ۳۳ فقره از معادن استان در حال تجهیز، ۶۷ فقره احیا و همچنین فعال‌سازی معادن کوچک مقیاس از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون در دستور کار قرار دارد.

تقویت معدنکاری در آذربایجان غربی

محمدصادق معتمدیان، استاندار آذرباییجان غربی در جمع مدیران صمت آذربایجان غربی با اشاره به اینکه در جمع ۶ استان اول کشور در بخش ذخایر معدنی هستیم، اظهارکرد: با وجود تنوع کیفی و کمی در حوزه معدن، مطالعات قابل توجهی در این بخش صورت نگرفته است.

وی همچنین با تاکید بر اقدامات جدی در پیشبرد فرآیند مطالعه و اکتشاف، بهره‌وری و فرآوری محصولات معدنی در سطح استان، خاطرنشان کرد: برای جذب سرمایه‌گذار و بهره‌برداری از معادن برنامه‌ریزی ویژه شود.

استاندار آذربایجان‌غربی به پیگیری دستگاه‌های متولی برای توسعه معادن استان نیز اشاره کرده و افزود: از تمامی ظرفیت‌های ملی و استانی و به‌خصوص ظرفیت نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی برای جذب سرمایه‌گذار در حوزه معدن استفاده شود.

معتمدیان همچنین فعال شدن تشکل‌های صنفی در حوزه معدن را خواستار شده و تصریح کرد: روند صدور مجوز در حوزه بهره‌برداری از معادن در چارچوب قانونی و در سطح ملی و استانی تسریع شود.

وی در ادامه به فعال شدن اتاق‌های فکر و شورای معادن تاکید کرده و افزود: تمامی حوزه‌ها و به ویژه بخش خصوصی برای توسعه معادن استان فعال شده و از ظرفیت متخصصین، کارشناسان و دانشگاه‌ها در حوزه معدن استفاده شود.

استاندار آذربایجان غربی به امکان سنجی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن نیز اشاره کرده و ادامه داد: مطالعات و جمع آوری داده‌ها و اطلاعات برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه معدن با جدیت دنبال شود.

وی حوزه معدن را پیشران توسعه استان معرفی کرده و افزود: فرآوری محصولات معدنی، اشتغالزایی و ارزش افزوده و درآمد بالا را برای مردم آذربایجان غربی به ارمغان خواهد آورد.

استاندار آذربایجان‌غربی در این دیدار، تقویت دیپلماسی اقتصای با حذب سرمایه‌گذاران خارجی، زمینه‌سازی برای گسترش صنایع مادر و دانش‌بنیان و ایجاد خوشه‌های مختلف صنعتی و شهرک‌های تخصصی، نوسازی تجهیزات و استفاده از ماشین‌آلات نوین در بخش صنایع و معادن، گسترش دولت الکترونیک و اصلاح فرآیندها و حمایت از شرکت‌های واسط بازاریاب جهت صادرات محصولات تولیدی استان را خواستار شد.

معتمدیان همچنین تدوین اطلس سرمایه‌گذاری و تسریع روند صدور مجوزهای لازم برای سرمایه‌گذاران را ضروری دانسته و گفت: در این راستا بانک اطاعات زمین‌های مستعد سرمایه‌گذاری در استان تهیه و در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

آزادسازی ۶ پهنه اکتشافی خراسان جنوبی

سرپرست اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی از ضرورت توزیع منابع و درآمد حاصل از ۶۵ درصد از حقوق دولتی واصله از معدنکاران براساس شاخصه‌های توسعه نیافتگی استان‌ها به جهت کاهش فاصله بین استان‌های برخوردار و استان‌های غیربرخوردار در شاخصه‌های معدنی خبر داد.

حامد حسن نژاد اظهار کرد: از ابتدای امسال تاکنون ۱۰ واحد صنعتی در خراسان جنوبی به بهره‌برداری رسیده است که این میزان پروانه بهره‌برداری با ۹۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری در شهرستان‌های بیرجند، قائنات، فردوس و طبس ایجاد شده است.

حسن نژاد با بیان اینکه با ایجاد این واحدها زمینه اشتغال مستقیم برای ۱۷۳ نفر فراهم شده است، تصریح کرد: طی ماه جاری همچنین ۶ پهنه اکتشافی خراسان جنوبی به وسعت ۹هزار و ۸۸۴ کیلومتر مربع آزادسازی می‌شود.

وی افزود: با توجه به پیگیری‌های صورت گرفته توسط اداره کل صنعت، معدن و تجارت پهنه‌های اکتشافی چاه مضراب، ماهیرود، مهرجان، پهنه‌های جنوب نایبندان، کوچکعلی نایبندان و پهنه شرق نایبندان به زودی برای سرمایه‌گذاران معدنی آزادسازی می‌شود.

سخن پایانی

توزیع منابع و درآمد حاصل از ۶۵ درصد از حقوق دولتی واصله از معدنکاران براساس شاخصه‌های توسعه‌نیافتگی استان‌ها به جهت کاهش فاصله بین استان‌های برخوردار و استان‌های غیربرخوردار در شاخصه‌های معدنی ضرورت دارد و بسیاری از کارشناسان معتقدند نیازمند توزیع منابع و درآمد حاصل از ۱۵ درصد حقوق دولتی وصولی در سطح کشور و براساس شاخصه‌های توسعه نیافتگی به جهت افزایش رفاه و توسعه شهرستان‌های استان‌های کمتربرخوردار با توجه به پایین بودن درآمد حاصله در استان‌های توسعه‌نیافته هستیم.