ارزشهای مشترک خانوادگی
محمد بهارلو محمدزاده-مشاور انجمن کسبوکارهایخانوادگی
معنا و مفهوم ارزشهای مشترک خانوادگی به باورها، اصول و معیارهای اخلاقی مربوط میشود که یک خانواده بهطورجمعی از آنها پیروی میکند. این ارزشها، رفتارها و تصمیمات، هریک از اعضای خانواده را هدایت میکنند و بهعنوان پایهای برای وحدت و هماهنگی در درون خانواده عمل میکنند. ارزشهای مشترک خانوادگی را میتوان مجموعهای از ایدهها و ایدهآلهای مشترک در نظر گرفت که نحوه تعامل اعضای یک خانواده را با یکدیگر و با دنیای اطراف شکل میدهند. آنها میتوانند شامل اصولی مانند احترام، صداقت، مهربانی، همدلی، مسئولیتپذیری و بسیاری موارد دیگر باشند. در واقع ارزشهای مشترک بهعنوان قطبنما برای رفتار، تصمیمگیری و تعاملات بین اعضای خانواده عمل میکنند. داشتن ارزشهای مشترک در خانواده به چند دلیل مهم است. اولا، حس وحدت، تعلق، پیوند قوی، تفاهم و همکاری را بین افراد خانواده ارتقا میدهد که میتواند منجر به ارتباط بهتر و حلوفصل راحتتر تعارضات شود. ثانیا، ارزشهای مشترک، یک جهتیاب اخلاقی برای خانواده فراهم میکند. آنها به عنوان راهنما و تسهیلگر تصمیمگیری عمل میکنند. وقتی همه افراد خانواده درک یکسانی از درست و نادرست داشته باشند، احتمال اختلافنظر کاهش مییابد و محیط هماهنگ حفظ میشود. علاوه بر این، ارزشهای مشترک به القای آموزهها و اصول مهم زندگی در کودکان کمک میکنند. وقتی والدین و سایر اعضای خانواده بهشکلمستمر این ارزشها را حمایت و تقویت میکنند، به کودکان در پرورش شخصیت، صداقت و احساس قوی اخلاقی کمک میشود. این یک پایه محکم برای رشد شخصی آنها خواهد بود که آنان را برای حرکت در جهان خارج از خانواده آماده میسازد؛ کودکان، کسانی که قرار است جانشینان آتی رهبران کسبوکار خانوادگی شوند. ارزشهای مشترک خانواده اغلب از طریق نسلها منتقل میشود و منعکسکننده سنتها، آداب، رسوم و فرهنگ خانوادگی است. با این حال، آنها در طول زمان میتوانند با رشد خانواده و مواجهه با تجربیات جدید، تکامل یابند و سازگار شوند. از طریق ارتباط باز و درک متقابل، خانوادهها میتوانند حس قوی ارزشهای مشترک را که به ایجاد یک محیط دوستداشتنی و هماهنگ کمک میکنند، پرورش دهند. ارزشهای مشترک خانواده دارای ویژگیهای خاصی مانند موارد زیر هستند:
• عشق و حمایت از همه اعضای خانواده را در اولویت قرار میدهند.
• رفتار محبتآمیز، همدلی، احترام و تفاهم با یکدیگر را تشویق میکنند.
• ارتباط باز و صادقانه، تشویق گفتوگو، گوش دادن فعال و بیان افکار و احساسات را به شیوهای سالم تقویت میکنند.
• اعتماد، قابلیت اطمینان و مسئولیتپذیری را ارتقا میدهند و به ایجاد محیطی امن کمک میکنند.
• یکپارچگی، صداقت، مسئولیتپذیری و رفتار اخلاقی را تشویق میکنند.
• زمینهساز همدلی و شفقت، درک و حمایت از یکدیگر میشوند.
• احساس مسئولیت مشترک، حمایت از آرمانهای یکدیگر و کار گروهی را پرورش میدهند.
• زمینهساز آموزش، تشویق به یادگیری مستمر و رشد شخصی میشوند.
• موجب بروز احساس هویت میشوند.
• مشوق انعطافپذیری و درک تغییرات، چالشها و تفاوتها هستند.
بههرحال ممکن است هر خانوادهای مجموعه ارزشهای منحصر به فرد خود را داشته باشد که با باورها، اعتقادات فرهنگی، مذهبی یا شخصیشان همسو هستند. اما در نهایت، ویژگیهای مزبور باید منعکسکننده نیازها و اولویتهای خاص هر خانواده باشد و در عین حال، باعث ترویج عشق، احترام، اتحاد و رشد شود.
در نوشتن ارزشهای مشترک نیز ضرورت دارد مطمئن شوید:
• به زبانی واضح، ساده و قابلدرک نوشته شدهاند.
• منعکسکننده دیدگاههای مختلف و جهانبینی اعضای خانواده هستند.
• با اهداف خانواده همسویی دارند.
• در بیانیه ارزشهای مشترک خانواده، بین تمام ارزشهای منتخب انسجام و هماهنگی وجود دارد.
• الهامبخش و محرک انگیزش هستند.
تعداد ارزشهای مشترک نیز به عوامل مختلفی مثل بزرگی، تنوع ایدهها و اهداف خانواده بستگی دارد. با این حال، داشتن تعداد قابلتوجه ارزشهای مشترک، میتواند منطق و اثربخشی را به روشهای مختلف افزایش دهد. اگرچه پیشینه علمی برای داشتن تعداد دقیق ارزشهای مشترک وجود ندارد، اما داشتن مجموعه گستردهای از ارزشهای مشترک که اصول و اولویتهای کلیدی را در بر گیرد، سودمند است. این ارزشها باید تعادلی بین ارائه راهنمایی و انعطافپذیری ایجاد و در عین حال، پویایی خانواده منسجم و موثر را حفظ کنند.
برای موفقیت بلندمدت، تسری ارزشهای مشترک خانوادگی به کسبوکار خانوادگی یک ضرورت انکارناپذیر است. مطمئن شویم ارزشها و اهدافی که در خانواده وجود دارد، به کسبوکار منتقل شدهاند و در فعالیتهای کسبوکار تاثیر میگذارند. این راهکار کمک میکند با همکاری اعضای خانواده، میزان مشارکت و تعهد در کسبوکار افزایش یابد و بهسرعت اهداف محقق شوند. در اجرای این راهکار، ابتدا باید درباره اهداف و ارزشهایی که میخواهید در کسبوکار دنبال شوند با اعضای خانواده صحبت کرد. این اهداف باید قابلقبول باشند و بهطورمشترک درباره آنها تصمیمگیری شود. سپس باید مسئولیتهای کلیدی کسبوکار بین اعضا تقسیم شود تا همه در کسبوکار، مسئولیتهای مشخصی داشته باشند و ارزشهای خانوادگی را در آن تقویت کنند. همچنین، باید مهارتهای موردنیاز در حوزه کسبوکار را به اعضای خانواده آموزش داد تا بتوانند بهترین عملکرد را در کسبوکار ارائه دهند. استفاده از تجربیات قدیمیترین اعضای خانواده نیز میتواند به شما در رشد کسبوکار کمک کند. از سوی دیگر، با تعامل فعال با مشتریان و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، میتوانید ارزشهای خانوادگی خود را به کسبوکار منتقل کنید. با بکارگیری اینگونه راهکارها، میتوان ارزشهای خانوادگی را به کسبوکار خانوادگی تسری داد و رشد مطلوب را بهدست آورد.