شوک بزرگ به خریداران آیفون

امروز سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، در یک برنامه رادیویی تاکید کرده که هیچ گوشی قاچاقی، رجیستر نمی‌شود.

طبق گفته‌های حمیدرضا دهقانی‌نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز زمانی که یک دستگاه تلفن‌همراه به‌عنوان قاچاق وارد کشور می‌شود، به‌دلیل ماهیت غیرقانونی آن، امکان ثبت رسمی و قانونی اطلاعات آن در هیچ سامانه‌ای وجود ندارد. این امر به‌دلیل وجود شاخصه‌های خاصی است که این نوع کالاها را از مسیرهای قانونی واردات جدا می‌کند. بنابراین، هرگونه خبری مبنی بر ثبت قانونی تلفن‌های قاچاق، فاقد اعتبار بوده و خلاف واقعیت است. براساس توضیحات ارائه‌شده از سوی این مقام مسئول در رابطه با رجیستری گوشی‌های تلفن‌همراه واردشده به کشور از راه‌های مختلف، گوشی‌هایی که به‌صورت قانونی وارد شده‌اند، براساس نوع و مدل گوشی، تعیین ارزش شده و پس از اظهار کالا (در صورت ورود از طریق مسافری) و پرداخت حقوق ورودی، اطلاعات‌شان به اشتراک گذاشته شده و در نهایت گوشی شناسنامه‌دار می‌شود، اما گوشی‌های قاچاق به‌هیچ‌عنوان امکان ثبت و رجیستری ندارند. باتوجه به این اظهارات ضد و نقیض، به‌نظر می‌رسد هنوز تکلیف رجیستری آیفون‌هایی که در زمان ممنوعیت به کشور وارد شده‌اند، مشخص نیست و لازم است دستگاه متولی این موضوع یعنی وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت، تکلیف نهایی این موضوع را مشخص کنند. البته قانون‌گذار با هدف کنترل بازار همچنان بر 2 نکته تاکید دارد و اینکه واردات تلفن‌همراه لوکس تا پایان امسال، تنها از محل صادرات خود امکان‌پذیر است و امکان ویرایش ثبت‌سفارش تلفن‌همراه غیرلوکس به تلفن‌همراه لوکس برای موارد دارای تخصیص ارز فعال یا تامین ارز از محل صادرات دیگران، وجود نخواهد داشت. در نهایت فعالان این حوزه معتقدند، احتمالا پس از چند ماه سردرگمی، پرونده ابهامات آزادسازی واردات قانونی آیفون و رجیستری این گوشی‌ها بسته شود؛ ماجرایی که در صورت وقوع شاید بتواند آبی بر آتش بازار داغ دلالان این آشفته‌بازار باشد.

مصوبات اخیر چه می‌گوید؟

طبق اعلام سامانه جامع تجارت، باتوجه به تصویب‌نامه هیات‌وزیران درباره آزاد شدن واردات تلفن‌همراه اپل و پیرو تصمیمات وزارت صمت، امکان ثبت‌سفارش تلفن‌همراه با نشان تجاری اپل برای مدل‌های آیفون ۱۴ به بالا نیز در سامانه جامع تجارت فراهم شده و به این ترتیب کنترل ضوابط و صدور سیستمی مجوز سابقه برای تلفن‌همراه، در قالب 2 دسته «تلفن‌همراه لوکس» و «تلفن‌همراه غیرلوکس» انجام خواهد پذیرفت.

براساس قواعد کنترل واردات تلفن‌همراه لوکس که در سامانه جامع تجارت اعلام شده، سابقه واردات مجاز برای وادارت تلفن‌همراه لوکس، حداکثر ۳۰ درصد سابقه واردات کل تلفن‌همراه هر شخص است. برای امسال این کنترل درصدی درباره باقیمانده سابقه واردات تلفن‌همراه هر شخص (در زمان پیاده‌سازی قواعد این اطلاعیه) اعمال شده است.

همچنین واردات تلفن‌همراه لوکس تا پایان امسال، تنها از محل صادرات خود امکان‌پذیر است و امکان ویرایش ثبت‌سفارش تلفن‌همراه غیرلوکس به تلفن‌همراه لوکس برای موارد دارای تخصیص ارز فعال یا تامین ارز از محل صادرات دیگر وجود نخواهد داشت.

گفتنی است، در صورت وجود یک ردیف تامین ارز در امسال، قاعده بند یک (رعایت حداکثر ۳۰ درصد سابقه واردات) در زمان ویرایش/تمدید ثبت‌سفارش کنترل خواهد شد.

در بخش دیگری از اطلاعیه سامانه جامعه تجارت تاکید شده که معافیت کنترل سابقه برای پرونده‌های تامین‌شده در سال گذشته در صورت تبدیل کالای تلفن‌همراه غیرلوکس به لوکس (از محل صادرات خود)، برقرار نخواهد بود.

همچنین ثبت‌سفارش با حالت «بدون سابقه تا سقف ۵۰۰ هزار دلار» شامل کالای تلفن‌همراه لوکس، برای پرونده‌های جدید ممنوع است. در این حالت ثبت‌سفارش، امکان تبدیل تلفن همراه غیرلوکس به لوکس وجود نداشته و در صورت داشتن ردیف کالای لوکس، تنها در صورت تامین ارز کامل، قابلیت ادامه فرآیند را خواهد داشت.

طبق اعلام سامانه جامع تجارت، نحوه کنترل سابقه واردات تلفن‌های‌همراه غیرلوکس طبق روال فعلی انجام پذیرفته و تغییری در قواعد کنترل آنها رخ نداده است.

یک ابهام جدی در ترخیص آیفون ۱۶

گمرک اعلام کرد، نخستین محموله گوشی تلفن‌همراه آیفون ۱۶ با شناسه ارزش گوشی‌های مسافری ترخیص شده است.

 با تعریف و ایجاد شناسه ارزش تجاری آیفون ۱۶ در سامانه ارزش‌گذاری گمرکی (TSC)، نخستین محموله از این گوشی‌ها به روش تجاری ترخیص شد.

بنا بر این گزارش، این محموله حاوی ۶۰۰ دستگاه انواع گوشی آیفون ۱۶ بود که پس از اخذ مجوز ثبت‌سفارش از وزارت صنعت، معدن، تجارت و دیگر مجوزهای مرتبط از جمله مجوز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، از گمرک ترخیص شده است.

این گزارش درباره برخی ابهامات در رابطه با چگونگی ارزش‌گذاری و ترخیص این محموله افزوده است: این محموله با شناسه ارزش گوشی‌های مسافری ترخیص شده که این موضوع مانع از ترخیص محموله یادشده نبوده است، به‌نحوی‌که برای ترخیص محموله یادشده، به‌طورمتوسط هر دستگاه گوشی آیفون ۱۶ به‌میزان هزار و۲۶۳ یورو به گمرک اظهار و با پرداخت بیش از ۲۵ درصد وجوه متعلقه توسط صاحب کالا از گمرک ترخیص شده است.

بنا بر این گزارش، بر این اساس صاحب کالا برای ترخیص محموله یادشده بیش از حقوق و عوارض دولت به گمرک پرداخت کرده، اما باتوجه به اینکه محموله از محل صادرات خود ترخیص شده است، گمرک نسبت به ظن بیش‌بود ارزش اظهاری اقدام کرده تا درباره چگونگی رفع تعهد ارزی صاحب کالا، اقدامات مقتضی به‌عمل آید.

تکلیف بازار سیاه خرید و فروش پاسپورت چه می‌شود؟

سیدحسین سادات حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم‌جانبی اتاق اصناف ایران بااشاره به بازار سیاهی که برای رجیستری گوشی آیفون مسافری در خرید و فروش پاسپورت ایجاد شده بود، گفت: از زمان ممنوعیت واردات این گوشی، خرید و فروش شماره پاسپورت و ثبت گوشی‌های وارداتی که در قالب «واردات همراه مسافر» انجام می‌شد، حسابی رونق گرفت.

حسینی در گفت‌وگو با صمت گفت: حتی بعد از اعلام خبر آزادسازی رجیستری گوشی‌های اپل و مشخصا آیفون ۱۳ به‌صورت قانونی و شروع رجیستری گوشی تلفن‌همراه به‌شکل مسافری، باز این مشکل حل نشد، چراکه فقط گوشی‌هایی که از 9 آبان در کشور فعال‌سازی شده بودند، می‌توانستند به‌شکل قانونی رجیستر شوند که آن‌هم نیاز به پاسپورت افراد و ثبت گوشی در گمرک داشت.

رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم‌جانبی اتاق اصناف ایران بااشاره به فرآیند رجیستری سری گوشی تلفن‌همراه گفت: هر مسافر با کد ملی خود می‌تواند سالانه یک تلفن‌همراه از خارج کشور به‌شکل مسافری وارد کرده و آن را در گمرک به‌ثبت برساند. پس از ثبت اولیه در گمرک، یک «کد» برای فعال‌سازی و پرداخت هزینه رجیستری دریافت می‌شود و حدود یک ماه زمان دارد تا با پرداخت این هزینه، گوشی به شکل قانونی در شبکه ارتباطی کشور ثبت شود. اگر این فرآیند طی نشود، آنتن‌دهی گوشی که در گمرک ثبت شده است، یک ماه بعد قطع می‌شود.

حسینی ضمن تشریح این مسیر افزود: باتوجه به این قانون، متاسفانه بازار سیاهی برای در اختیار گرفتن پاسپورت مسافران ورودی به کشور به‌راه افتاد و عده‌ای در فرودگاه و عده‌ای دیگر در آژانس‌های هواپیمایی به مسافران اعلام می‌کنند که در ازای دریافت مبلغ ۲ تا 5 میلیون تومان پاسپورت خود بعد از سفر را به آنان بدهند تا از طریق آن، گوشی مشتریان خود را به‌ثبت برسانند.

وی افزود: در این فرآیند پس از دریافت کد رجیستری، مشتری یا فروشنده گوشی از طریق سایت «همتا» تعرفه رجیستری را پرداخت کرده و گوشی را به‌صورت قانونی وارد شبکه می‌کند.

رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم‌جانبی اتاق اصناف ایران ضمن بیان این مطلب به تاثیر نرخ ارز بر این بازار سیاه نیز اشاره کرد و گفت: هزینه رجیستر تلفن‌همراه براساس ارزش دلاری آن تعیین می‌شود؛ بر این اساس هرگاه که نرخ دلار بالا برود، هزینه رجیستری گوشی آیفون نیز رو به افزایش می‌گذارد.

حسینی بااشاره به مصوبات اخیر واردات، ثبت‌سفارش و رجیستری این گوشی‌های تلفن‌همراه گفت: با اجرای مصوبات اخیر و تدبیر و نظارت وزارت صمت، مشکلات یادشده قابل‌رفع بوده و می‌توان گامی جدی در کاهش قاچاق و ورود غیرقانونی این گوشی‌ها برداشت.

وی در پاسخ به اینکه اگر کالاها به‌صورت غیرقانونی وارد و در بازار عرضه شده و امکان استفاده از پاسپورت وجود ندارد، چه سازکاری برای رجیستری تعریف شده است، گفت: به‌طورکلی 3 دسته موبایل آیفون ۱۴ به بالا در کشور وجود دارد که به‌ترتیب قبل از اول اسفند ۱۴۰۱، بعد از اول اسفند ۱۴۰۱ تا ۱۰ آبان امسال و از ۱۰ آبان امسال به بعد وارد شده است. در حال‌ حاضر موبایل‌های آیفون ۱۴ به بالا که بعد از 10 آبان امسال وارد کشور شده، رجیستر می‌شود.

نقطه‌عطفی برای بازار موبایل ایران

همچنین عبدالمهدی اسدی، رئیس انجمن تلفن‌همراه، تبلت و لوازم‌جانبی ایران نیز بااشاره به فعال شدن شناسه تجاری آیفون‌های سری ۱۴، ۱۵ و ۱۶ در سامانه جامع تجارت گفت: بازرگانان می‌توانند ثبت‌سفارش خود را آغاز کنند. البته این ثبت‌سفارش با رعایت سقف ۳۰ درصد از سهمیه وارداتی هر بازرگان انجام خواهد شد.

اسدی ضمن اشاره به پیگیری‌های مدیرکل دفتر تجهیزات برق، الکترونیک و موبایل وزارت صمت، افزود: همکاری و پیگیری‌های مستمر این سازمان، نقش بسیار موثری در این موفقیت داشته، همچنین اتحادیه مخابرات و اتحادیه صوت، تصویر و موبایل نیز از ابتدا در راستای رفع ممنوعیت و ایجاد این رویه تجاری کمک‌های شایانی ارائه کردند.

رئیس هیات‌مدیره انجمن موبایل ایران در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: رسیدن به این نقطه که نقطه عطفی برای بازار موبایل ایران است، بسیار سخت و دشوار بود؛ امیدواریم از امروز شاهد رونق دوباره در این بازار باشیم و فعالیت‌های توسعه‌محور بیشتری را در این صنعت مشاهده کنیم. این اتفاق را نقطه‌ای مثبت و امیدبخش می‌بینیم.

اسدی همچنین ابراز امیدواری کرد، با حمایت‌های بیشتر و ادامه این مسیر توسعه‌محور، بتوان چالش‌هایی همچون محدودیت‌های تجاری را برطرف و بازار موبایل ایران را به‌سوی رشد پایدار هدایت کرد. رویکرد انجمن موبایل همیشه در راستای منافع ملی در شرایط تحریم و سپس منافع صنفی بوده و این تلاش‌ها به‌منظور ایجاد شرایط عادلانه و رقابتی در بازار است.