دستگاه اکسترودر چیست و چه کاربردی دارد؟
امروزه اهمیت پلاستیک و پلیمر و استفاده از محصولات پلاستیکی بر هیچکس پوشیده نیست. ازابزارآلات خودرو گرفته تا وسایل آشپزخانه اعم از یخچال، ماشین لباسشویی همه و همه از پلاستیک استفاده میکنند. از همه اینها که بگذریم، پلاستیک عایق مناسبی برای الکتریسیته است و در صنایع الکتریکی و الکترونیکی مانند پوشش کابلها، کلید و پریزها و سیمها نیز بسیار کاربرد دارد. البته با وجود همه این مزیتها، زیادهروی در استفاده از پلاستیک و محصولات پلاستیکی خطرآفرین است و آسیبهای غیرقابل جبرانی به محیط زیست وارد میکند.
بنابراین یکی از خدمات بزرگی که در حوزه پلاستیک انجام شد، تولید دستگاه اکسترودر بود. این دستگاه، در کنار تولید قطعات پلاستیکی، پلاستیکهای غیرقابل استفاده و ضایعات را نیز بازیافت میکند. حال با وجود این تعریف کوتاه از دستگاه اکسترودر، اگرعلاقهمند به گسترش کسب و کار خود در این حوزه و حفظ محیط زیست هستید، این مطلب را انتها دنبال کنید.
دستگاه اکسترودر چیست؟
دستگاه اکسترودر وظیفه ساخت محصولات لاستیکی و پلاستیکی با پلیاتیلن، پلیاستر، اکریلیک، نایلون و ... را به عهده دارد. این دستگاه در کنار تولید محصولات، پلاستیکهای قدیمی را نیز بازیافت کرده و کمک بسیاری به صرفهجویی در هزینهها و حفظ محیط زیست میکند. اهمیت استفاده از اکسترودر تولید قطعات و محصولات پلاستیکی با اشکال و ابعاد مختلف است که صنعت متناسب با نیاز خود از آن استفاده میکند. در ادامه با انواع اکسترودر، کاربرد، نحوه عملکرد و بازیافت این دستگاه بیشترآشنا میشویم.
عملکرد دستگاه اکسترودر
مواد اولیه از طریق ورودی دستگاه وارد مخزن شده و با دیگرمواد افزودنی همچون رنگ ترکیب میشود. این مواد پس از ترکیب شدن با مواد دیگر به مرکز حرارتدهی منتقل شده و ذوب میشوند. در نهایت با ذوب مواد و انتقال آنها به سمت مرکزشکلدهی و فرآیندهای اکستروژن میتوان محصولات موردنیاز را تولید کرد.
Ø نکته: اکستروژن یکی از فرآیندهای تغییر شکل و ساخت قطعات آهنی و پلاستیکی است. در فرآیند اکستروژن مواد اولیه به قالب موردنظر هدایت میشوند و پس از فشردهسازی در قالب، طرح مودنظر و سطحی صاف به خود میگیرند.
پس از تولید ورقهها و محصولات پلاستیکی در دستگاه اکسترودر، نوبت به سردکردن آنها میرسد. اگر ورقهها و پروفیلهای تولیدی به خوبی سرد نشوند، طرح آنها دچار تغییر مشده و محصولات بیکیفیتی تولید میشود. برای سرد کردن محصولات میتوان از آب سرد، هوا و عبور از میان غلتکها استفاده کرد.
بازیافت با دستگاه اکسترودر
همانطور که پیشتر اشاره کردیم، دستگاه اکسترودر علاوه بر ساخت قطعات پلاستیکی، وظیفه بازیافت محصولات را نیز برعهده دارد. در فرآیند بازیافت، برای اینکه بتوان پلاستیکهای غیرقابل استفاده را از دستگاه عبور داد باید آنها را به قطعات کوچکتر تبدیل کرد. قطعات خردشده وارد دستگاه میشوند و فرآیند تولید محصولات برای آنها تکرار میشود. برای خرد کردن قطعات میتوان از دستگاه اکسترودر آسیابی یا زنده خور استفاده کرد. این دستگاهها قطعات بازیافتی را برای ورود به دستگاه آماده میکنند.
محصولات تولید شده با دستگاه اکسترودر
از محصولات تولید شده با دستگاه اکسترودر میتوان به انواع پروفیل، درزگیر، میله و ورق ، شیلنگ و محافظ سیم و کابل اشاره کرد. البته این تنها بخشی از کارآیی دستگاه اکسترودر است و ممکن است صنایع مختلف برای ساخت دیگر قطعات و محصولات نیز از آن استفاده کنند.
انواع دستگاه اکسترودر
مرسومترین دستگاههای اکسترودر، دستگاه یک و دو ماردون است. برای آشنایی بیشتر با موضوع، ابتدا ماردون و محفظه آن اشنا شده و سپس انواع آن را شرح میرویم.
Ø ماردون قطعهای فلزی و پیج شکل است و از اجزای اصلی دستگاه اکسترودر بهشمارمیرود. ماردونها با حرکت و چرخش خود، مواد اولیه را تبدیل به خمیر کرده آن را آماده شکلپذیری میکنند. ماردون در محفظهای به نام سیلندر نگهداری میشود.
Ø سیلندر محفظهای فلزی برای نگهداری ماردون است و وظیفه انتقال حرارت و تثبیت دما را بهعهده دارد. سیلندرها برای جلوگیری ازایجاد دمای بسیار بالا یا پایین در دستگاه از حفرههای آبسرد و گرم خود استفاده میکنند. نحوه عملکرد آن به این صورت که اگر دمای دستگاه بالا باشد، از حفرههای سیلندر آب سرد و اگر دما پایین باشد، آب گرم از حفرهها بیرون میاید.
دستگاه یک ماردون
این نوع دستگاه تنها یک ماردون دارد. سایز طول و قطر پیچها در دستگاه یک ماردونه به دلیل توان کمتر آنها نسبت به دوماردونه با اهمیتتر است. سایز طول و قطر بیانگر این است که هرچه طول ماردونهای دستگاه بلندتر باشد، توان ذوب و هرچه قطر آن بیشتر باشد سرعت خروجی آن بیشتر است.
دستگاه دو ماردون
دستگاههای دوماردونه از دوپیچ استفاده میکنند و توان تولیدی آنها بسیار بیشتر ازدستگاههای تک پیچ است. ماردونهای این دستگاه ممکن است همجهت یا خلاف جهت هم باشد:
· ماردونهای همجهت: ماردونهای همجهت موجب همافزایی و افزایش قدرت دستگاه میشوند و از آنجایی که بعضی از مواد حساس و تخریبپذیر هستند، استفاده از ماردونهای همجهت مناسبتر است. این به این معنی است که مواد حساس زودتر از دستگاه خارج شده و مدت زمان طولانی تحت تاثیر دمای بالا نیستند.
· ماردونهای خلاف جهت: در مارودنهای خلاف جهت، مواد اولیه برای خمیری شدن در بین دو پیچ فشرده میشوند.
اجزای دستگاه اکسترودر
عملکرد هر نوع دستگاهی وابسته به اجزای آن است و ما در ادامه مقاله، به توضیح اجزای اصلی دستگاه اکسترودر خواهیم پرداخت:
· قیف: قیفها محل ورودی مواد اولیه بوده و ازآنجایی که ممکن است حجم مواد متفاوت باشد، قیفها متنوع و تعویضپذیرهستند.
· هیتر: هیترها مسئول حرارتدهی به سیلندر هستند و با قرارگرفتن در اطراف آن، حرارت را به سیلندر و در نهایت به مواد منتقل میکنند.
· دای: دایها قالبهای دستگاه اکسترودرو محل دریافت محصول نهایی هستند. دایها مواد مذاب را دریافت کرده و با شکلدهی به آن قطعات مقطعی تولید میکنند.
· ماردون و سیلندر: دو قطعه مهم دیگر، ماردون و سیلندر است که در مطالب بالا به طور کامل به آن اشاره کردیم.
· ترموکوپل: ترموکوپلها وظیفه تولید برق با دو سیم یا فلز غیرهمجنس را برعهده دارد. با وصل دو فلز غیرهمجنس بههم و قرارگیری آنها در دمای متفاوت میتوان در مسیر فلزات جریان الکتریسیته تولید کرد.
· SSR و : PID این دو دستگاه وظیفه انتقال و کنترل دما به هیتر را برعهده دارند. در واقع نحوه عملکرد این دو دستگاه به این شکل است که SSR به عنوان فرستنده دما به هیتر، برای قطع و وصل و کم و زیاد کردن جریان الکتریسیته از PID کمک میگیرد.
نگاه کلی به دستگاه اکسترودر
دستگاه اکسترودر یکی از دستگاههای پرکاربرد در صنعت پلاستیک است که علاوه برتولید قطعات پلاستیکی مواد غیر قابل استفاده را نیز بازیافت میکند. این دستگاه برای تولید پرروفیل و ورقه و لوله از موادی مثل پلیاتیلن، پلیاستر، نایلون و ... استفاده میکند. تولید محصولات پلاستیکی با حرارتدهی، عبور از ماردونها و قرارگیری در قالب انجام میشود. بعد از شکلگیری نیز برای خنک کردن محصولات از هوا، عبور از غلتک و آب سرد استفاده میکنند. همچنین برای بازیافت محصولات غیرقابل استفاده نیز از دستگاه زندهخور یا آسیابی استفاده میکنند.
حال با وجود اطلاعات بالا و به عنوان نکته پایانی، اگر قصد قیمت خرید دستگاه اکسترودر را دارید، حتما از کیفیت اجزای آن مطلع شوید. کیفیت ماردونها، قیف تغذیه، بدنه دستگاه و مرکز حرارتدهی در انتخاب یک دستگاه باکیفیت بسیار بااهمیت است. آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ ما قصد داشتیم تمامی نکات لازم برای خرید این دستگاه را توضیح داده و شما را با انواع آن اشنا کنیم.
جهت اطلاعات بیشتر و مشاوره خرید دستگاه اکسترودر می توانید با تماس با کارشناسان مجموعه سامیران اطلاعات دقیق تری را کسب نمایید.
امیدواریم مطالبی که در طول مقاله مطالعه کردید، مورد توجه شما قرار گرفتهباشد و راهنمای مناسبی برای انتخاب و خرید یک دستگاه اکسترودر باشد.
منبع: رپورتاژ