ماسک تنفسی چیست؟

این نوع ماسک ها ازاستنشاق و تنفس گاز های سمی و شیمیایی و ورود آنها به داخل دستگاه تنفسی جلوگیری میکند. اگر در محیط کاری خود با عوامل خطرناکی مثل گرد و غبار، الیاف، ذرات رادیواکتیو، دود، بسیاری از مایع‌ها، گازهای سمی، ترکیبات شیمیایی و ... سروکار دارید، استفاده از ماسک های شیمیایی برای شما واجب است. ماسک های تنفسی، به وسیله ی فیلتر های بکار رفته در آنها از هرگونه آسیب تنفسی شما را در امان نگه میدارند.

انواع ماسک های تنفسی

ماسک ها بطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:

1. ماسک های تصفیه کننده هوا
2. ماسک های رساننده هوای اتمسفری

ماسک های تصفیه کننده هوا، آلاینده ها و مواد سمی داخل هوا را به خود جذب میکنند و خود شامل سه دسته اند: ماسک های فیلتر کننده ذرات، ماسک های الکتریکی تصفیه هوا و ماسک های فیلتر کننده ی انواع گاز ها و بخارات سمی

• فیلتر کننده ذرات : این نوع از ماسک های تصفیه کننده، به منظور جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل دستگاه تنفسی، مورد استفاده قرار میگیرند. در این ماسک ها به جهت جلوگیری از ورود ذرات به داخل سیستم تنفسی از مواد فیبری و الیافی مانند کاغذ، نمد و یا پارچه استفاده میشود.

فیلتر ماسک های ضد گرد و غبار بر اساس استاندارد ها به سه دسته تقسیم بندی میشوند.

N ذرات غیر روغنی

P ذرات عایق روغن :(بیشتر از 8 ساعت)

R ذرات مقاوم در برابر روغن: (تا حداکثر8 ساعت)

فیلتر های حذف کننده ی ذرات بر اساس بازدهی که دارند به درصد های ۹۵, ۹۷ یا ۱۰۰، عدد گذاری می شوند. رده بندی ۹۵ به معنای آن است که فیلتر، ۹۵ درصد ذرات را از هوا حذف می کند .فیلتر هایی که دارای عدد ۱۰۰ در رتبه بندی خود هستند، فیلتر های با کارآیی بالا در نظر گرفته می شوند .

• ماسک های الکتریکی تصفیه هوا : این ماسک ها دارای یک دمنده الکتریکی برای عبور دادن هوای آلوده از داخل سیستم فیلتر آلاینده ها میباشند، که سبب تصفیه شدن هوای آلوده می شوند.
• فیلتر کننده ی انواع گاز ها و بخارات سمی : ماسک های حفاظت تنفسی تصفیه هوای آلوده برای محافظت در برابر گاز ها و بخارات سمی مانند آمونیاک، بخار فلزات سمی مانند جیوه، انواع گاز های سمی اسیدی و بخار ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار میگیرند.

ماسک های تنفسی کارتریج دار شیمیایی از زیر مجموعه های فیلتر کننده های گاز ها و بخارات سمی اند و به دو دسته تمام صورت و نیم صورت تقسیم میشوند.

ماسک شیمیایی تمام صورت

ماسک شیمیایی تمام صورت همانطور که از نامش پیدا است تمام صورت را میپوشاند و از ورود و بر خورد گاز های شیمیایی حتی با پوست صورت نیز جلوگیری میکند. چرا که بسیاری از مواد و گاز های شیمیایی بر روی پوست تاثیر میگذارند. این ماسک ها بینی، چانه، دهان و چشم ها و در واقع تمام صورت را به خوبی می‌پوشانند. ماسک های تمام صورت، دارای سر پوشی لاستیکی اند که روی سر قرار میگیرد و اتصال محکمی با صورت ایجاد میکند.

ماسک شیمیایی نیم صورت

ماسک های شیمیایی نیم صورت مطابق ماسک های تمام صورت از سیستم تنفسی در مقابل گاز ها، سموم و سایر آلاینده های خطرناک حفاظت می کنند. اما با این تفاوت که ماسک های نیم صورت فقط دهان و بینی را پوشش میدهند و به همین علت مانع حرکت و باعث ناراحتی کاربر نمیشوند. عملکرد این ماسک به همراه فیلتر امکان پذیر است و بدون فیلتر کارایی مثبتی ندارد.

قیمت انواع ماسک های شیمیایی

قیمت این ماسک‌‎ ها با توجه به برندی که دارند یکی نخواهد بود، اصولا شرکت‌های داخلی و خارجی زیادی در زمینه تولید این ماسک‌ها فعالیت می‌‎کنند که هر کدام از آن‎ها محصولات خود را با توجه به کیفیتی که در نظر می‌‎گیرند روانه بازار می‎‌کنند. اما بطور کلی ماسک های شیمیایی نیم صورت قیمت های ارزانتری نسبت به ماسک های تمام صورت دارند. ماسک شیمیایی به علت تماس دائمی که با صورت دارد باید جنس بسیار نرم و کاربر پسندی داشته باشد. به همین دلیل در ساخت آنها ترکیبی به نام TPE استفاده میشود که ماده ای انعطاف پذیر است و روی بینی جا نمی اندازد.

انواع فیلتر های مصرفی در ماسک های پالاینده ی گاز های شیمیایی و بخار های سمی بر اساس نوع گازی که پالایش میکنند به چند مدل دسته بندی میشوند:

• HG: بخار جیوه
• MB: متیل بروماید
• K: آمونیاک و مشتقات آن
• NO: اکسید های نیتروژن
• A: گازها و بخارات آلی مختلف
• G: مواد شیمیایی با فشار بخار پایین
• E: دی اکسید سولفور و سایر گاز های معدنی
• B: گاز های معدنی و اسیدی مانند مونوکسید کربن
• AX: ترکیبات آلی با نقطه جوش کمتر از 65 درجه

ساختار و نحوه ی عملکرد ماسک های شیمیایی

ماسک های شیمیایی دو بخش خاص دارند. این بخش ها با قرار گرفتن بر روی فیلتر مستقر در قسمت خرطوم ماسک در مقابل ورود مواد سمی مانع ایجاد میکنند. اولین قسمت، فیلتر ذارات است که هرگونه باکتری موجود در هوای تنفس شده را حذف میکند. جزء دوم ماسک بر پایه فرایند شیمیایی و جذب سطحی عمل میکند. طی فرایند جذب سطحی، ماده ای جامد یا مایع از سطح خود را به دام می اندازد. برای تصفیه مواد خطرناک در اغلب ماسک های ضد گاز از ذغال فعال (ذغال اکسید) استفاده میشود. زمانی که اکسیژن با ذغال واکنش میدهد، سوراخ های چسبناکی در هر کدام از ساختار های مولکولی آن تشکیل میشود. سموم یا گاز ها از کارتریج عبور میکند به حفرات کربن وارد میشود و در آن گیر میکند در نتیجه وارد بینی، دهان و یا گلو نمیشود.

به گزارش سایت miladsafety عدم استفاده از لوازم و تجهیزات ایمنی باعث آسیب های بسیار شدید و فوت عده زیادی از کارکنان کارگاه ها و کارخانجات میشود. از جمله این عوامل خطرناک می‌‎توان به گرد و غبار، ذرات رادیواکتیو، دود، اسید ها، گازهای سمی، ترکیبات شیمیایی و … اشاره کرد. در محیط کاری کارکنان نفس می‌کشند و اگر این محیط کاری یک فضای بسته و آلوده باشد، کار کردن در آن بسیار سخت و یا غیر ممکن خواهد شد.

در حال حاضر قوانین زیادی برای سلامتی و ایمنی شغلی کارگران وضع شده است و خوشبختانه کارگران را از این خطرات و آسیب‌ها دور می‌کند. کارفرمایان بایستی که ارزیابی‌های لازم را انجام دهند و سپس در جهت رفع مشکلات، محصولات ایمنی لازم را گردآوری کنند. برای این که سلامتی کارکنان حفظ شود لازم است که در محیط‌های کاری خطرناک از تجهیزات حفاظت تنفس استفاده شود البته استفاده از این تجهیزات آخرین راه مقابله با این مشکلات خواهد بود.