به دلیل دشواری و ویژگی کار در معدن، بدون استثنا صاحبان معادن به کارگران خود حقوقی کمتر از حداقل‌های تعیین‌شده در قانون کار را نمی‌پردازند. علاوه‌بر آن، چون معدنکاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور به شمار می‌رود، بالطبع تمام امتیازات این نوع شغل را باید کارفرما به کارگران معادن پرداخت کند و تفاوت‌های معدنکاری با سایر مشاغل را درنظر بگیرند. نخستین تفاوتی که باید در مشاغل سخت و زیان‌آور به آن توجه شود، کاهش ساعت کاری از ۸ ساعت به ۶ ساعت در طول روز است.

همچنین باید این نکته را یادآور شد که معدنکاری تنها شغلی است که کارگران آن‌ نمی‌توانند اضافه‌کاری داشته باشند چرا‌که بنا بر قانون کار و ماهیت فعالیت در معدن، کارگر معدن نباید بیشتر از ۶ ساعت در محیط معدنی بماند. تفاوت دیگری که کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور به‌ویژه کارگران معدنی نسبت به سایران دارند، بازنشستگی زودتر از موعد آنهاست و کارفرما باید تمام مابه‌التفاوت این مسائل را بپردازد.

معدنداران نیز بنابر قانون این هزینه‌ها را پرداخت کرده و به همین دلیل اغلب کارگران برای بازنشستگی دچار مشکل و گره نمی‌شوند. با وجود تمام مزایایی که گفته شود، قشر کارگر جزو طبقات آسیب‌پذیر در جامعه به شمار رفته و نمی‌توان و آن را انکار کرد. در زمینه مسائل مرتبط با حقوق و دستمزد هم باید گفت علاوه‌بر حقوق پایه اعلام‌شده از سوی وزارت کار، در معادن به‌طور معمول مبالغ دیگری نیز به دستمزد کارگران افزوده می‌شود. می‌توان گفت رقم نهایی اغلب دریافتی‌های کارگران بخش معدن، ۳۰ درصد بالاتر از حقوق پایه اعلام‌شده از سوی وزارت کار است اما باز هم این مبلغ با وجود تورم جامعه و شرایط فعلی معیشت، مقدار قابل‌توجهی نیست.

باید به این نکته توجه کرد که متاسفانه در تمامی حوزه‌های صنعتی و تولیدی نیز در حال دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات معیشتی این‌چنینی هستند.

باید این نکته را خاطر‌نشان کرد که در برخی حوزه‌های تولیدی و صنعتی، کارفرماها و صاحبان مشاغل از زیر بار مسئولیت پرداخت حقوق کامل یا بیمه‌کردن کارگران خود شانه خالی می‌کنند‌ اما در معادن به دلیل ماهیت فعالیت، این اتفاق رخ نمی‌دهد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد آن است که اغلب کارگران معدن کارگر ساده به شمار نمی‌روند. افراد حاضر در معادن، اغلب با تجهیزات معدنی کار می‌کنند و کار با این ماشین‌آلات نیازمند توانایی و تخصص است. بنابراین، کارگران معدنی کارگران ماهر و نیمه‌ماهر محسوب شده و کارگر ساده تنها ۱۵ درصد جمعیت شاغلان معادن را تشکیل می‌دهند.

این کارگران ماهر و نیمه‌ماهر می‌توانند در ازای دریاقت بیشتر دستمزد، کارفرما را تهدید به ترک کار کنند و معدنداران برای از دست ندادن این متخصصان، اغلب با افزایش دستمزد موافقت می‌کنند چرا‌که در صورت ترک کار، معدن دیگری برای فعالیت به‌راحتی پیدا می‌کنند و معدنداران برای از دست ندادن نیروی متخصص و کاهش راندمان و بازدهی معدن خود تلاش می‌کنند. درباره تشریح بیمه‌نامه‌های کارگران بخش معدن باید گفت ۳ نوع بیمه‌نامه را در فعالیت‌های معدنی می‌توان نام برد؛ نخست بیمه تامین اجتماعی است که تمام کارگران از آن بهره‌مند می‌شوند. 

نوع دوم بیمه تکمیلی است که مزایای بیشتری از بیمه تامین‌ اجتماعی دارند. دسته سوم نیز بیمه‌نامه‌های مسئولیت مسئول فنی بوده که این نوع بیمه‌ها، مسئولیت در برابر فوت و دیه در جراحات و اتفاقات ناگوار است. صاحبان معادن فعال در حوزه زغال‌سنگ بیمه نوع اول و سوم را به‌طور حتم برای تمامی کارگران خود در نظر می‌گیرند تا در صورت بروز هرگونه حوادث، کارگران بتوانند به نحو مطلوب از مزایای این بیمه‌ها استفاده کنند.