لزوم کاربرد هوش‌مصنوعی در پرستاری
سالار بصیری-فعال دانش‌بنیان
امروزه ردپای هوش‌مصنوعی را در همه‌چیز می‌توان یافت؛ از پیشرفت‌های پزشکی در تحقیقات سرطان گرفته تا پژوهش‌های تخصصی برای پیش‌بینی آثار تغییرات آب‌وهوایی. به‌گفته دکتر کای فولی، دانشمند برجسته هوش‌مصنوعی و سرمایه‌گذار خطرپذیر، «هوش‌مصنوعی جهان را بیش از هر چیزی در تاریخ بشریت تغییر خواهد داد، حتی بیش از الکتریسته.» روزگاری برای بشر تعویض کانال‌های تلویزیونی از راه دور باورکردنی نبود و تا پیش از کاربرد مستقیم آن، مردم تصوری از کنترل از راه دور نداشتند، اما امروزه هوش‌مصنوعی دیگر فقط مفهومی در فیلم‌ها و کتاب‌های علمی ـ تخیلی نیست و روزبه‌روز در جریان زندگی با آنها سروکار داریم. در آینده‌ای نزدیک هوش‌مصنوعی به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل خواهد شد و به سطح ماشین‌های فوق‌هوشمند خواهد رسید و از شایستگی‌های فکری انسان هم فراتر می‌رود. این یعنی انحصار در میان هوش‌مصنوعی. خیلی دور نیست که پزشکان جراح در یک فرآیند جراحی تنها در نقش ناظرانی ظاهر شوند و صفر تا صد عمل جراحی را به یک ربات بسپارند؛ بنابراین بیراه نیست که بگوییم خود را برای عمل توسط یک ربات جراح آماده کنید. بی‌شک هوش‌مصنوعی به بیماران کمک می‌کند تا گزینه‌های مراقبت خود را بهتر بشناسند و دست به انتخاب بزنند.ترس از فناوری‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی، آورده رسانه‌ها و فیلم‌های قرن حاضر است که با هدف جذب مخاطب، هوش‌مصنوعی را به‌نوعی دشمن بشریت نشان داده و می‌دهند. نتیجه و بازتاب نمایش این فیلم‌ها و رسانه‌ها، این است که هوش‌مصنوعی رقیب انسان خواهد بود. کاربرد هوش‌مصنوعی در تمامی مشاغل، مزیت‌های خودش را دارد؛ درست مانند کاربرد ماشین‌حساب برای حسابداران؛ نمی‌توان گفت که ماشین‌حساب منجر به بیکاری و از بین رفتن شغل حسابداران شد، بلکه تنها یک ابزار بود. هوش‌مصنوعی هم ابزاری است برای کمک به مشاغل، در راستای بهره‌وری و بسته به نحوه استفاده، می‌تواند مفید یا مضر باشد.
هوش‌مصنوعی کمک‌های زیادی به پرستاران در راستای ارائه خدمات‌پزشکی می‌کند و روزبه‌روز به ابزارهایش اضافه می‌شود. پرستاری جزو شغل‌های سخت دنیا محسوب می‌شود و امکان خطای انسانی در آن بالا است، به‌همین‌دلیل لزوم کاربرد هوش‌مصنوعی در این عرصه به‌شدت احساس می‌شود. هوش‌مصنوعی به پرستار کمک می‌کند که کمتر اشتباه کند و ریسک تصمیم‌های اشتباه با هوش‌مصنوعی کمتر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که بالای ۹۰ درصد هوش‌مصنوعی در خدمات پرستاری و پزشکی کمک‌کننده است. بدون اینکه نارضایتی درباره امنیت شغلی احساس شود، افزایش دقت در فرآیند درمان، بزرگ‌ترین آورده است که هوش‌مصنوعی به پزشکان و پرستاران می‌دهد.اعتماد به ربات‌ها یا دستگاه‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی در جریان پرستاری دارای ۲ رویکرد اصلی است؛ جنبه نرم‌افزاری و سخت‌افزاری. معمولا آنچه باعث بی‌اعتمادی به ربات‌ها در فرآیند نگهداری از یک بیمار می‌شود، به جنبه سخت‌افزاری مربوط می‌شود. گفتنی است، دنیای مدرن براساس ارائه سخت‌افزارهای کمک‌کننده ساخته شده، بنابراین اگر ترسی از بعد سخت‌افزاری داشته باشیم، معضلی قابل‌حل است. از بعد نرم‌افزاری، مولفه تصمیم‌گیری از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال، اینکه ربات تصمیم بگیرد چه قرصی را در چه زمانی، به بیمار بدهد، نیازمند مداخله انسانی است و باید توسط عامل انسانی انجام شود. امروزه دانشمندان نقش عامل انسانی را در تایید تصمیمات هوش‌مصنوعی پررنگ‌تر می‌بینند و معتقدند در نهایت، هر تصمیمی باید از نظر و دید انسان عبور کند و این اپراتور انسانی است که تصمیم ربات‌ها را تایید یا رد می‌کند.
بی‌شک پیشرفت‌های آینده هوش‌مصنوعی به‌نظر دور از دسترس هستند؛ اما زودتر از آنچه فکرش را بکنیم، در دسترس قرار می‌گیرند. شرکت‌های برتر فناوری در حال رقابت برای پیاده‌سازی هوش‌مصنوعی در زندگی روزمره ما هستند که این ما را به آینده واقعا خارق‌العاده و هیجان‌انگیز هوش‌مصنوعی هدایت می‌کند. برای مثال، سیستم IFM تنها یکی از بی‌شمار نوآوری‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی است که شاهد رشد و اثرگذاری‌های روزافزون آن در صنایع هستیم. برای اندازه‌گیری درصد خطای هوش‌مصنوعی با انسان بهتر است، در شرایط برابر آنها را مقایسه کنیم. برای مثال، از روزی که صحبت از خودروهای خودران تسلا شد، برخی بر این باور بودند که این خودروها تصادفات زیادی را رقم می‌زنند و عاملی برای مرگ انسان به‌شمار می‌روند، اما اینکه کدام بهتر است؛ خودروهای سرنشین‌دار یا خودران، باید در ۲ کفه یک ترازو سنجیده شوند. برای مثال، باید دید به‌لحاظ آماری نسبت تصادفات در کیلومتر پیمایش‌یافته برای انسان چقدر است و برای خودروهای خودران چه عددی را نشان می‌دهد. در این شرایط، می‌توان تصمیم بهتری درباره هوش‌مصنوعی و اعتماد به آن گرفت. در بحث تولید علم، ایران فاصله زیادی با دنیا ندارد، در واقع همه‌چیز در دانشگاه‌ها مطابق آنچه در جهان اتفاق می‌افتد، جلو می‌رود. اما در بحث کاربرد آن، به‌دلیل افزایش هزینه‌های سخت‌افزاری با پیشرفت‌های روز، با دنیا فاصله داریم، اما در کل، وضعیت قابل‌قبولی در توسعه دانش و ابزار هوش‌مصنوعی احساس می‌شود.
