بازار سیاه حیوانات کمیاب
اتوبان آزادگان بلوار ابوسعید در نزدیکی بازار پرندگان آزادگان، بیابان دراندشتی است.
اتوبان آزادگان بلوار ابوسعید در نزدیکی بازار پرندگان آزادگان، بیابان دراندشتی است. در این فضا تا چشم کار می کند حیوان های عجیب وغریب را می بینید که برای فروش و معامله راه این بازار شده اند. در این بازار از حیواناتی مثل سگ و میمون گرفته تا پرنده های گوناگون به چشم می خورد و مشتریان خاص خود را هم دارند که برای خرید صف می کشند و فروشنده هم با برشمردن توانایی های حیوان بازار گرمی می کند. پارکینگ این ساختمان ۲ طبقه محل فروش قانونی پرندگان زینتی است. بازار پرندگان تهران در زمینی به مساحت 5 هزار متر مربع و زیر بنای ۳ هزار متر راه اندازی شده است. خردی و فروش حیوانات از پرنده گرفته تا انواع پستانداران و خزندگان در شرایطی رواج دارد که خرید و فروش حیوانات خانگی با انتقادهای فراوانی مواجه است و هیچ نظارت و برخوردی با فروشندگان صورت نمی گیرد. خبرنگار صمت برای تهیه گزارشی میدانی با گشتی در این بازار به ابعاد مختلف خرید و فروش حیوانات خانگی پرداخته است.
بازار داغ طوطی های لاکچری
با نگاهی به مغازه ها انواع طوطی سانان گران نرخ تا ارزان ترین پرنده های زینتی را می توانید مشاهده کنید. شاید خرید یک جفت فنچ کوچک صد هزار تومانی بسیار اقتصادی تر از خرید یک طوطی آرا ۱۲۰ میلیون تومانی باشد.
البته با پرس وجویی متوجه شدیم نرخ طوطی باراتا ۴۵ میلیون تومان است و کاسکوی دم قرمز با نرخ ۱۵ میلیون تومان به فروش می رسد. این نرخ برای کاسکوی آموزش دیده نیست بلکه کاسکویی که برای تکرار کلمات نیاز به آموزش دارد. اما کاسکوها قیمت های متفاوتی دارد. کاسکو خاکستری ۵ میلیون ارزان تر است و با نرخ حدود ۱۰ میلیون تومان به فروش می رسد.
تغییر چهره بازار روزجمعه
در این بازار هر مغازه دار روش خاصی برای جلب مشتری دارد، به عنوان مثال یک مغازه دار در انتهای بازار با ماکائو گران قیمت خود به شدت گرم گرفته و پرنده زیبای خود را مانند فرزندش در آغوش گرفته بود. فروشنده دیگری حداقل ۳۰ عدد طوطی را برای بازدید عموم آزاد گذاشته بود، البته مغازه دار زیاد خوش اخلاق نبود و اجازه لمس پرنده ها را نمی داد.
در جای دیگری از بازار مرغ مینایی در قفس بود که به خریداران سلام می کرد و حسابی دل علاقه مندان را می برد، اما جالب بود که نرخ نسبتا مناسب تری نسبت به طوطی های رنگارنگ داشت و با ۳ میلیون تومان به فروش می رسید.
خارج از بازار هم پرندگانی خریدوفروش می شدند. با نگاهی به اطراف، پیرمردی دیده می شد که چند عدد عروس هلندی بی حال در قفس برای فروش داشت که هر کدام را حداقل ۳۰۰ هزار تومان ارزان تر از مغازه داران داخل بازار می فروخت. با نگاه کردن به پرنده های بی نشاط ناخودآگاه ضرب المثل هیچ ارزانی بی حکمت نیست تداعی می شد.
تمام این توصیفات فقط بخش کوچکی از این بازار گسترده بود. این بازار در روزهای تعطیل به خصوص جمعه ها دیگر بازار پرندگان نیست و بیشتر شبیه باغ وحشی از حیوانات بی پناه می شود که برای فروش به این مکان آورده شده اند.
اگرچه اجازه ورود هیچ حیوانی به غیر از پرنده را به بازار اصلی وجود ندارد ولی این امر مانع از این نمی شود که کسی در حوالی این بازار به خریدوفروش حیوانات دیگر اقدام نکند.
پامرانین ۵۰ میلیونی خریدار دارد؟
بر خلاف بازار پرندگان که اجازه خریدوفروش پرنده و حیوانات غیر مجاز را ندارد، در بیرون از محوطه و اطراف پارکینگ و حتی کنار گذرگاه اتوبان آزادگان حیواناتی را برای فروش مشاهده می کنید که شاید قبل تر در برنامه های راز بقا دیده بودید. اینجا از انواع میمون، سنجاب، سگ، گربه و خارپشت گرفته تا گونه های مختلف خرگوش، همستر، لاکپشت، شاهین و عقاب به صورت غیر مجاز به فروش می رسند.
کمی پایین تر زن و مرد جوانی در قفس های جداگانه انواع سگ های نگهبان و زینتی را برای فروش آورده بودند. از نژاد و نرخ سگ ها پرسیده شد و فروشنده وقت زیادی برای توضیح نرخ و نژاد سگ ها گذاشت.
از شیتزو ۶ میلیونی و پیکینیز ۸ میلیونی گرفته تا ژرمن شپرد ۲۵ میلیونی و پامرانین ۵۰ میلیونی که فقط ۱ کیلو وزن داشت به فروش می رسید! سگ پرتقالی رنگ خرسی نیز اینجا وجود داشت که طرفداران زیادی دارد و برای آن صف کشیده بودند.
فروشندگان ادعا می کنند تمامی سگ ها سالم اند، شناسنامه دارند و واکسن فصلی شان تزریق شده است. اما ظاهر حیوانات به سن و سالی که فروشنده می گفت مطابقت نداشت و تقریبا سگ های بالغ به جای توله سگ فروخته می شد؛ انگار که کلاهبرداری در این بازار به امری عادی تبدیل شده است.
دلالی سگ به بهانه مهاجرت
زن و مرد جوانی ادعا می کردند به علت مهاجرت مجبور به فروش سگ ها شده اند؛ حالا این سوال پیش می آید که چرا کسی باید چند نژاد مختلف سگ را باهم در منزل نگه دارد که بخواهد بعدا بفروشد؟ فروشندگانی نیز بودند که با چرب زبانی به بهانه های مختلف سگ های خود را می فروختند و برای کسی این سوال پیش نمی آمد که چرا حیوانات خانگی این زن و شوهر تمامی ندارد؟
میمون ۵ میلیون تومانی
در کنار گذرگاه اتوبان آزادگان جمعیت نسبتا زیادی جلب توجه می کرد که با نزدیک تر شدن به جمعیت، بچه میمونی در قفس مشاهده می شود که برای فروش آورده شده بود و ۵ میلیون تومان نرخ داشت. از ظاهر حیوان زبان بسته مشخص بود که ساعت ها آب و غذایی نخورده است.
کمی آن طرف تر مردی که یک قفس بزرگ پشت نیسان آبی خود درست کرده بود انواع کبوتر را برای فروش آورده بود و مدعی بود فردی را می شناسد که می تواند قرقی، شاهین و عقاب را به نرخ گزافی به مشتریان بفروشد.
نگهداری از حیوانات خانگی نامتعارف
مرتضی پدریان، جامعه شناس و استاد دانشگاه، درباره نگهداری از حیوانات نامتعارف، اظهار می کند: حدود ۱۰ هزار خانوار در کشور اقدام به نگه داری حیوانات خانگی نامتعارف می کنند و جنبه نگه داری حیوانات اهلی و بومی نظیر سگ، گربه یا انواع پرنده در خانواده با جنبه نگه داری از حیوانات نامتعارفی نظیر تمساح که زیست مسالمت آمیزی با انسان ندارد و به نوعی برای فخرفروشی یا تفکیک اجتماعی استفاده می شود، متفاوت است.
این جامعه شناس در گفت وگو با ایمنا می افزاید: نگه داری از حیوانات خانگی در اصل جزئی از باورهای گروه سنتی جامعه است؛ برخی افراد اعتقاد دارند اگر قرار باشد چشم نظر یا نوعی بلای الهی برای اعضای خانواده اتفاق بیفتد، در صورتی که حیواناتی نظیر مرغ یا کبوتر در خانه نگه داری کنند، این بلا یا چشم نظر به حیوان خانگی آن خانه منتقل می شود.
این جامعه شناس ادامه می دهد: گروه دیگر نگه داران حیوانات خانگی، گروهی هستند که به پرندگان گرایش دارند و به عنوان مثال، اقدام به نگه داری کبوتر در خانه می کنند.
چنین افرادی انواع ژن های پرندگانی نظیر کبوتر، قناری یا مرغ مینا را تربیت کرده، در دورهمی هایی که دارند درباره این پرندگان صحبت می کنند و به نوعی، یک رابطه تفریحی میان آنها و پرندگان رقم می خورد.
پر کردن خلأ عاطفی
وی با بیان اینکه گروه دیگری از جامعه نیز هستند که اقدام به نگهداری سگ یا گربه می کنند، تصریح می کند: سگ در جامعه ما چند نوع کاربرد دارد؛ نخستین کاربرد آن محافظت از گله ها در روستا است که عضوی از خانواده چوپان محسوب می شود، همچنین از سگ ها به عنوان پاسداری از منازل نیز استفاده می شود که نشان از ناامنی جامعه دارد.
پدریان با بیان اینکه گروهی از افرادی که سگ یا گربه نگهداری می کنند، افراد دارای خلاءهای عاطفی هستند، اضافه می کند: گاهی برخی از این افراد به علت نداشتن ارتباط عاطفی یا نداشتن توانایی برقراری ارتباط با دیگران به نگهداری از سگ یا گربه، روی می آورند. گاهی چنین افرادی دوست دارند حیوان دست آموز و به طور کامل در اختیار آنها باشد؛ چراکه انسان دارای حق انتخاب است و عکس العمل نشان می دهد، اما برخی تحمل این عکس العمل ها را ندارند و اوقات فراغت و خلاءهای عاطفی خود را با این حیوانات تکمیل می کنند.
وی با بیان اینکه نگهداری از این حیوانات، کنش و انتخاب فردی است، خاطرنشان می کند: گاهی برخی، سگ یا گربه را به عنوان نوعی منزلت اجتماعی برای خود ترسیم می کنند؛ البته این موضوع مربوط به طبقه خاصی از جامعه نیز نیست و در تمام اقشار جامعه دیده می شود. حتی برخی پیرزن هایی که تنها در منزلی زندگی می کنند، چند سگ یا گربه را دست آموز کرده اند.
ایجاد وجه تمایز میان خود و دیگران
این استاد دانشگاه می گوید: در مواردی نیز مشاهده شده که افراد برای اینکه خود را از توده جامعه جدا کنند از المان ها، نمادها یا سنبل های خاصی استفاده می کنند تا نشان دهند که چیزی فراتر از توده جامعه هستند.
این نمادها می تواند در لباس افراد شکل بگیرد؛ به عنوان مثال پوشاک زخمی در اصل برای این بود که فرد اعلام کند با این نوع پوشاک طبقه اجتماعی و گروه اجتماعی خاصی را برای خود تعریف کرده و جدای سایر افراد جامعه است.
وی ادامه می دهد: برخی از خانواده ها در امور، مبادلات، نظام خانوادگی، نظام خویشاوندی، گروه همسالان و روابط دوستی، می خواهند خود را فراتر نشان دهند و برای ایجاد تمایز میان خود و دیگران و نشان دادن اینکه ما از لحاظ مالی، موقعیت و منزلت اجتماعی جدای از بقیه هستیم، اقدام به نگه داری حیوانات خطرناک و نامتعارفی مانند تمساح، گرگ، ببر یا شیر در منزل می کنند.
اشباع رفاهی و پول های بادآورده
پدریان با بیان اینکه گاهی چنین افرادی در حقیقت نوعی کمبود در حوزه جایگاه اجتماعی دارند، می افزاید: به علت وجود شکاف طبقاتی در جامعه، برخی از اعضای جامعه که از پول های بادآورده استفاده می کنند، تمام خلاءهای خود را پر کرده و اشباع شده اند و برای اینکه منزلت اجتماعی خود را بالاتر نشان دهند، اقدام به چنین کاری می کنند.
وی اظهار می کند: عقیده بر این است که این پدیده در جامعه رشد ندارد اما در صورتی که این پدیده رشد داشته باشد، نشان از این دارد که جامعه از نظر درآمد و شکاف طبقاتی به شدت دچار آسیب شده و می تواند زنگ خطر جدی برای جامعه به شمار رود.
مراقبت از حیوانات نامتعارف
این جامعه شناس اضافه می کند: در نگهداری از حیوانات متعارف و اهلی بحث حیوان آزاری مطرح نمی شود و افراد با نگهداری این حیوانات از آنها مراقبت می کنند؛ به عنوان مثال اگر سگ مینیاتوری در فضای خارج از تحت مراقبت بودن رها شود، قادر به ادامه حیات و حفظ خود نیست. نوع و نژاد حیواناتی که در ساختار خانواده و در منازل یا آپارتمان ها نگهداری می شوند با حیواناتی که خارج از این فضا زندگی می کنند، متفاوت است.
وی با بیان اینکه در صورتی که حیوانات در منازل آپارتمانی آلودگی صوتی داشته باشند، مشکل آفرین باشند یا آسایش همسایه ها را یا برهم بزنند، از این پدیده می توان تحت عنوان آزار اجتماعی یاد کرد، خاطرنشان می کند: افرادی که حیوانات خطرناک یا نامتعارف را نگه داری می کنند، قطعا ویلاها و ساختمان هایی دارند که شرایط برای نگهداری آن حیوان فراهم است و در واقع همه افراد قادر به انجام چنین کاری نیستند.
سخن پایانی
محیط ناامن، بهداشت ضعیف و همچنین بی توجهی به حقوق حیوانات و زیر پا گذاشتن قوانین محیط زیست، عواملی هستند که با چند دقیقه گشت وگذار در حوالی بازار پرندگان قابل مشاهده است. همچنین وجود بازار سیاه خریدوفروش گونه های حیوانات در حال انقراض و پرنده های کم یاب، چهره این بازار را به کلی سیاه کرده است. بازاری که در آن افراد، حیوانات مریض خود را به جای کلینیک های دامپزشکی برای فروش به این مکان می آورند.
