سود دلالی، سد راه ساماندهی
آذربایجان غربی از جمله استان‌هایی است که محصولات کشاورزی متعدد و انبوه در آن کاشته و به صورت‌های متعدد عرضه می‌شود؛ از جمله این اقلام میوه‌های درختی به ویژه سیب است که نوع صنعتی آن به علت ارزش کمتر نسبت به نوع درختی، به صورت عمده به مراکز تولید آبمیوه و کنسانتره عرضه می‌شود و در همین راستا، دلالان با ایجاد مراکزی به‌ویژه در حاشیه جاده‌ها، اقدام به خرید و فروش این اقلام می‌کنند.
این حکایت ناخوشایند در ایام خرید و فروش سیب درختی (آخر تابستان و ابتدای پاییز) پررنگ‌تر می‌شود و افزایش بی‌رویه مراکز غیرمجاز خرید و فروش آنچنان چشمگیر می‌شود که در هر ۵۰۰ متر از جاده‌های استان به ویژه ارومیه به مهاباد، اشنویه به ارومیه و ارومیه به سلماس و برعکس این مراکز دیده می‌شوند.
سهم سیب صنعتی در گردش مالی کشاورزان
باغداران آذربایجان‌غربی سالانه با برداشت بیش از یک میلیون تن سیب، رتبه نخست تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص دادند؛ از مجموع ۱۲۰هزار هکتار مساحت باغ‌های بارور آذربایجان‌غربی حدود۵۰ تا ۶۰ هزار هکتار به سیب اختصاص یافته و حدود یک‌سوم سیب کشور در این استان تولید می‌شود.
استان ۱۲۰ هزار هکتار باغ دارد که ۴۰ تا ۵۰ درصد باغات سیب درختی است و سالانه بین ۸۰۰ هزار تا ۱.۲ میلیون تن سیب درختی علاوه بر سایر تولیدات باغی در آذربایجان غربی تولید می‌شود.
براساس آمار بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی در حوزه خرید و فروش سیب درختی در استان تخمین زده می‌شود و با احتساب سایر محصولات این رقم بیشتر می‌شود.۳۰ درصد این گردش مالی در بخش سیب صنعتی است بنابراین کنترل دلالان این بازار کار چندان آسانی نیست. همچنین انباشت میوه‌های تابستانه به صورت غیراصولی و بدون رعایت نکات بهداشتی در حاشیه جاده‌ها، موجب از دست رفتن کیفیت آن می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی با اشاره به ضرورت برخورد جدی با مراکز خرید میوه کنار جاده‌ها گفت: دستگاه‌های مرتبط با مراکز خرید میوه در کنار جاده‌ها باید نسبت به ساماندهی این مراکز از منظر بهداشتی و رعایت حریم راه‌ها و سایر موارد ضروری اقدام کنند.
صمتبه گزارش مهر جواد کرمی با اشاره به تشکیل کمیته‌های استانی مرتبط با خرید محصولات کشاورزی افزود: اگر دستگاه‌های مرتبط در زمینه ساماندهی این مراکز کوتاهی کنند، تذکر جدی به آنها می‌دهیم.وی اظهار کرد: هم اکنون حدود ۸۰ مرکز خرید دارای مجوز در استان فعال است که طبق تصمیمات مقرر شده در صورت نیاز این مراکز افزایش یافته و با مراکز غیرمجاز نیز برخورد جدی شود. معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان‌غربی ادامه داد: منظر اجتماعی ایجاد شده در نتیجه فعالیت این مراکز غیرمجاز و غیر بهداشتی دارای تبعات بسیاری برای بخش کشاورزی و اقتصاد استان است که به سادگی نمی‌شود از کنار آن عبور کرد.
کرمی اضافه کرد: نباید اجازه تعدی به حریم راه‌های استان توسط دستگاه مربوطه با دایر کردن مراکز خرید و فروش غیر مجاز میوه داده شود چرا که عواقب جبران ناپذیری می‌تواند در پی داشته باشد.
تدوین دستورالعمل جمع‌آوری سیب صنعتی
سالانه بیش از یک میلیون تن سیب در آذربایجان‌غربی تولید می‌شود که ۳۰ درصد آن صنعتی است و بیشتر اوقات خرید، جمع‌آوری و انتقال غیربهداشتی محصولات زیر درختی در کنار جاده‌ها، علاوه بر ایجاد چهره‌ای زشت موجب از بین رفتن این محصول و خرابی آن قبل از رسیدن به کارخانه می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان‌غربی با بیان اینکه تدوین دستورالعمل و یک نظامنامه برای جمع‌آوری سیب صنعتی ضروری است، گفت: ساماندهی جمع‌آوری و انتقال این نوع سیب به کارخانه‌های فرآوری در استان برای تامین ایمنی راه‌ها و همچنین از نظر بهداشتی لازم است.
کرمی با بیان اینکه ۸۲ مرکز خرید مجاز سیب زیردرختی یا صنعتی در استان فعال است، افزود: در صورت نیاز برای ساماندهی این موضوع بر تعداد مراکز مجوزدار در محیط‌های ایمن و دور از حریم جاده‌ها اقدام می‌شود.به گفته وی، سردخانه‌ها نیز لازم است در صورت وجود ظرفیت در دپوی محصول در محوطه‌ها در کنار کشاورزان باشند تا این محصولات به صورت بهداشتی جمع‌آوری و به کارخانه منتقل شود. وی با تاکید بر همکاری همه دستگاه‌ها در این زمینه، ادامه داد: ساماندهی تمامی مراکز خرید از نظر بهداشتی و صدور اخطاریه به این مراکز باید مورد توجه باشد. معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان غربی گفت: اعطای مجوز به سردخانه داران در زمینه انبار و فروش سیب صنعتی بعد از فصل خرید هم می‌تواند گام مهمی در زمینه بهبود روند خریداری سیب صنعتی باشد.
صدور۲۲ مجوز برای احداث مراکز خرید میوه
مدیر صنایع تبدیلی و تکمیلی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان‌غربی به خبرنگار ایرنا گفت: ۲۲ مجوز تازه برای احداث مراکز خرید میوه در استان صادر شده و از این تعداد ۱۵ مورد در شهرستان ارومیه واقع شده‌است. محمد دموکری تاکید کرد: فراخوانی برای صدور مجوز و اعلام آمادگی سردخانه‌های استان در زمینه خرید سیب صنعتی داده شده تا سردخانه‌های دارای محوطه‌های مناسب در این زمینه ورود کرده و خرید انجام دهند. به گفته وی، این استان دارای ۴۷۰ سردخانه است که در کنار آنها ۲۷۵ واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی کار می‌کنند.
تلاش برای خرید توافقی میوه
مدیر سازمان تعاون روستایی آذربایجان غربی با اشاره به اینکه سیب صنعتی عمده میوه عرضه شده در مراکز خرید کنار جاده‌ای است، گفت: مراکز مجاز خرید بیشتر ملزم به رعایت موارد بهداشتی و سایر موارد هستند.
میرجمال ساداتی اضافه کرد: با توجه به ظرفیت ایجاد شده در صنایع تبدیلی استان زمینه برای جذب کامل میوه سیب درختی توسط بخش خصوصی و کارخانجات فراهم است.
وی با اشاره به اینکه خرید توافقی میوه به خصوص سیب صنعتی مورد توجه دولت است، افزود: خرید حمایتی فقط موقعی انجام می‌شود که موضوع تضرر برای کشاورزان مطرح باشد. ساداتی با اشاره به اینکه برخی کارخانجات همکاری خوبی در این زمینه دارند، ادامه داد: بخش دولتی در این زمینه بسیار فعال است و از بخش خصوصی درخواست می‌شود تا تعادل را رعایت کنند.
به گفته مدیر تعاون روستایی آذربایجان‌غربی، برای خرید حمایتی سیب استان نیز با توجه به پیش‌بینی افزایش این محصول به بیش از ۳۰۰ هزار تن در امسال مکاتبات لازم انجام شده که این موضوع هم به قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی بستگی دارد. ساداتی تاکید کرد: اعمال نرخ خریدهای تضمینی و حمایتی به استناد مصوبات شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی از محصولات کشاورزی وزارت جهادکشاورزی است. وی تاکید کرد: درحال‌حاضر اولویت و سیاست دولت خریدهای توافقی است و مبنای آن تعادل در عرضه و تقاضای محصول در سطح بازار است.
فرآوری محصولات باغی در کارخانه‌ها
مدیریت نظارت و ارزیابی فراورده‌های خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و داروی آذربایجان‌غربی هم در پاسخ به خبرنگار ایرنا در زمینه وظایف این مدیریت در زمینه نظارت بر میوه‌های انباشت شده کنار جاده‌ای گفت: در زمینه انبارشدن میوه جهادکشاورزی دارای مسئولیت اصلی است و ما در زمینه فراوری و صدور پروانه‌ها سهم داریم.
صمتاکبر زمانی اضافه کرد: کارخانجات مصرف‌کننده نهایی این محصولات هستند و هر نوع محصول باغی یا سیبی وارد کارخانه می‌شود، براساس تکنولوژی موجود شست‌وشو شده و استریل است. وی با اشاره به ارزیابی و سنجش‌های انجام شده از محصولات کارخانه‌ها گفت: مشاهدات بیانگر نبود سموم است و سیب و میوه غیر بهداشتی وارد چرخه فرآوری نشده‌است. به عقیده وی فرآوری این محصولات که با عنوان سیب درجه ۳ مصطلح است باعث افزایش ارزش محصولات شده و در صادرات نقشی مهمی ایفا می‌کنند. به گفته وی اگر محصولات موجود مشکلی داشت صادراتی در این زمینه انجام نمی‌شد در حالی که در سال‌های اخیر موردی از بازگشت محصولات تولیدی ثبت یا گزارش نشده است.
تحویل محصولات به مراکز مجوزدار
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بر تحویل سیب درختی به مراکز مجوزدار تاکید دارد و افزود: برخی سردخانه داران استان حاضر هستند تا این محصولات را در محوطه سردخانه خریداری و نگهداری کنند.
خسرو شهبازی اضافه کرد: طبق قانون و دستور دادستانی هیچ گونه مرکز جمع آوری غیر مجاز در حاشیه جاده‌ها نباید ایجاد شود و قرار شده که راهداری با این موضوع برخورد قانونی داشته باشد چراکه حاشیه جاده‌ها برای استراحت مسافران و تردد است.
