وعده‌های دولت دوازدهم در زمینه حمایت از واحدهای صنفی آسیب‌دیده از این ویروس به نقطه روشنی نرسید و سازمان‌های بیمه‌گر و مالیاتی نیز تخفیف و بخششی در حقوق دولتی قائل نشدند، این در حالی است که، بیشتر اصناف براساس پروتکل‌های بهداشتی تن به محدودیت‌های فعالیت و تعطیلی‌های اجباری دادند. اهالی بازار و اصناف باتوجه به تمام مشکلات این ۲ سال، نگاه ویژه‌ای به بازار شب عید امسال دارند تا شاید بتوانند سال ۱۴۰۱ را با دست پرتری آغاز کنند. 

اما همزمان با آغاز دومین دوره «نمایشگاهی به وسعت ایران» سویه جدید کرونا نیز به‌سرعت در کشور در حال گسترش است و اهالی بازار نگران سومین بازار شب عید خود هستند. با گزارش در این باره همراه باشید: 

اطلاعیه برای استقبال از موج ششم

همزمان با آغاز به کار دومین دوره طرح نمایشگاهی به وسعت ایران و نیز آغاز زمزمه‌های موج جدید ویروس کرونا اتاق اصناف ایران اطلاعیه‌ای در این باره صادر کرد. 

در این اطلاعیه آمده است: متاسفانه این روزها باتوجه به آمار رسمی فزاینده مبتلایان به سویه جدید کرونا و همچنین افزایش مرگ‌ومیرها، براساس پیش‌بینی وزارت بهداشت می‌توان کشور را در آغاز درگیری موج ششم این ویروس 

دانست. 

تعداد ابتلا تا حدی افزایش یافته که متاسفانه پس از چندین ماه، دوباره بیمارستان‌ها در حال پرشدن از بیماران کرونایی است. در حالی ‌که در ابتدا تصور می‌شد سویه اُمیکرون علائم خفیفی دارد و به بستری یا مرگ نمی‌انجامد، آمارهای اخیر در تمامی کشورها از جمله ایران نشان می‌دهد این تصور نادرست است و جهان با افزایش موارد بستری مبتلایان اُمیکرون و افزایش مرگ‌ومیرها مواجه است.

اکنون پرواضح است تنها راه برون‌رفت از شرایط فعلی، تمرکز بیشتر بر رعایت دستورالعمل‌ها و رویه‌های صادره ستاد ملی مبارزه با کرونا است و حفظ سلامت عموم مردم و خانواده بزرگ اصناف در گرو اجرای بهینه این دستورالعمل‌ها و برخوردهای قانونی با متخلفان خواهد بود؛ بنابراین لازم است ضمن تاکید بر دریافت دوز سوم واکسن کرونا، استفاده از ماسک و رعایت سایر پروتکل‌های بهداشتی در واحدهای صنفی نیز در دستور کار تمامی اتاق‌ها و اتحادیه‌های صنفی قرار گیرد.

متأسفانه میزان رعایت پروتکل‌ها در کسب‌وکارها هم‌اکنون به زیر ۵۰ درصد رسیده است. نانوایی‌ها، تالارهای پذیرایی، رستوران‌ها و پاساژهای مسقف در وضعیت نامساعدتری قرار دارند و در صورت ادامه این شرایط، دولت مجبور به اعمال محدودیت‌های شدید برای فعالان اقتصادی خواهد شد که قطعا موجب ضرر و زیان مضاعف در کسب‌وکارها در این ایام مهم برای اصناف خواهد شد.

اتاق اصناف ایران ضمن تقدیر از تلاش‌ها، همکاری‌ها و اقدامات مؤثر و ارزشمند کلیه رؤسای اتاق‌ها و اتحادیه‌های صنفی کشور، از خانواده بزرگ اصناف کشور انتظار دارد با افزایش مسئولیت‌پذیری اجتماعی در رعایت پروتکل‌های بهداشتی و افزایش آن به سطح بیش از ۹۰ درصد، موجب قطع زنجیره انتقال این ویروس منحوس در جامعه و حافظ جان و مال خود و خانواده و همشهریان عزیز شوند.

بدیهی است اتاق‌ها و اتحادیه‌های صنفی نیز با تشدید بازرسی، نظارت و برخورد قاطع و پلمب واحدهای اندک خاطی، موجب ضمانت در اجرای بیش‌ازپیش رعایت پروتکل‌های بهداشتی خواهند بود.

تعطیلی‌ باید هوشمند باشد

محمود بنانژاد، عضو هیات رئیسه اتاق اصناف ایران و رئیس اتاق اصناف مشهد درباره همه‌گیری چندین باره کرونا در کشور و تاثیر آن بر بازارهای شب عید در گفت‌وگو با عنوان کرد: گرچه در موج جدید همه‌گیری این ویروس مصوبات استانی درباره پروتکل‌های بهداشتی جاری می‌‌شود، اما در هر حال محدودیت‌های کرونایی دوباره به مصوبات ستاد ملی کرونا بازگشته و در برخی استان‌ها فعالیت برخی صنوف دوباره مشمول محدودیت و تعطیلی‌های اجباری شده است. 

بنانژاد در این باره خاطرنشان کرد: تعطیلی‌های کلی و محدودیت فعالیت در موج‌های قبلی همه‌گیری این ویروس آزمون خود را به‌شکل ناموفقی پس داد؛ بر همین اساس بنا بود در این موج همه‌گیری در این زمینه به‌صورت هوشمند عمل شود؛ یعنی واحدهای صنفی با نظارت‌های مستمر نهادهای بالادستی ملزم به رعایت دستورالعمل‌هایی مانند تزریق واکسن باشند.

 با این حال باتوجه به دستورالعمل اخیر، دوباره احتمال تعطیلی برخی کسب‌وکارها قوت گرفته و شاید در یک ماه باقیمانده تا سال جدید باز شاهد تعطیلی‌های اجباری، زیاندهی صاحبان واحدهای صنفی، از بین رفتن مواد اولیه و بیکاری بسیاری از کارگران باشیم.

وی درباره فرق مصوبات اخیر با شیوه‌ای که در دست اجرا بود، گفت: در شیوه‌ای که مد نظر اتاق اصناف ایران بود، بنا بر اعمال محدودیت‌های هوشمند بود تا آسیب‌های سال‌های گذشته اصناف تکرار نشود، اما براساس شیوه اخیر باز هم تعطیلی‌های کلی می‌تواند یکی از گزینه‌ها برای کنترل این بیماری باشد.

عضو هیات رئیسه اتاق اصناف ایران با تاکید بر اینکه امیدواریم این تعطیلی‌های کلی در کشور فراگیر نشود، خاطرنشان کرد: کاهش ظرفیت پذیرش واحدهای صنفی، کنترل واکسیناسیون کارکنان و فاصله‌گذاری‌های مطلوب اجتماعی راهکارهایی است که می‌تواند جایگزین محدودیت‌هایی نظیر تعطیلی‌های کلی در واحدهای صنفی باشد. امیدواریم شاهد تجدیدنظر در مصوبات باشیم.

رئیس اتاق اصناف مشهد در ادامه عنوان کرد: باتوجه به شرایط ۲ سال گذشته واحدهای صنفی گردش مالی و نقدینگی در این واحدها به مرز بسیار شکننده‌ای رسیده که اگر به آن توجه نشود می‌تواند به تعطیلی دائم تعداد بیشتری از اصناف منجر شود.

 البته سلامت مردم خط قرمز ماست و تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه برای حفظ شرایط ایده‌آل در هر دوسوی این معادله بود. بنانژاد در پایان با تاکید بر اهمیت قطع زنجیره انتقال بیماری گفت: بی‌تردید باوجود اعتراضات و گلایه‌هایی که به مصوبات و نحوه اجرای آن داریم، در نهایت خود را ملزم به رعایت قوانین در این زمینه می‌دانیم.

تعطیلی همگانی جواب نمی‌دهد

گرچه رئیس اتاق اصناف اصفهان در گفت‌وگوهای پیشین خود درباره کنترل همه‌گیری کرونا تاکید کرده بود که دیگر محدودیت‌های قبلی و تعطیلی‌های سراسری برای اصناف اعمال نمی‌شود اما مصوبات جدید ستاد ملی مقابله با کرونا، دوباره احتمال این تعطیلی‌ها را قوت بخشیده است. 

رسول جهانگیری،عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف ایران و رئیس اتاق اصناف اصفهان درباره شرایط اصناف با وقوع موج جدید همه‌گیری ویروس کرونا در کشور در گفت‌وگو با عنوان کرد: تجربه ۲ سال گذشته نشان داده‌ تعطیلی‌های همگانی تاثیر قابل‌قبولی در کاهش همه‌گیری ویروس نداشته‌ و باید راه‌های جایگزین برای این موارد را مد نظر قرار دهیم. 

ضمن اینکه این وضعیت موجب می‌شود گونه‌های بدون‌مجوز فعالیت‌های صنفی مانند دستفروشی رونق بیشتری پیدا کنند که نظارت بر آنها بسیار دشوارتر از واحدهای صنفی رسمی خواهد بود.

جهانگیری تاکید کرد: این شرایط در حالی بر اصناف تحمیل می‌شود که بسیاری از صنوف در صورت عدم تعطیلی نیز به‌دلیل شرایط اقتصادی و همین‌طور ملاحظات بهداشتی مردم با مشتریان چندانی مواجه نیستند و به‌راحتی می‌توان شرایط مطلوب اجرای پروتکل‌های بهداشتی را مهیا کرد. نایب رئیس اتاق اصناف ایران در این زمینه تصریح کرد: راهکاری که توسط اتاق اصناف ایران در این باره ارائه شد، کنترل هوشمند کرونا است. 

در این شیوه ضمن اینکه امکان رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا برای واحدهای صنفی وجود دارد، با نظارت و بازرسی‌های نهادهای ذی‌ربط اجازه فعالیت از واحدهای صنفی که الزامات بهداشتی را رعایت نکرده‌اند به صورت موقت یا دائم سلب می‌شود. با این شیوه هم سلامت مردم به‌شکل مطلوبی قابل تامین است و هم واحدهای صنفی ذی‌صلاح قادر خواهند بود در بازه طلایی فروش خود به کسب‌وکار ادامه دهند.

جهانگیری در پایان گفت: باتوجه به این موارد به‌نظر می‌رسد برای کنترل مناسب‌تر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و در عین حال جلوگیری از آسیب بیشتر اصناف، بهتر است کنترل‌های هوشمند مد نظر قرار گیرد.

۴۰ درصد فروش اصناف در خطر است

محمدباقر مجتبایی، دبیر کل اتاق اصناف ایران نیز در این باره عنوان کرد: متاسفانه سویه جدید ویروس کرونا در شرایطی در کشور رو به گسترش است که اصناف در یکی از زمان‌های طلایی فروش خود در طول سال قرار دارند و ادامه این روند ممکن است مشکلات اقتصادی بیشتری را برای اصناف در پی داشته باشد.

وی از شب‌های منتهی به نوروز به‌عنوان اصلی‌ترین بازه زمانی فروش بسیاری از کسب‌وکارهای حوزه اصناف نام برد و افزود: حدود ۴۰ درصد فروش صنوف در اسفند اتفاق می‌افتد و موج جدید همه‌گیری کرونا می‌تواند چالش جدی اصناف پس از ۲ سال مواجهه با زیاندهی‌های مکرر باشد. 

مجتبایی در ادامه خاطرنشان کرد: در طول دوران همه‌گیری کرونا ما به چندین دلیل شاهد کاهش تقاضای بازار بودیم.

وی در پایان با اشاره به فعالیت ۳ میلیون واحد صنفی در کشور، گفت: در هر واحد صنفی به‌طور متوسط ۳.۱ شغل ایجاد شده است؛ بنابراین ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در صنوف مشغول کار هستند که با در نظر گرفتن خانوار ۳.۸نفری، حدود ۳۵ میلیون نفر ایرانی، یعنی ۴۲ درصد جمعیت کشور به‌طور مستقیم از طریق فعالیت‌های صنفی ارتزاق می‌کنند؛ بنابراین خسارت ناشی از کرونا جمعیت زیادی را درگیر می‌کند.

سخن پایانی

داستان اصناف و کرونا حالا دیگر تبدیل به دوئلی شده که یک لحظه نمی‌توان از آن غافل شد. ۲ سال از ورود رسمی کرونا به ایران گذشته و شاید تا چند سال دیگر نیز مهمان کشور ما باشد. در این شرایط و در حالی که از یک سو بسیاری از مردم در صورت رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در معرض ابتلا به سویه جدید ویروس کرونا قرار می‌گیرند و از سوی دیگر اصناف کشور در بدترین شرایط اقتصادی در طول چند دهه اخیر قرار گرفته‌اند، نمی‌توان تنها با راهکارهایی نظیر تعطیلی و محدودیت اصناف که در پیک‌های گذشته نیز تاثیر چندان قابل‌قبولی بر کنترل شیوع بیماری نداشته، از بار همه‌گیری کاست. آنچه امروز شاهد آن هستیم، این است که باوجود تجربه همه سویه‌های کرونا در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا زندگی و کسب‌وکار تقریبا به روال خود بازگشته و ما نیز باید در این مسیر آزمودن روش‌های موفق‌تر در این زمینه را در دستور کار خود قرار دهیم. در هر حال اصناف نیز بخشی از جمعیت کشور هستند که تصمیم‌گیری بدون دوراندیشی درباره نوع فعالیت آنها و آزمودن مکرر تجربه‌های ناموفق روی آنها، آن هم در شرایطی که گزینه‌های مقدم‌تری مانند سیستم حمل‌و‌نقل عمومی می‌تواند در اولویت اعمال پروتکل‌ها باشد، نه‌تنها از شیوع بیماری کووید-۱۹ جلوگیری نمی‌کند بلکه اندک رمق مانده در جان اصناف را نیز از آنها می‌گیرد. به این ترتیب در ماه‌های آینده علاوه بر درد و رنج شیوع ویروس کرونا، باید با بحران‌های اقتصادی بزرگ‌تر، بیکاری و احتمال افزایش بزه نیز روبه‌رو شویم.