نقش استراتژیک کیفیت در تحقق رشد تولید
شهرام شیرکوند-پژوهشگر صنعت
یکی از مهم ترین پیش نیازهای بقا و دوام حضور تولیدکنندگان، بنگاه های اقتصادی و موسسات بازرگانی و تضمین رقابت پذیری در بازار جهانی، کیفیت کالاهای تولیدی است.کیفیت محصول به معنای اعتبار تولید کننده در ذهن مشتریان است و اعتماد آنها را به خود جلب می کند. از آنجا که رضایت مشتریان تضمین کننده رشد پایدار کسب وکار است، برای تحقق این امر و رقابت پذیری بیشتر، افزایش کیفیت محصول و ارائه خدمات مناسب بسیار حائزاهمیت است؛ بنابراین با بهینه سازی فرآیندهای تولید در جهت افزایش کیفیت و کاهش هزینه ها، شرکت ها می توانند سود خود را افزایش دهند. توجه به ارتقای کیفیت محصول با هدف جلب رضایت مشتریان و توسعه بازار، موجب بهبود عملکرد و افزایش بهره وری نیز خواهد شد. مهم ترین اهداف مدیران سازمان ها و شرکت ها توسعه برند، افزایش تولید و رونق فروش است که البته تحقق این موارد در گرو رضایت مشتریان و افزایش کیفیت کالاها و خدمات ارائه شده است. در واقع کیفیت عالی می تواند کلیدی برای تمایز سازمان ها و شرکت های تولیدکننده کالا و خدمات باشد. در تولید و تجارت، کیفیت به مفهوم برتری محصولات یا خدمات است.
برخی کیفیت را تنها انطباق با ضوابط ازپیش تعیین شده می دانند و گاهی کیفیت مترادف با استاندارد تلقی می شود، در حالی که کیفیت مفهومی وسیع تر دارد و به معنی پاسخگویی به درخواست های منطقی و حق مدارانه مشتریان است. از این حیث تولید محصول مبتنی بر دانش و باکیفیت، مشتریان را به خرید محصول ترغیب و تشویق می کند و دوام و مرغوبیت کالا، برخورد مطلوب در فروش، حمل و تحویل مناسب، خدمات پس از فروش گسترده، موجب توسعه فروش خواهد شد. امروزه صنعت به عنوان مهم ترین بخش کسب وکار و تجارت در کانون توجه مصرف کنندگان قرار دارد و کیفیت ارائه محصول، عنصری ضروری در بازارهای رقابتی فعلی شده است. با این وصف تولید دانش بنیان و با کیفیت رقابتی، رویکردی برای توسعه تولید و فروش و تقویت برند کالاهای باکیفیت داخلی است. شرط توسعه تولید دانش بنیان، افزایش کیفیت و بهره وری در تولید است و ارتقای کیفیت از ویژگی های تولید دانش بنیان است؛ به نحوی که کیفی تر شدن محصولات، قدرت رقابت پذیری در بازار، میزان فروش و توان صادرات را افزایش می دهد.برای دستیابی به تولید دانش بنیان نباید صرفا به افزایش تولید محصول در کارخانه ها و سیستم های تولیدی متکی بود؛ بنابراین در شرایط فعلی باید به ظرفیت های داخلی کشور توجه بیشتری داشت و با برنامه ریزی برای ایجاد اقتصاد و تولید دانش بنیان به سمت ارتقای تولید داخلی و باکیفیت حرکت کرد. از آنجا که اقتصاد دانش بنیان برپایه تولید، توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات تشکیل شده، اصلاح فضای کسب وکار برای تحقق اقتصاد دانش بنیان اهمیت زیادی دارد. در این راستا و در بحث تولید دانش بنیان باید دو موضوع کیفیت و نرخ همواره مدنظر تولیدکنندگان قرار گیرد. برای توسعه تولید و تقویت برند کالاهای داخلی، توجه به کیفیت کالا و نرخ مناسب بسیار حائزاهمیت است.
در واقع تولید کالاهایی با کیفیت و نرخ رقابتی، منجر به تولیدات باکیفیت، اشتغالزایی، ایجاد ارزش افزوده، افزایش درآمدهای کشور و تامین رضایت مصرف کنندگان کالاهای داخلی می شود. کیفیت کالاهای تولیدی یکی از مهم ترین عواملی است که با تحقق تولید دانش بنیان، به بقا و دوام بنگاه های تولیدی و اقتصادی انجامیده و رقابت پذیری را در بازار جهانی تضمین می کند. رونق تولید نقش مهمی در رشد، رفاه، وضعیت اقتصادی و آسایش مردم ایفا می کند. رشد و توسعه تولید علاوه بر ایجاد اشتغال و آسایش سبب تولید محصولات باکیفیت تر و مناسب تر می شود. اگر کشوری دارای سازمان ها و صنایع تولیدی قدرتمندی باشد که توان حضوری موفق در بازارهای بین المللی را داشته باشند، قدرت اقتصادی آن کشور نیز افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، کیفیت تولیدات صنعتی و موضوع رقابتی بودن تولیدات به عوامل متعددی بستگی دارد که از مهم ترین آنها بسته شدن حلقه و چرخه تحقیق، تولید و بازار است. بخشی از این جریان برعهده تولیدکنندگان و صنعتگران است و بخش مهم دیگر وجود سیاست های حمایتی و بسترسازی برای رشد صنعت و تولید مبتنی بر دانش توسط دولت و مدیران. به هر حال توجه به کیفیت تولیدات و ارائه توانمندی واقعی تولیدکنندگان برای حمایت مالی دولت ضروری به نظر می رسد. بنا بر آنچه گفته شد در بحث تولید داخلی موضوع استراتژیک کیفیت و تعیین نرخ منطقی محصول یا خدمت همواره باید موردتوجه قرار گیرد. در شرایط فعلی برای توسعه تولید دانش بنیان و رونق کسب وکار داخلی، کیفیت دارای نقش استراتژیک است که باید موردتوجه تولیدکنندگان داخلی قرار گیرد. استفاده از فناوری های نوین، احساس مسئولیت و وجدان کاری از پیش شرط های مهم تولید باکیفیت محصولات داخلی است و به اعتقاد کارشناسان حوزه اقتصاد و بازار، کیفیت محصول در کنار قیمت گذاری مناسب، ضامن توسعه فروش و افزایش سهم بازارهای منطقه ای و جهانی است که اگر به صورت جدی موردتوجه تولیدکنندگان کشور قرار گیرد، رشد تولید باکیفیت و رقابتی محقق می شود. با این اقدام و در راستای تحول اقتصادی در شرکت های تولیدی، بازگشت سرمایه، سود فروش، سهم بازار، کاهش هزینه ها و نرخ سهام از رشد قابل توجهی برخوردار خواهند شد. به این لحاظ برای توسعه تولید دانش بنیان و تقویت برند، باید با بهره گیری از ظرفیت نخبگان جوان، توسعه تحقیق و پژوهش، ایجاد نوآوری و تمرکز تولیدات نوآورانه و باکیفیت، بر ظرفیت ها و توان داخلی و توجه به تولیدات صادرات محور، شرایط و فضای مناسبی برای ارائه محصول تولیدی به بازارهای داخلی و خارجی فراهم شود. امید است با حمایت دولت و تلاش فعالان اقتصادی، صنایع ارزش آفرین در دستیابی به افق ها و اهداف پیش بینی شده موفق شوند و رشد و توسعه تولید در کشور محقق شود.
